چاتال هویوک ( به ترکی استانبولی: Çatalhöyük ) از آثار مهم دوره نوسنگی در دشت قونیه آناتولی ( ترکیه ) است که تاریخ آن به 7000 سال پیش از میلاد برمی گردد و آن را می توان از نخستین تلاش های بشر برای پی ریزی زندگی شهری دانست. چتل هویک بزرگترین و پیچیده ترین مناطق باستانی بازمانده از دوران نوسنگی است که تاکنون توسط باستان شناسان کشف و حفاری شده. [ ۱]
شهر چاتال هویوک که حدود ده هزار نفر جمعیت داشته تجارت ابسیدین در منطقه را کنترل می کرده است. [ ۱] در آن زمان، ابسیدین یا شیشه آتشفشانی بهترین ماده برای ساخت ابزارهای نوک تیز بود و ازین رو تجارت آن موجب ایجاد صنعتی پرسود گشت که این خود باعث ثروتمند شدن شهر چاتال هویوک گشت. [ ۱]
چاتال هویوک، برخلاف دیگر شهرهای نوسنگی مانند اریحا، حصار شهری و برخلاف شهرهایی مانند خیروکیتیا هیچ کوچه و خیابانی ندارد. [ ۱] مهم ترین ویژگی چاتال هویوک این است که خانه ها به همدیگر چسبیده اند و تنها راه ورود به آن ها از طریق پشت بام است. این ویژگی باعث می شود که استحکام آن ها از خانه های تک ایستاده بیشتر شود و هم چنین دفاع از شهر آسان شود. به طوری که اگر دشمن می توانست دیوار بیرونی شهر را بشکند به جای این که وارد شهر شود، داخل اتاق دیگری می شد که مدافعانش روی پشت بام آن قرار داشتند و این امر برای آن ها خطرآفرین بود. [ ۲] [ ۳]
نقاشی ای که بر روی یکی از معابد چاتال هویوک به دست آمده است نشان می دهد که این شهر بر اساس نقشهٔ قبلی ساخته شده است. اندازهٔ خانه های چاتال هویوک مختلف است ولی نقشهٔ یکسانی دارند. جنس دیوارهایش از خشت خام است و دیوارها و کف اتاق ها را رنگ آمیزی می کردند. نقشهٔ ساختمان های معابد با نقشهٔ خانه ها یکسان است، ولی دیوارها با نقاشی هایی مذهبی مربوط به الهه مادر تزئین شده اند. [ ۱]
جیمز ملارت محوطهٔ چتل هویوک را در ۱۹۶۱ کاوش کرد. ملارت و تیمش بیش از ۱۵۰ بنا و اتاق در چتل هویوک یافتند که با نقاشی، حکاکی، و مجسمه تزئین شده بودند. این کشفیات تأثیر مهمی در ادبیات باستان شناسی و به ویژه در زمینهٔ مطالعهٔ سازوکار پیدایش ساختارهای فرهنگی و اجتماعی در خاور نزدیک نوسنگی داشتند. بنابر آرای ملارت، چتل هویوک مکان گردهم آیی مهمی برای پرستش الهه مادر بوده است. بسیاری از باستان شناسان با نظریات او مخالفت کردند. با اخراج ملارت از ترکیه، محوطهٔ چتل هویوک برای ۳۰ سال تعطیل ماند تا این که کاوش ها در دههٔ ۱۹۹۰ از سر گرفته شد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفشهر چاتال هویوک که حدود ده هزار نفر جمعیت داشته تجارت ابسیدین در منطقه را کنترل می کرده است. [ ۱] در آن زمان، ابسیدین یا شیشه آتشفشانی بهترین ماده برای ساخت ابزارهای نوک تیز بود و ازین رو تجارت آن موجب ایجاد صنعتی پرسود گشت که این خود باعث ثروتمند شدن شهر چاتال هویوک گشت. [ ۱]
چاتال هویوک، برخلاف دیگر شهرهای نوسنگی مانند اریحا، حصار شهری و برخلاف شهرهایی مانند خیروکیتیا هیچ کوچه و خیابانی ندارد. [ ۱] مهم ترین ویژگی چاتال هویوک این است که خانه ها به همدیگر چسبیده اند و تنها راه ورود به آن ها از طریق پشت بام است. این ویژگی باعث می شود که استحکام آن ها از خانه های تک ایستاده بیشتر شود و هم چنین دفاع از شهر آسان شود. به طوری که اگر دشمن می توانست دیوار بیرونی شهر را بشکند به جای این که وارد شهر شود، داخل اتاق دیگری می شد که مدافعانش روی پشت بام آن قرار داشتند و این امر برای آن ها خطرآفرین بود. [ ۲] [ ۳]
نقاشی ای که بر روی یکی از معابد چاتال هویوک به دست آمده است نشان می دهد که این شهر بر اساس نقشهٔ قبلی ساخته شده است. اندازهٔ خانه های چاتال هویوک مختلف است ولی نقشهٔ یکسانی دارند. جنس دیوارهایش از خشت خام است و دیوارها و کف اتاق ها را رنگ آمیزی می کردند. نقشهٔ ساختمان های معابد با نقشهٔ خانه ها یکسان است، ولی دیوارها با نقاشی هایی مذهبی مربوط به الهه مادر تزئین شده اند. [ ۱]
جیمز ملارت محوطهٔ چتل هویوک را در ۱۹۶۱ کاوش کرد. ملارت و تیمش بیش از ۱۵۰ بنا و اتاق در چتل هویوک یافتند که با نقاشی، حکاکی، و مجسمه تزئین شده بودند. این کشفیات تأثیر مهمی در ادبیات باستان شناسی و به ویژه در زمینهٔ مطالعهٔ سازوکار پیدایش ساختارهای فرهنگی و اجتماعی در خاور نزدیک نوسنگی داشتند. بنابر آرای ملارت، چتل هویوک مکان گردهم آیی مهمی برای پرستش الهه مادر بوده است. بسیاری از باستان شناسان با نظریات او مخالفت کردند. با اخراج ملارت از ترکیه، محوطهٔ چتل هویوک برای ۳۰ سال تعطیل ماند تا این که کاوش ها در دههٔ ۱۹۹۰ از سر گرفته شد.
wiki: چاتال هویوک