کبریت

کِبریت، چوب کوچک و باریکی است که در نوک آن غلام شیلانکی یا دیگر مواد شیمیایی است، که با خراشیدن یا اصطکاک بر روی بدنه قوطی و جعبه نگه دارندهٔ آن برافروخته و آتش می گیرد. [ ۱]
کِبْرِیت در اصل در معنی گوگرد بوده و از واژه آرامی/سریانی כִּבְּרִיתָא ( kĕḇrīṯā ) مشتق شده است که به همان معنی است. این کلمه در زبان اکدی کیبریتو یا کوبریتو بوده است. [ ۲] این واژه به همین شکل وارد زبان های عربی، فارسی، ترکی، ارمنی، زازا و سواحلی و غیره شده است. [ ۳] [ ۴]
در گذشته برای روشن کردن آتش، یک چوب نوک تیز یا مته ویژه ای را که برای همین کار درست شده را روی یک صفحه یا تخته پهن می چرخاندند و پهلوی آن ماده خشکی مانند مو یا کهنه یا ریشه و چوب های پوسیده قرار می دادند و آن را آن چنان می چرخانند تا گرمی برآمده بانی آتش زدن آن ماده می شد. در برخی تیره های نیمه متمدن کنونی نیز با سنگ آتش زنه و آهن آتش روشن می کنند.
در گذشته هم چنین از پاره چوب های باریک یا چوب شاهدانه، کبریت ساخته می شد که یک یا دو سر آن را در گوگرد گداخته فروکرده بودند که در برخورد با ماده افروخته آتش می گرفته است. ظرف سه سده پیش دانشمندان راه های ویژه و کارامدی برای بدست آوردن آتش پیدا کردند. یکی از این راه ها این بود که اندکی سولفور را درآمیخته ای از کلرات دو پتاسیم و قند افکنده از این کنش شعله ای افروخته شد. پس از آن یکی دیگر از دانشمندان اندکی سولفور را بر نوک چوبی مالید و آنرا کمی در اسید سولفوریک نگاه داشت سپس اندکی کلرات دو پتاسیم و قند فراهم کرده چوب را در آن فرو برد در این هنگام واکنش های شیمیایی موجب افروخته شدن سولفور گشت و چوب نیز آتش گرفت.
این روش بسیار گران انجام می شد و تنها پولداران می توانستند از آن بهره ببرند و افزون بر این توأم با خطرات و گزندهایی هم بود چون آتش را به پیرامون پرتاب می کرد و بیشتر زمان ها می توانست جامهٔ کسان را بسوزاند.
نخستین کبریت شیمیایی در سال ۱۸۲۷ میلادی بدست «جان واکر» برساخته شد. واکر در آزمایشگاهش هنگامی که ظرفی از مواد شیمیایی را هم می زد، از تکه چوبی برای هم زدن آمیخته ای از آنتیموان سولفیت، پتاسیم کلرات، صمغ و نشاسته استفاده کرد. پس از این که چوب را از آوند مواد شیمیایی بیرون کشید برای پاک کردن مواد چسبیده به چوب، آن را روی میز کشید و با شگفتی دریافت که چوب آتش گرفت. بدین گونه واکر برای نخستین بار کبریت اصطکاکی یا خراشیدنی را پیدا کرد. [ ۵] این کبریت ها چوب های باریکی بودند که سرهای آن ها نخست گوگردی شده و سپس در کلرات پتاسیم و رصن و گوگرد اکسیژنه آغشته می شد و در آخر در محلول اسید سولفوریک فرو برده می شد. در سال ۱۸۳۰ میلادی شارل سوریای فرانسوی کبریت فسفری را نوآوری کرد که با فسفر سفید ساخته می شد. او نادانسته یکی از کبریت ها را به دیواره ای که از فسفر سفید پوشیده شده بود مالش داد و دید که کبریت بی درنگ برافروخته گردید.

کبریت (فیلم). «کبریت» ( انگلیسی: Match ( film ) ) یک فیلم است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد.

کبریت (هرند). کبریت ( هرند ) ، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان هرند در استان اصفهان ایران است.
این روستا در دهستان هاشم آباد قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۴۹ نفر ( ۹۲خانوار ) بوده است.

کِبریت (match)
باریکه ای از چوب یا مقوا با نوکی آغشته به مواد آتشگیر۱، برای روشن کردن آتش. در ۱۸۱۶، فرانسوا دروسن۲، برای نخستین بار کبریت های اصطکاکی۳ فسفردار را در فرانسه ساخت. کبریت بی خطر۴ نوعی کبریت است که در آن عامل اکساینده۵ و مادۀ آتشگیر۶ از هم جدایند. مادۀ اخیر را روی سطح قوطی کبریت می مالند و چوب کبریت را برای روشن شدن روی آن می کشند. کبریت بی خطر را جِی ای لوندستروم۷ سوئدی در ۱۸۵۵ به ثبت رساند. کبریت بغلی۸ را جاشوا پوزی۹ امریکایی در ۱۸۹۲ اختراع کرد.
combustible materialFrançois Derosnefriction matchessafety matchoxidizing agentcombustibleJ E Lundstrombook matchesJoshua Pusey