پیوند اندام یا پیوند عضو ( به انگلیسی: Organ transplantation ) فرآیندی پزشکی است که طی آن اندام یا عضوی سالم از بدن یک فرد زنده یا مرده یا فرد دچار مرگ مغزی برداشته شده و به بدن فردی بیمار دارای عضو معیوب پیوند زده می شود. تا کنون پیوند اعضایی چون کلیه، قلب، کبد، روده، لوزالمعده، رحم، ریه و تیموس در انسان با موفقیت انجام شده است. بیشترین تعداد پیوند عضو در سراسر جهان پیوند کلیه است و پس از آن پیوند کبد و پیوند قلب، بیشترین پیوندها هستند.
بافت هایی که تا کنون با موفقیت پیوند زده شده اند عبارت اند از: بافت استخوانی، زردپی، قرنیه، پوست، دریچه های قلب، عصب ها و سیاهرگ ها که از این میان بیشترین تعداد پیوندها مربوط به پیوند قرنیه و پیوند استخوان و پیوند تاندون ( زردپی ) می باشد. بافت های پیوندی بر خلاف اعضای پیوندی قابل ذخیره و انجماد تا حداکثر پنج سال می باشند. [ ۱] البته در میان این بافت ها، بافت قرنیه استثنا بوده و قابل ذخیره نمی باشد.
انواع پیوندینه های رایج عبارت اند از:
• خودپیوندینه ( اتوگرافت ) : یعنی پیوند از شخص به خودش. این نوع پیوند بیشتر مربوط به بافت های اضافی بدن، یا بافت هایی است که قدرت بازسازی خودشان را دارند. مثل پیوندهای پوستی یا مثلاً برداشتن سیاهرگ از پای بیمار برای بازسازی عروق کرونر قلب.
• هم پیوندینه ( الوگرافت ) : یعنی پیوند عضو یا بافت بین دو جاندار از یک گونه واحد ( مثلاً انسان به انسان ) که از نظر ژنتیکی با هم یکسان نیستند. بیشتر پیوندها از همین نوع است.
• همسان پیوندینه ( ایزوگرافت ) : یک جور هم پیوندینه است با این فرق که دهنده و گیرنده از نظر ژنتیکی همسان هستند؛ مثلاً پیوند بین دوقلوهای همسان. این نوع پیوند از نظر پاسخ دستگاه ایمنی، مانند نوع خودپیوندینه رفتار می کند.
• دگرپیوندینه ( زینوگرافت ) : یعنی پیوند عضو یا بافت بین دو جاندار از دو گونه متفاوت؛ مثلاً پیوند دریچه های قلب خوک به انسان.
بیمارستان های مجهز برای پیوند اعضاء پس از کسب اجازه کتبی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، می توانند از اعضای سالم بیماران فوت شده یا بیمارانی که مرگ مغزی آنان بر طبق نظر کارشناسان خُبره مسلم باشد، به شرط وصیت بیمار یا موافقت ولی میت جهت پیوند به بیمارانی که ادامه حیاتشان به پیوند عضو یا اعضای فوق بستگی دارد استفاده نمایند. [ ۲] [ ۳]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبافت هایی که تا کنون با موفقیت پیوند زده شده اند عبارت اند از: بافت استخوانی، زردپی، قرنیه، پوست، دریچه های قلب، عصب ها و سیاهرگ ها که از این میان بیشترین تعداد پیوندها مربوط به پیوند قرنیه و پیوند استخوان و پیوند تاندون ( زردپی ) می باشد. بافت های پیوندی بر خلاف اعضای پیوندی قابل ذخیره و انجماد تا حداکثر پنج سال می باشند. [ ۱] البته در میان این بافت ها، بافت قرنیه استثنا بوده و قابل ذخیره نمی باشد.
انواع پیوندینه های رایج عبارت اند از:
• خودپیوندینه ( اتوگرافت ) : یعنی پیوند از شخص به خودش. این نوع پیوند بیشتر مربوط به بافت های اضافی بدن، یا بافت هایی است که قدرت بازسازی خودشان را دارند. مثل پیوندهای پوستی یا مثلاً برداشتن سیاهرگ از پای بیمار برای بازسازی عروق کرونر قلب.
• هم پیوندینه ( الوگرافت ) : یعنی پیوند عضو یا بافت بین دو جاندار از یک گونه واحد ( مثلاً انسان به انسان ) که از نظر ژنتیکی با هم یکسان نیستند. بیشتر پیوندها از همین نوع است.
• همسان پیوندینه ( ایزوگرافت ) : یک جور هم پیوندینه است با این فرق که دهنده و گیرنده از نظر ژنتیکی همسان هستند؛ مثلاً پیوند بین دوقلوهای همسان. این نوع پیوند از نظر پاسخ دستگاه ایمنی، مانند نوع خودپیوندینه رفتار می کند.
• دگرپیوندینه ( زینوگرافت ) : یعنی پیوند عضو یا بافت بین دو جاندار از دو گونه متفاوت؛ مثلاً پیوند دریچه های قلب خوک به انسان.
بیمارستان های مجهز برای پیوند اعضاء پس از کسب اجازه کتبی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، می توانند از اعضای سالم بیماران فوت شده یا بیمارانی که مرگ مغزی آنان بر طبق نظر کارشناسان خُبره مسلم باشد، به شرط وصیت بیمار یا موافقت ولی میت جهت پیوند به بیمارانی که ادامه حیاتشان به پیوند عضو یا اعضای فوق بستگی دارد استفاده نمایند. [ ۲] [ ۳]
wiki: پیوند عضو