[ویکی فقه] کتاب الامالی مع کتابی ذیل الامالی و النوادر (کتاب). «کتاب الامالی مع کتابی ذیل الامالی و النوادر»، به زبان عربی ، هر سه، تالیف ابو علی، اسماعیل بن قاسم بن عیذون قالی ، مشهور به ابو علی قالی (۲۸۸- ۳۵۶ ق)، در موضوعات مختلف تفسیر ، حدیث ، لغت ، تاریخ و... است.
به دنبال این هر سه نوشتار که در یک جلد گرد آمده، کتاب « التنبیه علی اوهام القالی فی امالیه »، نوشته ابو عبید عبدالله بن عبد العزیز بن محمد بکری گنجانده شده است. ابو علی قالی، به دعوت حاکم اموی اندلس در سال ۳۲۸ ق، به نزد او رفت و در آن جا به تعلیم و تالیف پرداخت. او، در مقدمه اثر آورده که امالی را در همین دوره، در قرطبه، روزهای پنج شنبه هر هفته، در مسجد جامع «زهرا مبارکه»، از حفظ بر شاگردانش املاء می کرده است.
ساختار کتاب
چند صفحه اول (۷ صفحه)، توسط آقایان صلاح بن فتحی هلل و سید بن عباس جلیمی که محققین اثر هستند، نگارش یافته است، سپس متن اصلی امالی که از دو جزء تشکیل یافته است (ص ۱۴ تا ۵۶۲) و بعد ذیل امالی (ص ۵۶۳ تا ۶۹۸) و سپس کتاب نوادر (ص ۶۹۹ تا ۷۵۷) قرار گرفته است و در آخر، متن کتاب التنبیه علی اوهام القالی فی امالیه» از ابو عبید بکری ذکر شده است (ص ۷۵۸ تا ۸۴۰). هیچ کدام از نوشته های یاد شده دارای باب بندی و فصل بندی خاصی نمی باشد.
گزارش محتوا
در مقدمه، محققین، اول، از اهمیت کتب امالی و نوادر نزد علماء، ازجمله آنچه یاقوت حموی در « معجم الادباء » آورده، سخن می گویند و به این سخن ابن خلدون استشهاد می نمایند: «اصول متن ادب و ارکان آن، در چهار دیوان است؛ « ادب الکاتب » ابن قتیبة ، « الکامل » مبرد ، « البیان و التبیین » جاحظ و «نوادر» ابو علی قالی و بقیه از اینها تبعیت نموده و فروع این آثار شمرده می شوند.» و دوم، شرح حال و اثر مؤلف را به طور مختصر بیان می کنند و در قسمت بعدی، به معرفی کتاب امالی می پردازند و خاطرنشان می کنند که ابو علی قالی در این اثر، همان راه علمای سلف را ادامه داده و این نوع از امالی، مجموعه ای نامنظم از روایات گوناگون دینی و ادبی است و بیشتر به جنبه های لغوی عنایت دارد و اساس کار مؤلفین آنها، شرح و توضیح واژگان ناآشنا و دشوار است و در ادامه، در مورد اهمیت این اثر می گویند: این اثر، مجموعه ای عظیم از شرح آیات قرآن کریم و احادیث نبوی، اخبار و لطایف ادبی، گزیده های شعری و امثال و حکم همراه با شرح مواد و توضیح لغوی است. قسمت بعدی مقدمه محققین، به معرفی اثر ابو عبید بکری پرداخته است و در آخر، محققین، از ویژگی های این طبع و روش خود صحبت می کنند.
← کتاب الامالی
...
به دنبال این هر سه نوشتار که در یک جلد گرد آمده، کتاب « التنبیه علی اوهام القالی فی امالیه »، نوشته ابو عبید عبدالله بن عبد العزیز بن محمد بکری گنجانده شده است. ابو علی قالی، به دعوت حاکم اموی اندلس در سال ۳۲۸ ق، به نزد او رفت و در آن جا به تعلیم و تالیف پرداخت. او، در مقدمه اثر آورده که امالی را در همین دوره، در قرطبه، روزهای پنج شنبه هر هفته، در مسجد جامع «زهرا مبارکه»، از حفظ بر شاگردانش املاء می کرده است.
ساختار کتاب
چند صفحه اول (۷ صفحه)، توسط آقایان صلاح بن فتحی هلل و سید بن عباس جلیمی که محققین اثر هستند، نگارش یافته است، سپس متن اصلی امالی که از دو جزء تشکیل یافته است (ص ۱۴ تا ۵۶۲) و بعد ذیل امالی (ص ۵۶۳ تا ۶۹۸) و سپس کتاب نوادر (ص ۶۹۹ تا ۷۵۷) قرار گرفته است و در آخر، متن کتاب التنبیه علی اوهام القالی فی امالیه» از ابو عبید بکری ذکر شده است (ص ۷۵۸ تا ۸۴۰). هیچ کدام از نوشته های یاد شده دارای باب بندی و فصل بندی خاصی نمی باشد.
گزارش محتوا
در مقدمه، محققین، اول، از اهمیت کتب امالی و نوادر نزد علماء، ازجمله آنچه یاقوت حموی در « معجم الادباء » آورده، سخن می گویند و به این سخن ابن خلدون استشهاد می نمایند: «اصول متن ادب و ارکان آن، در چهار دیوان است؛ « ادب الکاتب » ابن قتیبة ، « الکامل » مبرد ، « البیان و التبیین » جاحظ و «نوادر» ابو علی قالی و بقیه از اینها تبعیت نموده و فروع این آثار شمرده می شوند.» و دوم، شرح حال و اثر مؤلف را به طور مختصر بیان می کنند و در قسمت بعدی، به معرفی کتاب امالی می پردازند و خاطرنشان می کنند که ابو علی قالی در این اثر، همان راه علمای سلف را ادامه داده و این نوع از امالی، مجموعه ای نامنظم از روایات گوناگون دینی و ادبی است و بیشتر به جنبه های لغوی عنایت دارد و اساس کار مؤلفین آنها، شرح و توضیح واژگان ناآشنا و دشوار است و در ادامه، در مورد اهمیت این اثر می گویند: این اثر، مجموعه ای عظیم از شرح آیات قرآن کریم و احادیث نبوی، اخبار و لطایف ادبی، گزیده های شعری و امثال و حکم همراه با شرح مواد و توضیح لغوی است. قسمت بعدی مقدمه محققین، به معرفی اثر ابو عبید بکری پرداخته است و در آخر، محققین، از ویژگی های این طبع و روش خود صحبت می کنند.
← کتاب الامالی
...