کروماتوگرافی گازی

دانشنامه عمومی

کروماتوگرافی گازی ( به انگلیسی: Gas Chromatography ) یکی از روش های کروماتوگرافی است که برای بررسی و جداسازی مواد فرار بدون تجزیه شدن آن ها، به کار می رود. در کروماتوگرافی گازی، فاز متحرک یک گاز بی اثر ( برای مثال هلیوم، نیتروژن، آرگون و دی اکسید کربن ) است و به فاز متحرک گاز حامل نیز می گویند. فاز ساکن یک جسم جامد جاذب یا لایه نازکی از یک مایع غیر فرار است که به دیواره داخلی ستون یا به صورت پوششی روی سطح گلوله های شیشه ای یا فلزی قرار داده شده است. در صورتی که فاز ساکن جسم جامد جاذب باشد اصطلاحاً کروماتوگرافی گازی گویند و اگر فاز ساکن مایع غیر فرار باشد آن را کروماتوگرافی گاز مایع گویند. اما هردو به کروماتوگرافی گازی معروف هستند. در کروماتوگرافی گازی، جداسازی اجزا یک مخلوط متناسب با میزان توزیع اجزا تشکیل دهنده مخلوط بین فاز متحرک گازی و فاز ساکن جامد یا مایع صورت می گیرد. در این روش گاز حامل مخلوط را درون ستون حرکت می دهد و بین دو فاز در حالت تعادل ( گاز - مایع ) اجزا تشکیل دهنده مخلوط توزیع می شوند؛ بنابراین فاز متحرک اجزا تشکیل دهنده نمونه را به طرف بیرون ستون حرکت می دهد و هر مولکولی که با ارتباط سست تر جذب ستون شده است، زودتر و جزئی که قدرت جذب بیشتری با ستون دارد، دیرتر از ستون خارج می شوند؛ بنابراین، اجزا مخلوط از یکدیگر جدا می شوند. کروماتوگرافی گازی برای جداسازی و شناسایی اجزا تشکیل دهنده یک مخلوط از مواد فرار و تجزیه کمی آن ها نیز کاربرد دارد.
این سیستم دارای قسمت های: منبع گازی حامل، سیستم تنظیم کننده مقدار گاز، محل تزریق نمونه، ستون کروماتوگرافی، کوره و سیستم تنظیم درجه حرارت محل تزریق، آشکارساز و سیستم شناساگر می باشد.
یک کپسول گاز با فشار زیاد به عنوان منبع گاز کامل استفاده می شود. غالباً این گاز نیتروژن با خلوص ۹۹/۹۹ درصد می باشد اما گازهای دیگری همانند هلیوم، آرگون و دی اکسید کربن نیز استفاده می شود.
ستون در داخل کوره قرار دارد و در واقع به منزله قلب دستگاه کروماتوگرافی گازی هستند. ستون ها دو نوع هستند ۱ - ستون های پر شده ۲ - ستون های مویین.
یک ستون کروماتوگرافی گازی مویین در ساده‎ ترین شکل خود از دو بخش تشکیل شده است یعنی لوله ی مویین و فاز ساکن . سیلیکای جوش خورده و فولاد ضد زنگ مواد اصلی هستند که برای لوله ها به کار گرفته می شوند . فاز های ساکن متعددی به چشم می خورند . اکثراً پلیمرهای پایدار حرارتی با وزن مولکولی بالا به شکل مایعات یا چسب ها می باشند . متداول ترین فاز های ساکن این نوع پلیمر ها عبارتند از پلی سیلوکسان ها ( اغلب اوقات به نادرستی سیلیکون ها نامیده می شوند ) و پلی اتیلن گلایکول ها . نوع دیگری از فاز های ساکن که بسیار متداول هستند عبارتند از ذرات متخلخل و کوچک تشکیل شده از پلیمر های زئولیت ها ( به عنوان مثال آلومینا ، غربال های مولکولی ) . یکی از تفاوتهای ستونهای پرشده و مویین در باز بودن وسط ستونهای مویین است.
عکس کروماتوگرافی گازیعکس کروماتوگرافی گازی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس