پیوند دو الکترون - سه مرکزی ( به انگلیسی: Three - center two - electron bond ) یک پیوند شیمیایی با کمبود الکترون است که سه اتم، دو الکترون به اشتراک می گذارند. همپوشانی سه اوربیتال اتمی منجر به پدید آمدن سه اوربیتال مولکولی می شود که عبارتند از پیوندی و ناپیوندی و ضد پیوندی. دو الکترون در اوربیتال پیوندی مستقر شده و در نتیجه در تمام سه اوربیتال مولکولی به اشتراک گذاشته می شود. در اکثر ترکیبات شامل این پیوند، اوربیتال پیوندی بیشتر به سمت دو تا از اتم ها کشیده می شود و به طور مساوی بین سه اتم تقسیم نمی شود. کاتیون تری هیدروژن، دارای پیوند دو الکترون - سه مرکزی است.
پیوند سه مرکزی استفاده های زیادی در بوران ها و کربوران ها دارد و می توان پایداری این نوع ترکیبات را بر اساس قوانین وید توضیح داد.
مولکول BH3، به دلیل خالی بودن یکی از سه اوربیتال اتمی پی در اتم بور ناپایدار است و برای پایدار شدن نیاز به تشکیل دیمر دارد. اما نمی تواند مانند اکثر مولکول ها با یک پیوند داتیو از طریق یکی از مولکول های متصل به اتم مرکزی به اوربیتال خالی مولکول دیگر به پایداری برسد. پس مجبور است که از سمت H - B که دارای دو هسته و دو الکترون است، به سمت اوربیتال خالی اتم بور دیگر مولکول پیوند دهد که نتیجه آن، B - H - B است که دو الکترون بین سه اتم به اشتراک گذاشته شده و به این پیوند می گویند پیوند دو الکترون - سه مرکزی. [ ۱] در دیمر دی بوران، دو نوع پیوند بین یک اتم بور و یک اتم هیدروژن وجود دارد. یک نوع آن در اطراف اتم بور به دور از پل بین دو اتم بور وجود دارد و یک پیوند یگانه بین بور و هیدروژن است. نوع دیگر آن هم بین اتم و هیدروژن بین هر دو اتم بور است که طول آن بلندتر از طول پیوند یگانه و در نتیجه، پیوند ضعیفتری نسبت به دیگر اتم ها است.
پیوند دو الکترون - سه مرکزی، یک نوع پیوند معمول و فراگیر در شیمی آلی فلزات واسطه است و به خانواده ای در شیمی آلی فلز که دارای این نوع برهمکنش می باشد برهمکنش آگوستیک می گویند.
این نوع پیوند در تری متیل آلومینیوم نیز دیده می شود که هنگامی که به شکل دیمر در می آید، کربن های دو گروه از شش گروه متیل در بین دو اتم آلومینیوم در موقعیت پل قرار می گیرد.
در کمپلکس بریلیم و کاربِن بریلیم به عنوان پل بین دو کربن در اوربیتال پای قرار می گیرد. [ ۴]
سطح انرژی کربوکاتیون ها تقریباً با سطح انرژی ترکیبات دارای پیوند های دو الکترون - سه مرکزی برابر است. به همین دلیل، به طور کلی مقدار انرژی فعال سازی برای تبدیل این دو گونه به دیگری صفر است. این قضیه باعث شده که در واکنش های بازآرایی کربوکاتیون ها، به وفور اتفاق بیفتد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفپیوند سه مرکزی استفاده های زیادی در بوران ها و کربوران ها دارد و می توان پایداری این نوع ترکیبات را بر اساس قوانین وید توضیح داد.
مولکول BH3، به دلیل خالی بودن یکی از سه اوربیتال اتمی پی در اتم بور ناپایدار است و برای پایدار شدن نیاز به تشکیل دیمر دارد. اما نمی تواند مانند اکثر مولکول ها با یک پیوند داتیو از طریق یکی از مولکول های متصل به اتم مرکزی به اوربیتال خالی مولکول دیگر به پایداری برسد. پس مجبور است که از سمت H - B که دارای دو هسته و دو الکترون است، به سمت اوربیتال خالی اتم بور دیگر مولکول پیوند دهد که نتیجه آن، B - H - B است که دو الکترون بین سه اتم به اشتراک گذاشته شده و به این پیوند می گویند پیوند دو الکترون - سه مرکزی. [ ۱] در دیمر دی بوران، دو نوع پیوند بین یک اتم بور و یک اتم هیدروژن وجود دارد. یک نوع آن در اطراف اتم بور به دور از پل بین دو اتم بور وجود دارد و یک پیوند یگانه بین بور و هیدروژن است. نوع دیگر آن هم بین اتم و هیدروژن بین هر دو اتم بور است که طول آن بلندتر از طول پیوند یگانه و در نتیجه، پیوند ضعیفتری نسبت به دیگر اتم ها است.
پیوند دو الکترون - سه مرکزی، یک نوع پیوند معمول و فراگیر در شیمی آلی فلزات واسطه است و به خانواده ای در شیمی آلی فلز که دارای این نوع برهمکنش می باشد برهمکنش آگوستیک می گویند.
این نوع پیوند در تری متیل آلومینیوم نیز دیده می شود که هنگامی که به شکل دیمر در می آید، کربن های دو گروه از شش گروه متیل در بین دو اتم آلومینیوم در موقعیت پل قرار می گیرد.
در کمپلکس بریلیم و کاربِن بریلیم به عنوان پل بین دو کربن در اوربیتال پای قرار می گیرد. [ ۴]
سطح انرژی کربوکاتیون ها تقریباً با سطح انرژی ترکیبات دارای پیوند های دو الکترون - سه مرکزی برابر است. به همین دلیل، به طور کلی مقدار انرژی فعال سازی برای تبدیل این دو گونه به دیگری صفر است. این قضیه باعث شده که در واکنش های بازآرایی کربوکاتیون ها، به وفور اتفاق بیفتد.
