پیمان پُورتسموث ( انگلیسی: Treaty of Portsmouth ) پیمانی بود که به طور رسمی به جنگ روسیه و ژاپن در ۵ سپتامبر ۱۹۰۵ پایان داد. این پیمان پس از مذاکرات از ۶ اوت تا ۳۰ اوت، در کشتی سازی نیروی دریایی پورتسموث در کیتری، ماین، ایالات متحده آمریکا امضا شد. رئیس جمهور ایالات متحده تئودور روزولت در مذاکرات نقش مهمی داشت و به خاطر تلاش های خود جایزه صلح نوبل را از آن خود کرد.
جنگ روسیه و ژاپن، جنگ سال های ۰۵–۱۹۰۴ بین امپراتوری روسیه، یک قدرت بین المللی با یکی از بزرگترین ارتش ها در جهان، امپراتوری ژاپن بود، ملتی که به تازگی پس از دو قرن و نیم انزوا به صحنه جهانی بازگشته بود. مجموعه ای از نبردها در شبه جزیره لیائودونگ منجر به رانده شدن ارتش روسیه از جنوب منچوری، و نبرد تسوشیما منجر به یک فاجعه برای نیروی دریایی امپراتوری روسیه شد.
روز هشتم فوریه ۱۹۰۴ م، نیروهای ژاپن بدون اعلان جنگ و به طور غافل گیرانه، ناوگان روسی را در بندر پورت آرتور که در اجاره روس ها بود، مورد حمله قرار دادند و به دنبال آن، در مناطق تحت تصرف روسیه در منچوری، نیرو پیاده کردند. در طی این نبرد، قوای روسیه متحمل شکست های پی درپی شدند. به دنبال این شکست ها، دولت روسیه، در پنجم سپتامبر ۱۹۰۵ م قرارداد صلح پورتسموث را با ژاپن امضا کرد. به موجب این قرارداد، نیمه جنوبی جزیره ساخالین و بندر پرت آرتور در شرق روسیه و نیز شبه جزیره کره تحت الحمایه ژاپن شد. این شکست زمینه ساز انقلاب ۱۹۰۵ میلادی روسیه را فراهم کرد.
پس از پیروزی ژاپن در نبرد موکدن ژنرال اویاما ایوائو بی درنگ رئیس ستاد خود را به توکیو فرستاد تا لزوم صلح بی تأمل را به دولت میجی بقبولاند. ژاپن پیشنهاد میانجیگری را به تئودور روزولت داد و روسیه نیز از این پیشنهاد استقبال کرد. در ماه اوت نمایندگان مختار دو دولت در آمریکا ملاقات کردند. خواست های ژاپن چنان که از یک فاتح مسلم جنگ انتظار می رفت سنگین بود و متضمن شناسایی برتری ژاپن در کره ( کشور ) انتقال تأسیسات و منافع روسیه از منچوری چین و از جمله خط راه آهن منچوری و شبه جزیره لیائوتونگ به ژاپن، تسلیم ساخالین و پرداخت غرامت به ژاپن بود. دو خواسته اخیر را روسیه به شدت رد کرد تا سرانجام با میانجی گری آمریکا پذیرفت تا نیمه جنوبی ساخالین را به ژاپن واگذار کند اما به هیچ وجه پرداخت خسارت را نپذیرفت.
در این قرارداد روس ها قبول کردن تا منافع اعلای سیاسی، نظامی و اقتصادی ژاپن در کره ( کشور ) را بپذیرند و اجاره شبه جزیره لیائوتونگ ( از چین ) را به ژاپن انتقال دهند و راه آهن پورت آرتور به موکدن را تا انتهای شمالی و همچنین نیمه جنوبی جزیره ساخالین را با حقوق خاص ماهیگیری به ژاپن انتقال دهند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفجنگ روسیه و ژاپن، جنگ سال های ۰۵–۱۹۰۴ بین امپراتوری روسیه، یک قدرت بین المللی با یکی از بزرگترین ارتش ها در جهان، امپراتوری ژاپن بود، ملتی که به تازگی پس از دو قرن و نیم انزوا به صحنه جهانی بازگشته بود. مجموعه ای از نبردها در شبه جزیره لیائودونگ منجر به رانده شدن ارتش روسیه از جنوب منچوری، و نبرد تسوشیما منجر به یک فاجعه برای نیروی دریایی امپراتوری روسیه شد.
روز هشتم فوریه ۱۹۰۴ م، نیروهای ژاپن بدون اعلان جنگ و به طور غافل گیرانه، ناوگان روسی را در بندر پورت آرتور که در اجاره روس ها بود، مورد حمله قرار دادند و به دنبال آن، در مناطق تحت تصرف روسیه در منچوری، نیرو پیاده کردند. در طی این نبرد، قوای روسیه متحمل شکست های پی درپی شدند. به دنبال این شکست ها، دولت روسیه، در پنجم سپتامبر ۱۹۰۵ م قرارداد صلح پورتسموث را با ژاپن امضا کرد. به موجب این قرارداد، نیمه جنوبی جزیره ساخالین و بندر پرت آرتور در شرق روسیه و نیز شبه جزیره کره تحت الحمایه ژاپن شد. این شکست زمینه ساز انقلاب ۱۹۰۵ میلادی روسیه را فراهم کرد.
پس از پیروزی ژاپن در نبرد موکدن ژنرال اویاما ایوائو بی درنگ رئیس ستاد خود را به توکیو فرستاد تا لزوم صلح بی تأمل را به دولت میجی بقبولاند. ژاپن پیشنهاد میانجیگری را به تئودور روزولت داد و روسیه نیز از این پیشنهاد استقبال کرد. در ماه اوت نمایندگان مختار دو دولت در آمریکا ملاقات کردند. خواست های ژاپن چنان که از یک فاتح مسلم جنگ انتظار می رفت سنگین بود و متضمن شناسایی برتری ژاپن در کره ( کشور ) انتقال تأسیسات و منافع روسیه از منچوری چین و از جمله خط راه آهن منچوری و شبه جزیره لیائوتونگ به ژاپن، تسلیم ساخالین و پرداخت غرامت به ژاپن بود. دو خواسته اخیر را روسیه به شدت رد کرد تا سرانجام با میانجی گری آمریکا پذیرفت تا نیمه جنوبی ساخالین را به ژاپن واگذار کند اما به هیچ وجه پرداخت خسارت را نپذیرفت.
در این قرارداد روس ها قبول کردن تا منافع اعلای سیاسی، نظامی و اقتصادی ژاپن در کره ( کشور ) را بپذیرند و اجاره شبه جزیره لیائوتونگ ( از چین ) را به ژاپن انتقال دهند و راه آهن پورت آرتور به موکدن را تا انتهای شمالی و همچنین نیمه جنوبی جزیره ساخالین را با حقوق خاص ماهیگیری به ژاپن انتقال دهند.
wiki: پیمان پورتسموت