پیشینه تاریخی بنی حارثه

[ویکی فقه] بنی حارثه از قبایل اوسی یثرب بود.
بنی حارثة بن حارث از مجموعه های اوسی یثرب در عصر نبوی به شمار می آیند که جد اعلای ایشان حارثة بن حارث با ۴ واسطه به اوس می رسد. از آنجا که جدّ حارثه یعنی عمرو بن مالک به « نبیت » شهرت یافت، بنی حارثه جزو قبایل منشعب از نبیت چون بنی عبد الاشهل، بنی زعورا و بنی ظفرند . البته بر اثر رواج نام حارثه، مجموعه های دیگری در بیرون یثرب را نیز می توان به نام بنی حارثه یافت که با بنی حارثه مورد نظر تفاوت دارند.
موقعیت و پیشینه تاریخی بنی حارثه
قبایل منشعب از اوس و خزرج در یثرب در نقطه متمرکزی نمی زیستند، بلکه هر قبیله ای در منطقه مسکونی و زراعی خود از دیگر قبایل جدا بود و در منابع گاه از واژه «قریه» (روستا) برای زیستگاه هریک از این قبایل یاد کرده اند. گزارشهای اندک تاریخی حکایت از آن دارد که بنی حارثه در آغاز در کنار و همراه با یکی دیگر از مجموعه های اوسی منشعب از نبیت یعنی بنی عبدالاشهل می زیستند؛ ازدواجها و روابط فامیلی که میان اعضای این دو قبیله برقرار شده مربوط به همین دوره است؛ اما در مقطعی بعد، بنی حارثه بر اثر درگیری با بنی عبدالاشهل ناچار شد مناطق خود را رها کرده، به خیبر برود؛ ولی ظاهراً در خیبر نیز وضعیت مناسبی نبود و در نهایت پس از صلحی که میان آن دو برقرار شد بنی حارثه دوباره به یثرب بازگشتند؛ امّا دیگر نه در منطقه سابق خود، که در مناطق شمالی تر و با فاصله از بنی عبدالاشهل مستقر شدند و قلعه هایی همچون مَرْغَم بنا کردند. گفته شده که محل جدید سکونت بنی حارثه در عصر سلطه یهودیان بر یثرب از آن یهودیان بنی مرانه بود که قلعه ای به نام خال در آن بنا کرده بودند. منابع تاریخی، برخی از اعضای بنی حارثه را همپیمانان بنی عبدالاشهل شمرده اند، بر این اساس باید چنین نتیجه گرفت که به هنگام درگیری و جدایی آنها از بنی عبدالاشهل و انتقالشان به خیبر، برخی اعضای این قبیله وابستگی خود را با بنی حارثه قطع کرده و به قبیله بنی عبدالاشهل پیوسته اند و بر این اساس آنان از آن دسته از بنی عبدالاشهل اند که تبارشان حارثی است و در نتیجه، عملکرد این دسته در دوره مدنی در چارچوب فعالیتهای بنی عبدالاشهل قابل بررسی است.
فاصله خانه های بنی حارثه با مسجد نبوی
فاصله خانه های بنی حارثه با مسجد نبوی معیاری برای تعیین گاه نماز عصر گردید؛ بدین گونه که مدت زمانی که برای رفتن از مسجد پیامبر به منازل بنی حارثه و بازگشت از آنجا مورد نیاز بود، همان مدتی بود که پیامبر میان نماز عصر و نماز مغرب مراعات می کرد. این فاصله بر اساس معیارهای سنجش امروزی حدود ۱۰ کیلومتر تخمین زده می شود. موقعیت منطقه بنی حارثه از حساسیت خاصّی برخوردار بود. در واقع آنان شمالی ترین قبیله مستقر در یثرب بودند و چون موقعیت طبیعی یثرب به گونه ای بود که تنها از جهت شمالی امکان حمله منظم به آن وجود داشت، بنی حارثه نخستین تیررس دشمنان و مهاجمان به یثرب به حساب می آمدند. شاید از همین رو قلعه آنان را یکی از محکم ترین قلعه ها شمرده اند. زمینهای زراعی و باغهای خرمای بنی حارثه پس از بازگشت از خیبر در دشتهای کنار کوه احد قرار داشت و در دره های پیرامون این کوه دامهایشان به چرا می رفتند. به نظر می رسد که بنی حارثه غالباً زمینهای زراعی خود را اجاره می دادند و بخش قابل توجهی از درآمدهای ایشان از این راه تامین می شد.
آیینهای رایج در میان بنی حارثه
...