کابلی

[ویکی فقه] کابلی (ابهام زدایی). کابلی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • ابوخالد کابلی، ابوخالد کابلی، وردان ملقب به کنکر، از رجال شیعی سده اول هجری قمری و از اصحاب امام سجاد (علیه السلام)•علامه حیدرقلی کابلی، از علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری• سید علی احمد حجت کابلی، از علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری• میرحاجی واعظ کابلی، از برجسته ترین روحانی جهادی افغانستان در قرن سیزدهم هجری• میرمعصوم واعظ کابلی، معروف به حافظ جی از روحانیون شاعر و مبارز افغانستان در قرن سیزدهم هجری• سیدابراهیم کابلی اصفهانی، از علمای اصفهان در قرن سیزده هجری و از شاگردان سیدمحمدباقر شفتی
...

کابلی (قشم). کابلی، روستایی در دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان قشم در استان هرمزگان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۵۳ نفر ( ۱۳ خانوار ) بوده است. [ ۱]

کابُلی (گویش)
از گویش های فارسی که مردم کابل در افغانستان به آن سخن می گویند. این گویش در غزنه با تفاوت های جزیی به گوشی می رسد. صامت های کابلی همان صامت های فارسی هستند. تغییر و تبدیل آوایی: تبدیل /-e/ پایانی به /-a/ در nana «ننه/مادر»، نشانة جمع در کابلی عموماً -u است در: doxtoru «دختران»، مضاف قبل از مضاف الیه و موصوف قبل از صفت می آید و نشانه اش -e و در صورتی که آخر اسم مصوت باشد -y است. نشانة نکره yek است که جلو اسم قرار می گیرد. شکل معرفه مثل فارسی است. نشانة مصدری: همة نشانه های -an مصدری به پسوند -o تبدیل می شود که به ستاک ماضی می چسبد. پیشوندهای مصدری مثل فارسی andar /dar /bar است. شناسه های فعلی ماضی را از صرف فعل raftan (برای نمونه) می توان به دست آورد. raftan /raftid /raftim /raft- /rafti /raftom. تمایز ماضی نقلی در تکیه ای است که بر مصوت شناسه می گذارند. مضارع استمراری مانند صرف فعل در این زمان، در گویش تهرانی است: مانند miran /mirid /mirim /mira /miri (می روم/ می روی/ می رود/ می رویم ...). از فعل کمکی raftan گاهی برای افادة مضایی دیگر استفاده می کنند. برخی از واژگان کابلی بدین قرار است: gap «حرف/ سخن»، arus «عروس»، kirpak «پلک»، pila «شیر اول گاو/ آغوز»، xeygana «تخم مرغ»، xosur «پدرزن/پدرشوهر» و xalay «خاله».
50010800