کفچه مار. [ ک َ چ َ / چ ِ ] ( اِ مرکب ) قسمی مار. ( از فرهنگ رشیدی ). در اصطلاح جانورشناسی یکی از اقسام ماران سمی خطرناک که دارای زهری کشنده است و از گروه پروتروگلیف میباشد در سطح قدامی دندانهای جلو آرواره بالایی این مار شیاری است که تا نوک دندان ادامه دارد و در آن شیار سم جاری می شود. وجه تسمیه ٔاین دسته ماران از آن جهت است که زواید مهره های گردنی خودرا باختیار می توانند پهن کنند و در این حال قسمت سر و گردن آنها بصورت کفچه یا قاشق پهنی در می آید. کفچه ماران دارای اقسام متعددند و همه آنها خطرناکند. گونه ای از آنها در افریقا و مصر وجود دارد ( مشهور است که کلئوپاترا ملکه نامدار مصر با زهر یکی ازهمین کفچه ماران آفریقائی انتحار کرد ). نوعی از کفچه ماران در کوهستان های اطراف مشهد فراوانند و نیز گونه ای از آنها مار عینکی است که در موقع پهن کردن زواید مهره ای گردنیش شکل عینکی در سطح خلفی پوست بدنش نقش می بندد ( وجه تسمیه ) و جزو خطرناکترین کفچه هاست و در هندوستان فراوان است و بنام کبرا نیز خوانده می شود. ( فرهنگ فارسی معین ). - امثال : از کفچه مار حلوا نتوان خورد. ( امثال و حکم دهخدا ج 1 ص 142 ).
فرهنگ فارسی
( اسم ) ۱ - یکی از اقسام ماران سمی خطر ناک که دارا ی زهری کشنده است و از گروه پروترو گلیف میباشد . این مار در سطح قدامی دندانها ی جلو آروار. بالا یی دارا ی شیاری است که تا نوک دندان ادامه دارد و در آن شیار سم جاری میشود . وجه تسمی. این دسته ماران از آن جهت است که زواید مهره های گردنی خود را باختیار میتوانند پهن کنند و در این حال قسمت سر و گردن آنها بصورت کفچه یا قاشق پهنی در میاید . کفچه ماران دارای اقسام متعددند و هم. آنها خطرناکند . گونه ای از آنها در افریقا و مصر وجود دارد ( مشهور است که کلئو پاترا ملک. نامدار مصر باز هر یکی از همین کفچه ماران افریقایی انتحارکرد . ) نوعی از کفچه ماران در کوهستانها ی اطراف مشهد فراوانند و نیز گونه ای از آنها مار عینکی است که در موقع پهن کردن زواید مهره های گرد نیش شکل عینکی در سطح خلفی پوست بدنش نقش می بندد ( وجه تسمیه ) و جزو خطرناکتر ین کفچه هاست و در هندوستان فراوان است و بنام کبرا نیز خوانده میشود : ( همچو مار کفچه این گردنده دهر کفچه رنگین است اما پر ز زهر ) . ( سراج الدین ) ۲ - سر زلف پر پیچ و تاب .
فرهنگ معین
( ~ . ) (اِ. ) یکی از اقسام ماران سمی خطرناک که دارای زهری کشنده است . وجه تسمیة این دسته ماران از آن جهت است که زواید مهره های گردنی خود را به اختیار می توانند پهن کنند و در این حال قسمت سر و گردن آن ها به صورت کفچه یا قاشق پهنی درمی آید. کفچه ماران دارای
فرهنگ عمید
نوعی مار سمّی با سری پهن. &delta، مار کبرا از انواع این مار است.
