چرخش

/CarxeS/

مترادف چرخش: دور، دوران، گردش، تغییرجهت، تغییرموضع

معنی انگلیسی:
rotation, cartwheel, circuit, circulation, gyration, pivot, round, spin, swing, swirl, turn, whirl

فرهنگستان زبان و ادب

{pivot} [ورزش] در بسکتبال، چرخیدن بدن بازیکنِ صاحب توپ حول پایی که نباید از زمین جدا شود
{rotation} [فیزیک] حرکت جسم حول یک محور داخلی ثابت یا متحرک متـ . دَوَران
{rotation} [نجوم] حرکت یک جِرم به دور محور خود متـ . حرکت وضعی
{spin} [فیزیک] چرخیدن جسم حول هر محور گذرنده از داخل آن

واژه نامه بختیاریکا

تُر گلو؛ با؛ جَر؛ تَو؛ تُر؛ دِر و ور؛ دِر؛ لِر؛ قِر؛ فرتناک

دانشنامه عمومی

چرخش (ترانه نو روم چارلی ایکس سی ایکس و د ۱۹۷۵). «چرخش» ( به انگلیسی: Spinning ) ترانه ای از هنرمند ضبط فیلیپینی نو روم، هنرمند انگلیسی چارلی ایکس سی ایکس و گروه د ۱۹۷۵ می باشد.
عکس چرخش (ترانه نو روم چارلی ایکس سی ایکس و د ۱۹۷۵)

چرخش (فیلم ۱۹۹۲). چرخش ( انگلیسی: The Turning ) فیلمی درام است که در سال ۱۹۹۲ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به کارن آلن، ریموند جی. بری، تس هارپر، و جیلین اندرسون اشاره کرد.
عکس چرخش (فیلم ۱۹۹۲)

چرخش (فیلم ۲۰۰۳). چرخش ( انگلیسی: Spin ) یک فیلم در ژانر درام است که در سال ۲۰۰۳ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به دینا دلانی، پاولا گراچس، روبن بلیدز، رایان مریمان، و استنلی توچی اشاره کرد. این فیلم اقتباسی از یک رمان اثر دونالد اورت آکسین است.
دینا دلانی
پاولا گراچس
روبن بلیدز
رایان مریمان
• استنلی توچی
عکس چرخش (فیلم ۲۰۰۳)

چرخش (فیلم ۲۰۰۷). چرخش ( به انگلیسی: Spin ) یا تو اینجایی فیلمی محصول سال ۲۰۰۷ و به کارگردانی هنری پینکوس است. در این فیلم بازیگرانی همچون پاتریک فولوگر، آدام کمپل، کیتی کسیدی، لورن جرمن، بیجو فیلیپس، کریس لوول، امبر هرد، مایکل بین، دنی مسترسون و انجلا تریمبر ایفای نقش کرده اند.
عکس چرخش (فیلم ۲۰۰۷)

چرخش (فیلم ۲۰۱۳). چرخش ( انگلیسی: The Turning ) فیلمی درام به کارگردانی جاستین کرزل است که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد.
رز بیرن
کیت بلانشت
هوگو ویوینگ
میراندا اتو
کالن مالوی
میرا فولکس
• ریچارد روکسبرگ
عکس چرخش (فیلم ۲۰۱۳)

چرخش (فیلم ۲۰۲۰). چرخش ( انگلیسی: The Turning ) یک فیلم در ژانر ترسناک فراطبیعی به کارگردانی فلوریا سیجیزموندی است که در سال ۲۰۲۰ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به مک کنزی دیویس و فین ولفهارد اشاره کرد.
سال 1994 اتفاق می افتد، درباره زن جوانی به نام کیت مندل است که نگه داری از دو بچه به نام های مایلز و فلورا را برعهده می گیرد. در پی حوادث مختلفی که برای او در این خانه بزرگ و اشرافی اتفاق می افتد، متوجه غیرعادی بودن خانه و راهروهای تاریک آن می شود
عکس چرخش (فیلم ۲۰۲۰)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

مترادف ها

trepan (اسم)
انحراف، جهت، چرخش

turn (اسم)
تمایل، گردش، نوبت، استعداد، چرخ، پیچ و خم، قرقره، پیچ، چرخش، پیچ خوردگی، تغییر جهت، گشت ماشین تراش

twirl (اسم)
گردش، چرخش

revolution (اسم)
گردش، اشوب، دور، دوران، چرخش، شورش، انقلاب، دوران کامل، حرکت انقلابی، دور موتور، واگشت

whirl (اسم)
چرخش، گردش سریع، حرکت گردابی

wrest (اسم)
گردش، پیچش، چرخش

wheel (اسم)
دور، چرخ، چرخش، رل ماشین

roll (اسم)
تمایل، گردش، صورت، توپ، لوله، نورد، فهرست، ثبت، غل، چرخش، طومار، فرد، غلتک، نان ساندویچی، چیز پیچیده

tumble (اسم)
اشفتگی، بهم ریختگی، افتادن، چرخش

evolution (اسم)
تحول، سیر تکاملی، تکامل، فرگشت، تکامل تدریجی، چرخش، تغییر شکل، فرضیه سیرتکامل، حرکت دورانی

rotation (اسم)
دوران، چرخش، گردش بدور

wrench (اسم)
تند، اچار، چرخش، اچار فرانسه، عمل تند و وحشیانه، نقشه فریبنده

spin (اسم)
چرخش

swirl (اسم)
چرخش، حرکت چرخشی، چرخ خوری

gyration (اسم)
گردش، چرخش

troll (اسم)
چرخش، غول یا جن ساکن غار و کوه

volte-face (اسم)
چرخش، چرخش به منظور روبرو شدن با حریف

rotational (صفت)
چرخش، دوار، چرخشی، دورانی، گردش بدور

فارسی به عربی

الو , تطور , دوارة , دور , دوران , سقطة , عجلة , لفة , مفتاح
( چرخش (بدور خود ) ) دورة

