کاروتنوئیدها ( به انگلیسی: Carotenoid ) دسته ای از رنگیزه ها هستند که در جذب نور در گیاهان نقش بسیار مهمی دارند.
از کاروتنوئیدهای مشهور می توان به بتاکاروتن، آلفا کاروتن، لیکوپن، لوتئین و زانتوفیل اشاره کرد. بتاکاروتن C۴۰H۵۶ و آلفاکاروتن باعث رنگ نارنجی هویج، لیکوپن باعث رنگ قرمز گوجه فرنگی و آستاگزانتین نیز سبب رنگ قرمز یا صورتی خرچنگ ها و ماهی سالمون می شود.
کاروتنوئیدها شامل دو دسته از ترکیبات هستند:
• هیدروکربن های غیر اشباع محلول در چربی که تحت عنوان کاروتن ها نامیده می شوند. کاروتن ها فاقد اکسیژن هستند.
• هیدروکربن های غیر اشباع محلول در چربی که به صورت اکسید شده درآمده اند و تحت عنوان گزانتوفیل ها نامیده می شوند. بر خلاف کاروتن ها، گزانتوفیل ها حاوی اکسیژن هستند.
رنگدانه های کاروتنوئید دو وظیفه بر عهده دارند: جمع آوری انرژی که می تواند در فتوسنتز مورد استفاده قرار گیرد و محافظت از تخریب کلروفیل از تخریب نوری در مواقعی که شدت نور زیاد است. [ ۱]
بعضی از کاروتنوئیدها مخصوصاً بتا کاروتن نقش پیش ویتامین A را ایفا کرده و در بدن تبدیل به ویتامین A می شوند. ازآنجائیکه افزایش مصرف غذاهای غنی از کاروتنوئیدها با کاهش خطر ابتلا به بعضی از بیماری های تخریبی همراه است چنین برمی آید که این مواد در بهبود عملکرد سیستم ایمنی نقش ویژه ای را ایفا می کنند. حتی این احتمال وجود دارد که کاروتنوئیدها به عنوان آنتی اکسیدان های ویژه نقش مؤثری در جلوگیری از ابتلا به سرطان داشته باشند. در موجودات فتوسنتز oxygenic، به طور خاص گیاهان و سیانو باکتری ها، کاروتینوئید β - کاروتن نقش حیاتی در مرکز واکنش فتوسنتزی دارند که، به دلایل مکانیک کوانتومی ناشی از تقارن این مولکول، برای مکانیسم photoprotection در برابر اکسیداسیون خودکار نقش ایفا می کند. آن ها همچنین در فرایند انتقال انرژی شرکت کنند. در موجودات غیر فوتوسنتز، مانند انسان، کاروتنوئیدها به مکانیسم جلوگیری از اکسیداسیون مرتبط شده اند.
نتایج یک تحقیق نشان می دهد که کمبود کاروتنوئیدها با تغییرات پوستی همچون آکنه و التهاب مرتبط است. هر چند این تغییرات مضر هستند اما تهدیدی برای سلامتی محسوب نمی شوند. البته این مسئله باید توسط تحقیقات دیگر به تأیید برسد تا حداقل مشخصی برای مقدار مصرف روزانه این مواد وضع شود.
کانتاگزانتین و بتاکاروتن به صورت دارویی برای درمان یک نوع بیماری نادر پوستی موسوم به Erythropoietic Porphyria استفاده می شود. بیماری که در آن پوست حساسیت شدیدی نسبت به نور خورشید از خود نشان می دهد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاز کاروتنوئیدهای مشهور می توان به بتاکاروتن، آلفا کاروتن، لیکوپن، لوتئین و زانتوفیل اشاره کرد. بتاکاروتن C۴۰H۵۶ و آلفاکاروتن باعث رنگ نارنجی هویج، لیکوپن باعث رنگ قرمز گوجه فرنگی و آستاگزانتین نیز سبب رنگ قرمز یا صورتی خرچنگ ها و ماهی سالمون می شود.
کاروتنوئیدها شامل دو دسته از ترکیبات هستند:
• هیدروکربن های غیر اشباع محلول در چربی که تحت عنوان کاروتن ها نامیده می شوند. کاروتن ها فاقد اکسیژن هستند.
• هیدروکربن های غیر اشباع محلول در چربی که به صورت اکسید شده درآمده اند و تحت عنوان گزانتوفیل ها نامیده می شوند. بر خلاف کاروتن ها، گزانتوفیل ها حاوی اکسیژن هستند.
رنگدانه های کاروتنوئید دو وظیفه بر عهده دارند: جمع آوری انرژی که می تواند در فتوسنتز مورد استفاده قرار گیرد و محافظت از تخریب کلروفیل از تخریب نوری در مواقعی که شدت نور زیاد است. [ ۱]
بعضی از کاروتنوئیدها مخصوصاً بتا کاروتن نقش پیش ویتامین A را ایفا کرده و در بدن تبدیل به ویتامین A می شوند. ازآنجائیکه افزایش مصرف غذاهای غنی از کاروتنوئیدها با کاهش خطر ابتلا به بعضی از بیماری های تخریبی همراه است چنین برمی آید که این مواد در بهبود عملکرد سیستم ایمنی نقش ویژه ای را ایفا می کنند. حتی این احتمال وجود دارد که کاروتنوئیدها به عنوان آنتی اکسیدان های ویژه نقش مؤثری در جلوگیری از ابتلا به سرطان داشته باشند. در موجودات فتوسنتز oxygenic، به طور خاص گیاهان و سیانو باکتری ها، کاروتینوئید β - کاروتن نقش حیاتی در مرکز واکنش فتوسنتزی دارند که، به دلایل مکانیک کوانتومی ناشی از تقارن این مولکول، برای مکانیسم photoprotection در برابر اکسیداسیون خودکار نقش ایفا می کند. آن ها همچنین در فرایند انتقال انرژی شرکت کنند. در موجودات غیر فوتوسنتز، مانند انسان، کاروتنوئیدها به مکانیسم جلوگیری از اکسیداسیون مرتبط شده اند.
نتایج یک تحقیق نشان می دهد که کمبود کاروتنوئیدها با تغییرات پوستی همچون آکنه و التهاب مرتبط است. هر چند این تغییرات مضر هستند اما تهدیدی برای سلامتی محسوب نمی شوند. البته این مسئله باید توسط تحقیقات دیگر به تأیید برسد تا حداقل مشخصی برای مقدار مصرف روزانه این مواد وضع شود.
کانتاگزانتین و بتاکاروتن به صورت دارویی برای درمان یک نوع بیماری نادر پوستی موسوم به Erythropoietic Porphyria استفاده می شود. بیماری که در آن پوست حساسیت شدیدی نسبت به نور خورشید از خود نشان می دهد.
wiki: کاروتنوئید