کادمیم

کادمیم ( به انگلیسی: Cadmium ) عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان Cd و عدد اتمی ۴۸ قرار گرفته است. کادمیم عنصری نسبتاً کمیاب، نرم، با رنگ سفید مایل به آبی و فلز واسطه سمی است که در سنگ معدن روی وجود داشته و در باتریها به مقدار زیادی مورد استفاده قرار می گیرد.
کادمیم فلز دو ظرفیتی نرم، چکش خوار، انعطاف پذیر و به رنگ سفید مایل به آبی است که با چاقو به راحتی بریده می شود. این عنصر از بسیاری جهات شبیه روی است اما کادمیم ترکیبات پیچیده بیشتری به وجود می آورد. معمولی ترین حالت اکسیداسیون کادمیم ۲+ می باشد، گرچه نمونه های کمیابی از ۱+ نیز می توان پیدا کرد.
تقریباً «سه چهارم کادمیم در باتریها به ویژه در باتری های Ni - Cd استفاده می گردد و بیشتر یک سوم باقی مانده عمدتاً» جهت رنگها، پوششها، آبکاری و به عنوان مواد ثبات بخش در پلاستیکها بکار می رود. کاربردهای دیگر:
در بعضی از آلیاژهای زود ذوب به کار می رود. به علت ضریب اصطکاک پائین و مقاومت بسیار خوب در برابر خستگی، در آلیاژهای بلبرینگ از آن استفاده می شود. ۶۰٪ از کادمیم یافت شده در آبکاری الکتریکی به کار می رود. انواع بسیاری از لحیم ها حاوی این فلز هستند. به عنوان مانعی برای کنترل کافش اتمی ( nuclear fission ) به کار می رود. ترکیبات حاوی کادمیم در مواد درخشان تلویزیون های سیاه و سفید و نیز در مواد درخشان آبی و سبز در لامپ تصویر تلویزیونهای رنگی بکار می روند. کادمیم نمکهای مختلفی را به وجود می آورد که معمول ترین آن ها سولفید کادیم است. از این سولفید به عنوان رنگدانه زرد استفاده می شود. در برخی نیمه هادی ها کاربرد دارد. بعضی از ترکیبات کادمیم به عنوان تثبیت کننده در Polyvinyl Coloride بکار می رود.
کادمیم ( لاتین cadmia، یونانی kadmeia به معنی کالامین ) در سال ۱۸۱۷ در آلمان توسط Friedrich Stromeyer کشف شد. او این عنصر جدید را درون یک ناخالصی در کربنات روی پیدا کرد ( کالامین ) و برای مدت صد سال تنها تولیدکننده مهم این فلز باقی ماند. این فلز به همان واژه لاتین کالامین نامگذاری شد چون آن را در ترکیب روی یافته بودند. Stromeyer متوجه شد بعضی از نمونه های ناخالص کالامین هنگام حرارت تغییر رنگ می دهند اما کالامین خالص این گونه نیست. گرچه کادیم و ترکیبات آن به شدت سمی هستند، از سال 1907 British Pharmaceutical Codex اعلام می دارد که یدید کادیم به عنوان دارویی برای معالجه ورم مفاصل، سل غدد لنفاوی و سرمازدگی مورد استفاده قرار می گرفته است. در سال ۱۹۲۷ کنفرانس بین المللی اوزان و مقادیر، متر را با توجه به یک خط طیف کادیم قرمز دوباره تعریف نمود. ( یعنی: طول موجهای ۱۶۴٫۱۳٬۵۵۳٬۱=m1 ) این تعریف اکنون تغییر یافته ( به krypton نگاه کنید )