[ویکی فقه] کتابت قرآن. کتابت در عالم اسلام با کاتبان وحی آغاز شد. احترام و اهمیت قرآن نزد مسلمانان سبب شد که خطاطی و کتابت از همان آغاز با امور معنوی بیامیزد و به تدریج، خطاطان منزلتی ویژه بیابند.
چنانکه به گفته سراج شیرازی خلیفه مستعصم عباسی (حک: ۶۴۰ـ۶۵۶) پیشپای یاقوت مستعصمی برمی خاست، چون معتقد بود او بهترین کلام را به بهترین خط می نویسد.در رسالات آموزشی خوشنویسی ، به آداب کتابت قرآن توجه بسیار شده است.اهمیت یافتن خوشنویسی در کتابت قرآن موجب شده است که خوشنویسان احادیث و سخنان بسیاری در این زمینه از پیشوایان دین نقل کنند.
واضح ترین خط
اهمیت خط در عالم اسلام بیش تر به سبب پیوند آن با کتابت قرآن است و از آن جا که اعتقاد به این که بهترین خط واضحترین خط است، رایج ترین نظر درباره کتابت بود، خط نَسخ که واضحترین خط به شمار می رود، در کتابت قرآن اهمیت یافت.
نکات مورد نظر بین خوشنویس ها در کتابت
توصیه می شد خوشنویس برای آن که از فیض برکات قرآن محروم نماند، با قلمی که قرآن مجید و احادیث را می نویسد، دیگر متون را کتابت نکند و نیز به سبب احتیاط فراوان در این که چیزی به متن قرآن اضافه نشود، کاتبانْ ترجمه، تفسیر ، و علامت ها را با رنگ یا خطی دیگر می نوشتند. درباره بعضی از مسائل همچون تذهیب و آرایش مصحف اختلافنظر وجود داشت، مثلا جاحظ آرایه مندی و کیفیت خوب کتاب های زنادقه (مانویان) را به سبب فساد عقاید عرضه شده در کتاب هایشان می دانست و بر این گمان بود که کتاب های فاسد و بیارزش به تزیین نیازمندند، اما کتاب های مسلمانان نیازمند کاغذ خوب و آرایه مندی نیستند.
پیشینه
...
چنانکه به گفته سراج شیرازی خلیفه مستعصم عباسی (حک: ۶۴۰ـ۶۵۶) پیشپای یاقوت مستعصمی برمی خاست، چون معتقد بود او بهترین کلام را به بهترین خط می نویسد.در رسالات آموزشی خوشنویسی ، به آداب کتابت قرآن توجه بسیار شده است.اهمیت یافتن خوشنویسی در کتابت قرآن موجب شده است که خوشنویسان احادیث و سخنان بسیاری در این زمینه از پیشوایان دین نقل کنند.
واضح ترین خط
اهمیت خط در عالم اسلام بیش تر به سبب پیوند آن با کتابت قرآن است و از آن جا که اعتقاد به این که بهترین خط واضحترین خط است، رایج ترین نظر درباره کتابت بود، خط نَسخ که واضحترین خط به شمار می رود، در کتابت قرآن اهمیت یافت.
نکات مورد نظر بین خوشنویس ها در کتابت
توصیه می شد خوشنویس برای آن که از فیض برکات قرآن محروم نماند، با قلمی که قرآن مجید و احادیث را می نویسد، دیگر متون را کتابت نکند و نیز به سبب احتیاط فراوان در این که چیزی به متن قرآن اضافه نشود، کاتبانْ ترجمه، تفسیر ، و علامت ها را با رنگ یا خطی دیگر می نوشتند. درباره بعضی از مسائل همچون تذهیب و آرایش مصحف اختلافنظر وجود داشت، مثلا جاحظ آرایه مندی و کیفیت خوب کتاب های زنادقه (مانویان) را به سبب فساد عقاید عرضه شده در کتاب هایشان می دانست و بر این گمان بود که کتاب های فاسد و بیارزش به تزیین نیازمندند، اما کتاب های مسلمانان نیازمند کاغذ خوب و آرایه مندی نیستند.
پیشینه
...
wikifeqh: کتابت_قرآن
[ویکی شیعه] کتابت قرآن. کتابت قرآن به جمع آوری و نگارش آن به مرور زمان و به دست افراد و گروه های مختلف از صحابه و تابعین گفته می شود. نظم و ترتیب عدد آیات در هر سوره در زمان حیات پیامبر (ص) و با دستور ایشان انجام شده است. درباره نظم و ترتیب سوره ها، برخی قائلند این نظم در زمان حیات پیامبر (ص) ایجاد شده است اما برخی دیگر معتقدند علی (ع) و سپس زید بن ثابت، جمع و ترتیب سوره ها را برای نخستین بار بعد از وفات پیامبر (ص) انجام دادند. علی (ع) قرآنی را جمع آوری کرد اما مردم آن را نپذیرفتند و دیگر کسی آن قرآن را ندید. پس از آن هر کدام از صحابه از جمله ابی بن کعب، سعد بن معاذ و دیگرانی به جمع آوری قرآن پرداختند. بعدها این تعدد و اختلاف نسخه، باعث اختلاف میان مردم شد که در زمان خلافت عثمان او تصمیم بر یکسان سازی صحیفه های صحابه گرفت. عثمان گروهی را برای جمع آوری قرآن واحدی تشکیل داد. علی (ع) نیز با یکسان سازی عثمان موافق بود. نگارش ابتدایی قرآن با خطی بود که هیچ علامت و نقطه ای نداشت و این باعث اختلاف قرائت شد که بعدها نقطه و اعراب گذاری را نصر بن عاصم و ابوالاسود دئلی انجام دادند. به مرور زمان طراحی قرآن تغییر کرد و هنرهایی همچون خطاطی، تذهیب بر آن تاثیر گذاشت.
