[ویکی فقه] کارگاه تولید پرده کعبه در نوشته های مربوط به اوایل راه اندازی کارگاه مکه گویا به سبب محدود بودن مساحت و فعالیت، با عنوان هایی مانند «دار الکسوه» و «معمل الکسوه» یاد شده است.
کارگاه پرده بافی کعبه که به آن «مصنع کسوة الکعبة» گفته می شود، در نوشته های مربوط به اوایل راه اندازی کارگاه مکه گویا به سبب محدود بودن مساحت و فعالیت، با عنوان هایی مانند «دار الکسوه» و «معمل الکسوه» یاد شده است. برخی تاریخ پژوهان بر پایه روایات ، پیشینه پوشاندن کعبه با پرده را به دوران حضرت اسماعیل و بعضی نیز به موجب گزارش هایی، بافتن پرده در مصر را به زمانه خلیفه دوم می رسانند که در بافتن پارچه های مرغوب «قباطی» شهرت داشت. این واژه جمع قبطیه، پیراهنی نازک و سفید منسوب به قبط، از شهرهای مصر، بوده است. گزارش های تاریخی مربوط به اوایل دوران حکومت عباسیان (حک: ۱۳۲-۹۲۴ق.) به بافتن پرده کعبه در شهرهای تنیس و تونه در مصر تا هنگام نبردهای صلیبی اشاره می کند که سرانجام در سال ۶۲۴ق. در مواجهه با اروپاییان ویران گشتند. .
وقف منطقه قلیوبیه
به سال ۷۵۰ق. ملک صالح اسماعیل بن ناصر محمد بن قلاوون سه دهکده مصری بیسوس، سندبیس و ابی الغیط از دهکده های منطقه قلیوبیه را که با بودجه بیت المال خریده بود، برای ساختن پرده کعبه و حجره و منبر پیامبر وقف نمود. سلطان سلیمان بن سلیم عثمانی (حک: ۹۲۶-۹۷۴ق.) نیز دهکده هایی در شرق مصر با نام های سلکه، سیر و نجنجه، قریس الحجر، منایل، کوم رحان، بجام، منیة النصاری و بطالیه را در وقفنامه ای با متنی طولانی به موقوفه یاد شده افزود. در آغاز سده سیزدهم ق. به دستور خدیو مصر، محمد علی پاشا (حک: ۱۲۱۹-۱۲۶۵ق.) این موقوفه ها منحل گشتند و به خزانه مصر وارد شدند و دولت مصر با تاسیس اداره «اوقاف حرمین شریفین»، هزینه های بافتن پرده را از خزانه مصر تامین می کرد. این اقدام برای دولتی کردن بافتن پرده سبب شد فرستادن پرده از مصر به مکه در سال های بعد، از روابط دولت های مصر و حجاز اثر پذیرد. .
جلوگیری از ارسال پرده کعبه
به سال ۱۳۳۳ق. در دوران جنگ جهانی اول، حکومت عثمانی که بیم داشت انگلیس به سبب دشمنی با آن ها و نفوذی که در مصر یافته بود، از فرستادن پرده کعبه مصر به مکه پیشگیری کند، دستور داد در سرزمین عثمانی پرده ای بسازند و آن را به مدینه برده، در مسجد نبوی نگهداری کنند تا در صورت لزوم از آن استفاده نمایند. به سال ۱۳۴۱ق. که به سبب اختلاف میان حکومت مصر و شریف حسین پادشاه حجاز، مصر از تحویل پرده خودداری ورزید، پرده پیشین را بر کعبه نصب کردند و سالیانی نیز از بیم تکرار رفتار مصر، پرده را در عراق بافتند. گزارش هایی دیگر نیز نشان می دهند که مصر همواره مرکز بافت پرده کعبه نبوده و گاهی پرده در مناطقی دیگر بافته می شده است. برای نمونه، برخی منابع از بافتن پرده در سال هایی از سده های پنجم، ششم و نهم ق. در برخی شهرهای ایران و در سال هایی از سده سوم و ششم ق. در عراق و در دوره ای نیز در یمن یاد کرده اند. با این همه، منابع تاریخی از وجود کارگاه های پرده بافی در مناطق یاد شده سخنی نگفته اند.