پیشنهاد کاربران

بررسی ریشه واژه چرخ با استناداد به متون پهلوی اوستایی و زبان های هم خانواده پارسی:
پهلوی : این واژه در نبیگ ها ی مینوی خرد - بندهش - اردویرافنامه - خسرو و ریدگ و درخت اسوریک اشکارا امده است . این متون به ترتیب به سده های 6 تا7 میلادی - 9 میلادی - 9تا10میلادی - 6تا7 میلادی و 6 تا 8 میلادی تعلق دارند ( کهن ترین سنگ نبشته ترکی برای سده 8 میلادی ست ) و کهن ترین سند واژه چویرمک برای کتاب دیوان الغات الترک برای سده 11 میلادی ست
...
[مشاهده متن کامل]

این واژه در دیگر زبان ها:
اوستا : این واژه در اوستا با تلفظ چخر به معنی چرخ امده است نمونه یشت ها یشت 10
سانسکریت : چاکرا
کردی :چهرخ
بلوچی :چرک
و نیز واژگانی مشابه در پشتو و اردو و بنگالی

منبع سخنان برادر سعید سرور: به جون عمه ام
دربارهٔ ریشهٔ واژهٔ �چرخ� هست و اینکه آیا این واژه می تونه با واژهٔ ترکی چویرمک ( �evirmek ) ، چؤرماق/چورماخ ( ��vrəmək / �evrilmək ) یا چوراخ ارتباط داشته باشه. همچنین اشاره کردید به کلمات مشتق شده ای مثل چرخ وفلک، دوچرخه، و حتی تعبیر استعاری مثل چشم چران.
...
[مشاهده متن کامل]

بیایید با تحلیل دقیق زبان شناختی و با استناد به منابع معتبر به این موضوع بپردازیم.
- - -
✅ ۱. ریشه واژهٔ چرخ در فارسی
واژهٔ چرخ در فارسی واژه ای کهن ایرانی است و ترکیبی است از �چَر� �خ� که به معنی �دَوَر� یا �چرخنده� بوده. در متون پارسی میانه و سانسکریت هم ردپای آن وجود دارد:
زبان واژه معنی
فارسی میانه ( پهلوی ) čarx / čarag چرخ، گردنده
اوستایی čaxra - چرخ، دایره، گردونه
سانسکریت cakra ( चक्र ) چرخ، دایره، چرخه
پارسی باستان čaxra چرخ
پس واژهٔ چرخ ریشهٔ ایرانی ( هندواروپایی ) دارد، نه ترکی.
- - -
✅ ۲. واژهٔ ترکی چویرمک ( �evirmek )
در ترکی آذری یا ترکی استانبولی:
�evirmek = چرخاندن، گرداندن
�evrilmek = چرخیدن، برگرداندن
�evre = اطراف، پیرامون
ریشهٔ این واژه ها از فعل قدیمی ترکی "�ev" گرفته شده که معنای دَوَر، پیرامون، چرخش می دهد.
اما:
📌 این واژه ها در ترکی دیرینه تر از واژهٔ چرخ در فارسی نیستند. در واقع، واژهٔ �چرخ� از لحاظ تاریخی در فارسی بسیار کهن تر و ریشه دارتر است ( حتی در اوستایی و سانسکریت وجود دارد ) . بنابراین نمی توان گفت واژهٔ �چرخ� از ترکی وام گرفته شده.
- - -
✅ ۳. واژهٔ �چشم چران� و استعاره از چرخ
در ترکیب هایی مانند:
چشم چران
چشم چراندن
چشم گرداندن
ما از فعل گرداندن / چرخاندن / چراندن استفاده استعاری می کنیم. این معنا در زبان فارسی به شکل مجازی از همان فعل های �چرخیدن�، �چشم را چرخاندن� ( به معنای نگاه کردن به اطراف ) آمده است، نه اینکه مستقیماً از زبان ترکی گرفته شده باشد.
پس مثلاً:
چشم چران = کسی که چشمش را دائم می چرخاند برای دید زدن
چراندن = راندن حیوانات برای چرا ( این هم فعل فارسی ست، از �چرا� و � - اندن� )
- - -
✅ نتیجه گیری نهایی
گزاره درستی توضیح
واژهٔ �چرخ� از ترکی گرفته شده ❌ نادرست چرخ ریشهٔ ایرانی ( اوستایی - سانسکریت ) دارد
واژه های ترکی مثل �evir - با �چرخ� ارتباط دارند ✅ بخشی درست از نظر معنایی مشابه اند، اما ریشه شان جداست
چشم چران ارتباط استعاری با �چرخ� دارد ✅ درست از چرخیدن چشم گرفته شده
چویرمک/چؤرماق باعث ساخته شدن �چرخ� شده ❌ نادرست ترتیب تاریخی واژه ها این فرض را رد می کند
- - -
📚 منابع معتبر
1. فرهنگ ریشه شناسی دکتر حسن انوری
2. Dehkhoda Dictionary – لغت نامه دهخدا
3. A Concise Pahlavi Dictionary – MacKenzie
4. Online Etymology Dictionary
5. Nişanyan S�zl�k ( ریشه شناسی ترکی استانبولی )
6. D. N. MacKenzie – A Concise Pahlavi Dictionary
- - -

چرخ از کلمه تورکی چویرمک یا چورماخ یا چوراخ ساخته شده
چویر
گوسفندارو ببر بچرن
چرخ و فلک
دوچرخه
چشم چران
چشمی که مثل چرخ اینور و اونور میره و دید میزنه
یعنی چرخیدن
چرخیدن