پی۱۶ ( انگلیسی: P16 ) که با نام های دیگری همچون بازدارندهٔ 2A کیناز وابسته با سایکلین، سرکوب کننده تومورهای متعدد ۱، p16INK4a و چندین نام دیگر شناخته می شود، پروتئینی است که فرایند تقسیم سلولی را از طریق آهسته تر کردن پیشرفت چرخهٔ سلولی از فاز G1 به فاز S، کُند می کند و در نتیجه، نوعی سرکوب گر تومور محسوب می شود. حذف بخشی از توالی از دی ان ای در جریان تقسیم سلولی در این ژن، سبب ساخت پروتئین پی۱۶ ناکارآمد و ناقص می گردد و بدین ترتیب چرخهٔ تقسیم سلولی شتاب می گیرد که زمینه ساز بروز انواع مختلف سرطان است. [ ۴] [ ۵] [ ۶]
از پروتئین پی۱۶ می توان به عنوان یک نشانگر زیستی جهت بهبود دقت تشخیص بافتی در «نئوپلازی درون اپیتلیال دهانه رحم درجه ۳» استفاده کرد. پروتئین پی۱۶ همچنین در پیشگیری از ملانوما، سرطان دهانه رحم، سرطان واژن و سرطان مری نقش دارد.
پروتئین پی۱۶ در سال ۱۹۹۳ میلادی کشف شد. این پروتئین ۱۴۸ اسید آمینه دارد و جرم مولکولی آن، ۱۶ کیلو دالتون است و ۴ تکرار آنکرین دارد. [ ۷] در واقع عدد ۱۶ در نام این پروتئین اشاره به جرم مولکولی اش و نام اختصاری دیگرش p16INK4a هم اشاره به نقش آن در مهار کیناز وابسته به سایکلین CDK4 دارد. [ ۷]
پروتئین پی۱۶ در انسان توسط ژن «CDKN2A» کُدگذاری می شود که بر روی بازوی کوتاه کروموزوم ۹ واقع است. این ژن چندین نسخهٔ رونویسی گوناگون تولید می کند که نخستین اگزون آنها متفاوت است. دست کم ۳ پیرایش دگرسان که پروتئین های گوناگونی را کدگذاری می کنند، شناخته شده است. ۲ مورد از این پیرایش ها، ایزوفرم های پروتئینی مرتبطی ایجاد می کند که بازدارنده آنزیم سی دی کی۴ هستند. نسخهٔ باقیماندهٔ دیگر، شامل یک اگزون ۱ جایگزین است که در ۲۰ جفت باز فوقانیِ باقیماندهٔ ژن قرار دارد. این نسخهٔ رونویسی، حاوی یک چارچوب خوانش باز متناوب ( ARF ) است که پروتئینی را می سازد که از نظر ساختاری با سایر انواع نسخه های تولیدی ارتباطی ندارد. [ ۸] این محصول متفاوت پروتئینی، تثبیت کننده ژن پی۵۳ است و با مولکول جداکنندهٔ ام دی ام۲، که یک پروتئین تجزیه کنندهٔ پی۵۳ است، تعامل دارد. [ ۹] [ ۱۰] با وجود تفاوت های ساختاری و عملکردی، ایزوفُرم های مهارکنندهٔ کیناز وابسته به سایکلین و محصولات چارچوب خوانش باز متناوب کُدگذاری شده توسط این ژن، از طریق نقش های تنظیمی شان بر روی سی دی کی۴ و پی۵۳، در پیشرفت فاز G1 چرخه سلولی دارند. این ژن اغلب در طیف گسترده ای از تومورها دچار جهش یا حذف می شود و از آن به عنوان یک ژن سرکوب گر تومور مهم یاد می شود. [ ۴]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاز پروتئین پی۱۶ می توان به عنوان یک نشانگر زیستی جهت بهبود دقت تشخیص بافتی در «نئوپلازی درون اپیتلیال دهانه رحم درجه ۳» استفاده کرد. پروتئین پی۱۶ همچنین در پیشگیری از ملانوما، سرطان دهانه رحم، سرطان واژن و سرطان مری نقش دارد.
پروتئین پی۱۶ در سال ۱۹۹۳ میلادی کشف شد. این پروتئین ۱۴۸ اسید آمینه دارد و جرم مولکولی آن، ۱۶ کیلو دالتون است و ۴ تکرار آنکرین دارد. [ ۷] در واقع عدد ۱۶ در نام این پروتئین اشاره به جرم مولکولی اش و نام اختصاری دیگرش p16INK4a هم اشاره به نقش آن در مهار کیناز وابسته به سایکلین CDK4 دارد. [ ۷]
پروتئین پی۱۶ در انسان توسط ژن «CDKN2A» کُدگذاری می شود که بر روی بازوی کوتاه کروموزوم ۹ واقع است. این ژن چندین نسخهٔ رونویسی گوناگون تولید می کند که نخستین اگزون آنها متفاوت است. دست کم ۳ پیرایش دگرسان که پروتئین های گوناگونی را کدگذاری می کنند، شناخته شده است. ۲ مورد از این پیرایش ها، ایزوفرم های پروتئینی مرتبطی ایجاد می کند که بازدارنده آنزیم سی دی کی۴ هستند. نسخهٔ باقیماندهٔ دیگر، شامل یک اگزون ۱ جایگزین است که در ۲۰ جفت باز فوقانیِ باقیماندهٔ ژن قرار دارد. این نسخهٔ رونویسی، حاوی یک چارچوب خوانش باز متناوب ( ARF ) است که پروتئینی را می سازد که از نظر ساختاری با سایر انواع نسخه های تولیدی ارتباطی ندارد. [ ۸] این محصول متفاوت پروتئینی، تثبیت کننده ژن پی۵۳ است و با مولکول جداکنندهٔ ام دی ام۲، که یک پروتئین تجزیه کنندهٔ پی۵۳ است، تعامل دارد. [ ۹] [ ۱۰] با وجود تفاوت های ساختاری و عملکردی، ایزوفُرم های مهارکنندهٔ کیناز وابسته به سایکلین و محصولات چارچوب خوانش باز متناوب کُدگذاری شده توسط این ژن، از طریق نقش های تنظیمی شان بر روی سی دی کی۴ و پی۵۳، در پیشرفت فاز G1 چرخه سلولی دارند. این ژن اغلب در طیف گسترده ای از تومورها دچار جهش یا حذف می شود و از آن به عنوان یک ژن سرکوب گر تومور مهم یاد می شود. [ ۴]
wiki: پی۱۶