پویانمایی رایانه ای

پویانمایی رایانه ای یا انیمیشن کامپیوتری: ( به انگلیسی: Computer animation ) هنر ساخت تصاویر متحرک و پویا با استفاده از رایانه و پویا افزارها است که یکی از زیرمجموعه های گرافیک رایانه ای و پویانمایی است. بیشتر به وسیلهٔ گرافیک ۳بعدی رایانه ساخته می شود، هرچند که از گرافیک ۲بعدی رایانه هم هنوز به طور وسیع برای کارهای کم حجم و رندرینگ بی درنگ سریع استفاده می شود. گاهی هدف پویانمایی خود رایانه است ولی گاهی هم هدف رسانه دیگری است، مانند فیلم. همچنین از آن به عنوان یک سی جی آی ( تصورات ساختهٔ رایانه یا پندار ساختهٔ رایانه ) یاد می شود، به ویژه هنگامی که از آن در فیلم ها استفاده می شود.
برای اینکه تصور حرکت تصاویر ثابت ایجاد شود، تصاویر ثابت پشت سر هم به نمایش در می آیند. به این صورت که یک تصویر روی صفحهٔ رایانه یا تلویزیون یا پرده سینما نمایش می یابد و سپس فوراً با یک تصویر تازه که شبیه به تصویر پیشین است ولی کمی با آن تفاوت دارد، جایگزین می شود. این همان تکنیکی است که در تلویزیون و فیلم از آن استفاده می شود.
پویانمایی رایانه ای، جانشین دیجیتالی ( ارقامی ) بی چون و چرای هنر پویانمایی حرکتِ ثابت ( stop motion ) مدل های ۳بعدی و فریم ( قاب ) به فریم تصاویر ۲بعدی است. برای پویانمایی های ۳بعدی، اشیاء ( مدل ها ) روی نمایشگر رایانه ساخته ( مدل سازی ) می شوند و پیکرهای ۳بعدی به یک اسکلت مجازی مجهز می شوند. برای متحرک کردن پیکره های ۲بعدی، از اشیاء ( تصاویر ) جدا و لایه های شفاف جدا استفاده می شود، با یا بدون اسکلت مجازی. سپس، دست و پا، چشم ها، دهان، لباس و دیگر اجزای پیکر، به وسیلهٔ انیماتور در فریم های کلیدی جابجا می شوند. تفاوت های ظاهری بین فریم های کلیدی، به صورت خودکار توسط رایانه در فرایندی مشهور به توینینگ ( tweening ) یا مورفینگ ( morphing ) محاسبه می شود. در پایان، پویانمایی رندر ( render ) می شود.
در پویانمایی های ۳بعدی، همهٔ فریم ها باید پس از اینکه مدل سازی پایان یافت ارائه شوند. در پویانمایی های ۲بعدی برداری، فرایند رندرینگ فریم کلیدی فرایند تصویرسازی است، درحالی که فریم های میانی ( بینی ) چنان که لازم باشند رندر می شوند. برای نمایش های از پیش ضبط شده، فریم های رندر شده، به یک فرمت یا رسانهٔ دیگر مانند فیلم یا تصویر دیجیتال منتقل می شوند. همچنین ممکن است فریم ها به صورت بی درنگ درحالی که به کاربر نهایی نمایش داده می شود رندر شوند. پویانمایی های کم حجمی که به وسیلهٔ اینترنت ارسال می شوند ( مانند فلش های ۲بعدی، X3D و… ) معمولاً از نرم افزاری در رایانهٔ کاربر نهایی به عنوان یک جریان متناوب یا پویانمایی حجیم از پیش بار ( Load ) شده برای رندرینگ بی درنگ استفاده می کنند.