کارگاه پرده بافی مصر
...
کارگاه پرده بافی کعبه که به آن «مصنع کسوة الکعبة» گفته می شود، در نوشته های مربوط به اوایل راه اندازی کارگاه مکه گویا به سبب محدود بودن مساحت و فعالیت، با عنوان هایی مانند «دار الکسوه» و «معمل الکسوه» یاد شده است. برخی تاریخ پژوهان بر پایه روایات ، پیشینه پوشاندن کعبه با پرده را به دوران حضرت اسماعیل و بعضی نیز به موجب گزارش هایی، بافتن پرده در مصر را به زمانه خلیفه دوم می رسانند که در بافتن پارچه های مرغوب «قباطی» شهرت داشت. این واژه جمع قبطیه، پیراهنی نازک و سفید منسوب به قبط، از شهرهای مصر، بوده است. گزارش های تاریخی مربوط به اوایل دوران حکومت عباسیان (حک: ۱۳۲-۹۲۴ق.) به بافتن پرده کعبه در شهرهای تنیس و تونه در مصر تا هنگام نبردهای صلیبی اشاره می کند که سرانجام در سال ۶۲۴ق. در مواجهه با اروپاییان ویران گشتند. .
وقف منطقه قلیوبیه
به سال ۷۵۰ق. ملک صالح اسماعیل بن ناصر محمد بن قلاوون سه دهکده مصری بیسوس، سندبیس و ابی الغیط از دهکده های منطقه قلیوبیه را که با بودجه بیت المال خریده بود، برای ساختن پرده کعبه و حجره و منبر پیامبر وقف نمود. سلطان سلیمان بن سلیم عثمانی (حک: ۹۲۶-۹۷۴ق.) نیز دهکده هایی در شرق مصر با نام های سلکه، سیر و نجنجه، قریس الحجر، منایل، کوم رحان، بجام، منیة النصاری و بطالیه را در وقفنامه ای با متنی طولانی به موقوفه یاد شده افزود. در آغاز سده سیزدهم ق. به دستور خدیو مصر، محمد علی پاشا (حک: ۱۲۱۹-۱۲۶۵ق.) این موقوفه ها منحل گشتند و به خزانه مصر وارد شدند و دولت مصر با تاسیس اداره «اوقاف حرمین شریفین»، هزینه های بافتن پرده را از خزانه مصر تامین می کرد. این اقدام برای دولتی کردن بافتن پرده سبب شد فرستادن پرده از مصر به مکه در سال های بعد، از روابط دولت های مصر و حجاز اثر پذیرد. .
جلوگیری از ارسال پرده کعبه
به سال ۱۳۳۳ق. در دوران جنگ جهانی اول، حکومت عثمانی که بیم داشت انگلیس به سبب دشمنی با آن ها و نفوذی که در مصر یافته بود، از فرستادن پرده کعبه مصر به مکه پیشگیری کند، دستور داد در سرزمین عثمانی پرده ای بسازند و آن را به مدینه برده، در مسجد نبوی نگهداری کنند تا در صورت لزوم از آن استفاده نمایند. به سال ۱۳۴۱ق. که به سبب اختلاف میان حکومت مصر و شریف حسین پادشاه حجاز، مصر از تحویل پرده خودداری ورزید، پرده پیشین را بر کعبه نصب کردند و سالیانی نیز از بیم تکرار رفتار مصر، پرده را در عراق بافتند. گزارش هایی دیگر نیز نشان می دهند که مصر همواره مرکز بافت پرده کعبه نبوده و گاهی پرده در مناطقی دیگر بافته می شده است. برای نمونه، برخی منابع از بافتن پرده در سال هایی از سده های پنجم، ششم و نهم ق. در برخی شهرهای ایران و در سال هایی از سده سوم و ششم ق. در عراق و در دوره ای نیز در یمن یاد کرده اند. با این همه، منابع تاریخی از وجود کارگاه های پرده بافی در مناطق یاد شده سخنی نگفته اند.
کارگاه پرده بافی مصر
...
wikifeqh: کارگاه_پرده بافی