کلاسیسیسم

کلاسیسیسم ( به انگلیسی: Classicism ) جنبش هنری و فرهنگی ویژهٔ نیمهٔ دوم قرن هفدهم در اروپاست. این جنبش مبتنی بر آفرینش آثار هنری و ادبی با الهام از هنر باستان یونان و روم، و بازگشت به اصول و ارزش های زیبایی شناسی آنان است.
این جنبش تعریف دقیقی ندارد و در دانشنامه های مختلف از آن تعاریف گوناگون ذکر شده است. [ ۱] به طور کلی کلاسیسیسم عبارت است از عقیده طرفداران تقلید از نویسندگان و هنرمندان یونان باستان یا روم، و نویسندگان قرن هفدهم فرانسه است. این مکتب در مقابل باروک و رمانتیسم قرار می گیرد. [ ۲]
کلمه کلاسیک صفتی است که ریشه آن واژه لاتینی کلاسیکوس ( classicus ) و به معنی درجه اول است. به تدریج این واژه برای سخن گفتن از نویسندگان درجه اول جامعه استفاده شد، یعنی کسانی که نوشته های آن ها در کلاس های درس تدریس می شد. [ ۳] وقتی این کلمه را به طور دقیق استعمال کنند و از آن اراده اصطلاح ادبی خاصی را نکرده باشند به معنی اثری است که به عنوان نمونه و مظهر کامل مورد قبول همگان باشد و وقتی نویسندگان کلاسیک یا هنر کلاسیک گفته می شود، مقصود نویسندگان یا هنری است که تمام ادوار آن ها را پسندیده و نمونه شناخته اند.
به طور کلی نیمهٔ دوم قرن شانزدهم، دوره ای بود که در آن برای نخستین بار آیین ادبی جامعی برای خلق آثار ادبی به وجود آمد. این آیین و قواعد که دارای اصولی بودند که حتی تا پایان قرن هجدهم نیز ارزش و اعتبار خود را از دست نداد، در آغاز قرن هفدهم مایهٔ ایجاد مکتب کلاسیسیسم گردید. [ نیازمند منبع]
صفت کلاسیک برای اولین بار در دورهٔ رنسانس برای تعیین نویسندگان درجه اول به کار برده شد، ولی در واقع این رمانتیکها بودند که با مشخص کردن حدود و ویژگی های جنبش هنری - فرهنگی شان، معنای امروزی واژهٔ کلاسیک را به آن بخشیدند. [ ۴]
کلاسیسیسم با شروع رنسانس در ایتالیا ظهور کرد. پس از مدتی شهرهای مختلف ایتالیا به خصوص شهر فلورانس به مهدهایی برای گردهم آیی هنرمندانی اومانیست چون میکل آنژ، رافائل و برونِلِسکی به منظور تحقیق، جمع آوری و تقلید از آثار یونانیان و رومیان باستان گشت. این سبک به تدریج میان هنرمندان و نویسندگان متداول شد به طوری که در نیمهٔ دوم قرن هفدهم به یک جنبش بزرگ تبدیل شد که در فرانسه در دورهٔ سلطنت لویی چهاردهم و با پشتیبانی ریشولیو به اوج خود رسید و در مقابل جنبش باروک قرار گرفت. [ ۵]

کِلاسی سیسم (classicism)
نگرش و بیانی زیباشناختی و فرهنگی، در ستایش کیفیات، ارزش ها و اصول حاکم بر آثار متقدمان روم و یونان، همچون نظم، پختگی، هماهنگی، توازن و اعتدال. اصول کلاسیک در تقابل با فردگرایی حاکم بر رمانتیسیسم تعریف می شوند؛ گو این که می توان در آثار بسیاری از هنرمندان مؤلفه هایی از هر دو مکتب را مشاهده کرد. پیروی از آرمان های کلاسیک در قرن ۱۸ به تدوین و تألیف قواعدی برگرفته از بوطیقای ارسطو و فن شعر هوراس انجامید. الگوی هنرمندان و اندیشه وران متمایل به ارزش های کلاسی سیسم، آثار ادبی، هنری و معماری روم و یونان بود. ارزش های کلاسی سیسم درپی نهضت رنسانس و بازخوانی مجدد میراث کلاسیک، و نیز در دورۀ موسوم به نئوکلاسیک، تسلط تام یافتند. پیروی از آثار کلاسیک در دوره های مختلف، خود به پدیدآمدن شاهکارهای ادبی و هنری ای انجامیده است که خود از منابع اصلی کلاسی سیسم به شمار می رود. دوره های کلاسیک در ادبیات، معمولاً با دوره های کلاسیک در هنرهای تجسمی قرین بوده است. نخستین تجدید حیات ادبی کلاسی سیسم، دورۀ رنسانس، به ویژه با بازخوانی و تقلید از سیسرون همراه بود. نمایش نامه نویسان بزرگ قرن ۱۷ فرانسه، کورنی و راسین، کمال هنری را در ادب کلاسیک می جستند. پاسکال و دکارت نیز در تقابل با فلسفۀ قرون وسطایی، به ارزش های کلاسیک نظر داشتند. کلاسی سیسم در انگلستان بسیار دیرتر به شکوفایی رسید؛ جان درایدن و اَلگزاندر پوپ نمایندگان بزرگ کلاسی سیسم در انگلستان بودند. از چهره های درخشان کلاسی سیسم در آلمان می توان لسینگ، گوته و شیلر را نام برد. آثار کلاسی سیست های آلمانی، به ویژه گوته و شیلر، با رویکرد رمانتیستی آمیخته است. نقادان نیمۀ نخست قرن ۲۰ و نیز به ویژه تی اس الیوت را به سبب ارزش نهادن به خویشتن داری و میانه روی کلاسی سیست خوانده اند.