چاپ دستی که با نام های چاپ هنری و چاپ گری ( به انگلیسی: Printmaking ) نیز شناخته می شود، شاخه ای از هنرهای تجسمی است که در آن اثر هنری از طریق چاپ تصویر بر روی یک سطح، عموماً کاغذ یا گاهی پارچه، چرم، پلاستیک و سطوح دیگر، توسط هنرمند خلق می گردد. [ ۱] چاپ های هنری امکانات فنی صوری و بیانی بسیار متنوعی را در اختیار هنرمند می گذارند، علاوه بر این هنرمند به مدد چاپ و تکثیر اثر خود می تواند نمونه های ارزان تری را در دسترس مخاطبان قرار دهد. به همین سبب در قرن های اخیر اغلب هنرمندان برخی روش های حکاکی و چاپ را آزموده و در آن ها به استادی رسیده اند. [ ۲]
چاپ از طریق انتقال مرکب از یک کلیشه یا صفحه مسطح آماده شده بر روی سطح کاغذ یا مواد دیگر پدید می آید. انواع متداول کلیشه عبارتند از: صفحه های فلزی که معمولاً از جنس مس یا زینک یا صفحه های پولیمری که برای حکاکی یا خوردگی با اسید استفاده می شوند. از نظر کلیشه چاپ دستی می تواند به چهار دستهٔ اصلی گود، مسطح، برجسته و شابلونی تقسیم شود. نمونه های چاپ لینولئوم، فلزی، باسمه، حکاکی روی چوب و سیلک اسکرین و لیتوگرافی در زیر دستهٔ این تقسیم بندی قرار می گیرند. از سنگ، آلومینیم یا پلیمر برای چاپ سنگی و از قالب های چوبی برای چوب تراش و چوب کند و از لینونئوم برای لینوتراش استفاده می شود. پرده های پارچه ای از جنس ابریشم یا مواد مصنوعی برای چاپ سیلک اسکرین به کار می رود. [ ۳]
چاپ دستی سابقه ای بسیار طولانی دارد. اولین نمونه چاپ دستی توسط انسان پیشاتاریخ ثبت شده است که در غار گارگاس واقع در ضلع شمالی رودخانه گارون در فرانسه است. در این غار نمونه هایی از شکل دست انسان به ثبت رسیده اند. نقوش دست به دو حالت مثبت و منفی در غار ثبت شده اند. در چاپ منفی احتمال می رود که فرد رنگ سائیده شده را با روغن یا آب مخلوط کرده و سپس با نی روی آن فوت می کرده است، با این عمل رنگ به صورت ذرات ریز درآمده و بدین ترتیب به روی اطراف دست منتقل می شدند. در چاپ مثبت فرد دست خود را آغشته به ماده رنگی می کرده و بر روی سطوح غار فشار می داده است. [ ۴] نمونهٔ مشابه این کار در غار دست ها در آرژانتین نیز دیده می شود.
در دوران باستان مهرهای استوانه ای و مسطح که از جنس سنگ و گل رس بودند، بسیار رواج داشتند. بیشتر این مهرها که مربوط به شش هزار سال پیش از میلاد است، در مناطق عراق و ترکیه نمونه هایی از آنها کشف شدند که جنبه ای رسمی برای شناسنامه و تعیین مقام اجتماعی یا تزیینی داشتند. این مهرها بر روی لوحهای گلی مرطوب همراه با فشار چاپ می شدند. پس از آن مهرهای استوانه ای می باشند که مربوط به اوروک واقع در عراق و شوش واقع در ایران است و قدمت آن به ۳۳۰۰ سال قبل از میلاد می رسد. [ ۵] [ ۶]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفچاپ از طریق انتقال مرکب از یک کلیشه یا صفحه مسطح آماده شده بر روی سطح کاغذ یا مواد دیگر پدید می آید. انواع متداول کلیشه عبارتند از: صفحه های فلزی که معمولاً از جنس مس یا زینک یا صفحه های پولیمری که برای حکاکی یا خوردگی با اسید استفاده می شوند. از نظر کلیشه چاپ دستی می تواند به چهار دستهٔ اصلی گود، مسطح، برجسته و شابلونی تقسیم شود. نمونه های چاپ لینولئوم، فلزی، باسمه، حکاکی روی چوب و سیلک اسکرین و لیتوگرافی در زیر دستهٔ این تقسیم بندی قرار می گیرند. از سنگ، آلومینیم یا پلیمر برای چاپ سنگی و از قالب های چوبی برای چوب تراش و چوب کند و از لینونئوم برای لینوتراش استفاده می شود. پرده های پارچه ای از جنس ابریشم یا مواد مصنوعی برای چاپ سیلک اسکرین به کار می رود. [ ۳]
چاپ دستی سابقه ای بسیار طولانی دارد. اولین نمونه چاپ دستی توسط انسان پیشاتاریخ ثبت شده است که در غار گارگاس واقع در ضلع شمالی رودخانه گارون در فرانسه است. در این غار نمونه هایی از شکل دست انسان به ثبت رسیده اند. نقوش دست به دو حالت مثبت و منفی در غار ثبت شده اند. در چاپ منفی احتمال می رود که فرد رنگ سائیده شده را با روغن یا آب مخلوط کرده و سپس با نی روی آن فوت می کرده است، با این عمل رنگ به صورت ذرات ریز درآمده و بدین ترتیب به روی اطراف دست منتقل می شدند. در چاپ مثبت فرد دست خود را آغشته به ماده رنگی می کرده و بر روی سطوح غار فشار می داده است. [ ۴] نمونهٔ مشابه این کار در غار دست ها در آرژانتین نیز دیده می شود.
در دوران باستان مهرهای استوانه ای و مسطح که از جنس سنگ و گل رس بودند، بسیار رواج داشتند. بیشتر این مهرها که مربوط به شش هزار سال پیش از میلاد است، در مناطق عراق و ترکیه نمونه هایی از آنها کشف شدند که جنبه ای رسمی برای شناسنامه و تعیین مقام اجتماعی یا تزیینی داشتند. این مهرها بر روی لوحهای گلی مرطوب همراه با فشار چاپ می شدند. پس از آن مهرهای استوانه ای می باشند که مربوط به اوروک واقع در عراق و شوش واقع در ایران است و قدمت آن به ۳۳۰۰ سال قبل از میلاد می رسد. [ ۵] [ ۶]
wiki: چاپ دستی