کشف الارتیاب

[ویکی فقه] کشف الارتیاب (کتاب). نام کامل کتاب، «کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبد الوهاب» بوده و مؤلف آن سید محسن امین حسینی عاملی بن عبد الکریم است. در قرن دوازدهم هجری فرقه ای به نام وهابیت ، شکاف عظیمی را در صفوف متحد مسلمانان ایجاد کرد، که اثرات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی آن تا به الآن، خود نمایان است.
کتاب حاضر نظر به تاریخ و تطور این فرقه و بانیان سیاسی، فکری آن دارد. پیرامون تاریخ و چگونگی بوجود آمدن وهابیت ، جنگ ها و اعمال و رفتار آنها از ابتدای ظهور، پیرامون عقاید و آرا و تفکرات و ایراداتی است که به مسلمان های غیر خود بخصوص شیعه وارد کرده اند. مصنف ضمن بیان این امور نقد و رد مفصلی بر هر قسمت نگاشته است.
سبب تالیف
با توجه به شخصیت فعال مصنف، در ابعاد علمی، فرهنگی و اجتماعی با آغاز تالیف کتاب بزرگ « اعیان الشیعة » مباحثی را به رد اتهاماتی که علیه شیعه مطرح شده بود اختصاص داد، اما قبل از چاپ جلد اول کتاب اعیان الشیعة، وضع جدیدی در این عرصه پدید آمد و آن تسلط وهابیون نجد بر حرمین شریفین بود. وهابیون نجد پس از تسلط بر حجاز و حرمین شریفین، اقدام به تخریب ضریح و بارگاه قبور ائمه علیهم السّلام و ابوین پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم و اجداد و اعمام و اصحاب ایشان و قبور امهات المؤمنین و حضرت حواء ام البشر و قبور علما و صلحا و مکان های زیارتی دیگر و تبدیل این امکنه مقدسه به محل های نامناسب، کردند.به همراه این اقدام عملی، علمای آنها حربه تکفیر را بدست گرفته علیه مسلمانان دیگر علی الخصوص شیعه بکار گرفتند. بسیاری از اعتقادات و اعمال عبادی و دینی آنها را حمل بر مشرک و کفر نمودند، در چنین فضایی مرحوم آیت الله سید محسن امین عاملی در جهت بیان خواستگاه فکری و رد شبهات آنها، اقدام به تالیف این اثر نمود. البته بخش قابل توجهی از فعالیت های فرهنگی و فکری مصنف در جهت رد شبهاتی بود که در آن زمان در کتاب ها، مجلات، سخنرانی ها و اظهار نظرها، علیه اسلام و شیعه بیان می شد، و این کتاب از آن جمله است.
سخن بزرگان
این کتاب از بدو تالیف نظرات علما و متفکرین شیعه را بخود جلب کرده است. شیخ آقا بزرگ تهرانی در الذریعة می فرماید: «کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبد الوهاب، رد علیهم، کبیر فی خمسین و خمس مائة صفحة، للسید محسن بن عبد الکریم الحسینی العاملی نزیل دمشق، طبع فی ۱۳۴۶ هجری و فیه تاریخهم و حروبهم و دفع جمیع تشبهاتهم.» در جبهه مخالف نیز شیخ عبدالله علی القصیمی در ربیع الاول سال ۱۳۵۵ هجری با مطالعه کتاب نقدی بنام « الصراع بین الاسلام و الوثینة » بر آن نوشت که جلد اول آن در ۷۶۵ صفحه در همان سال در مصر به چاپ رسید. نقد دیگری نیز بر این کتاب گزارش شده که در مجله المنار نوشته می شد، که مصنف کتاب، ردی بر این نقد در همان زمان نوشته است.
چاپ های کتاب
...