به جمع آوری و نگارش آن به مرور زمان و به دست افراد و گروه های مختلف از صحابه و تابعین گفته می شودبا ظهور اسلام و گـسترش تـعالیم آن، این دانش در بین مسلمانان رواج یافت و در این میان خط و کتابت نیز مورد توجه قـرار گرفت؛ زیرا معجزه پیامبر (ص) قرآن بـود و قرائت و کتابت آن، فریضه ای مقدس بود.
ترتیب و نظم عدد آیات در هر سوره در زمان حیات پیامبر (ص) و با دستور ایشان انجام شده است. هر سوره با نزول بسم الله الرحمن الرحیم آغاز و آیات به ترتیب نزول در آن ثبت می گردید، تا موقعی که بسم الله دیگری نازل و سوره دیگری آغاز می شد. اما درباره نظم و ترتیب سوره ها میان علما اختلاف است. سید مرتضی و بسیاری از محققین می گویند قرآن هم چنان که هست، در زمان حیات پیامبر (ص) شکل گرفته است. اما برخی دیگر می گویند نظم و ترتیب سوره ها پس از وفات پیامبر (ص) شکل گرفته است.
به جمع آوری و نگارش آن به مرور زمان و به دست افراد و گروه های مختلف از صحابه و تابعین گفته می شودبا ظهور اسلام و گـسترش تـعالیم آن، این دانش در بین مسلمانان رواج یافت و در این میان خط و کتابت نیز مورد توجه قـرار گرفت؛ زیرا معجزه پیامبر (ص) قرآن بـود و قرائت و کتابت آن، فریضه ای مقدس بود.
ترتیب و نظم عدد آیات در هر سوره در زمان حیات پیامبر (ص) و با دستور ایشان انجام شده است. هر سوره با نزول بسم الله الرحمن الرحیم آغاز و آیات به ترتیب نزول در آن ثبت می گردید، تا موقعی که بسم الله دیگری نازل و سوره دیگری آغاز می شد. اما درباره نظم و ترتیب سوره ها میان علما اختلاف است. سید مرتضی و بسیاری از محققین می گویند قرآن هم چنان که هست، در زمان حیات پیامبر (ص) شکل گرفته است. اما برخی دیگر می گویند نظم و ترتیب سوره ها پس از وفات پیامبر (ص) شکل گرفته است.
wikishia: کتابت_قرآن
[ویکی فقه] کتابت قرآن (علوم قرآنی). نگارش آیات قرآن در عصر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم صورت می گرفته است.
منظور از اصطلاح «کتابت قرآن» یا «کتابت وحی »، نگارش آیات قرآن کریم بر نوشت افزارهای مختلف عصر نزول مانند سنگ ، استخوان ، لیف خرما ، پوست و… است که عاملان و مباشران آن، گروهی از برجستگان اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم و تحت نظارت و اشراف آن حضرت بودند.
امتیاز قرآن
به طور کلی، یکی از امتیازات قرآن کریم بر سایر کتاب های آسمانی آن است که علی رغم این که عرب ها چندان با نگارش آشنا نبودند و با توجه به حافظه قوی خود تمایلی به این کار نداشتند، قرآن کریم به سفارش رسول گرامی صلی الله علیه و آله وسلّم همزمان با نزول ، نگارش یافت و این روند تا پایان دوران رسالت ادامه یافت؛ به گونه ای که با پایان یافتن دوره نزول، تمام آیات قرآن مکتوب شده بود.
عناوین مرتبط
...
منظور از اصطلاح «کتابت قرآن» یا «کتابت وحی »، نگارش آیات قرآن کریم بر نوشت افزارهای مختلف عصر نزول مانند سنگ ، استخوان ، لیف خرما ، پوست و… است که عاملان و مباشران آن، گروهی از برجستگان اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم و تحت نظارت و اشراف آن حضرت بودند.
امتیاز قرآن
به طور کلی، یکی از امتیازات قرآن کریم بر سایر کتاب های آسمانی آن است که علی رغم این که عرب ها چندان با نگارش آشنا نبودند و با توجه به حافظه قوی خود تمایلی به این کار نداشتند، قرآن کریم به سفارش رسول گرامی صلی الله علیه و آله وسلّم همزمان با نزول ، نگارش یافت و این روند تا پایان دوران رسالت ادامه یافت؛ به گونه ای که با پایان یافتن دوره نزول، تمام آیات قرآن مکتوب شده بود.
عناوین مرتبط
...
wikifeqh: کتابت_وحی
