پنج دولت افلاطون

دانشنامه عمومی

پنج دولت افلاطون گونه ای دسته بندی است که افلاطون در رسالهٔ جمهور مطرح کرده است و حکومت های ممکن را به پنج دسته تقسیم بندی می کند. افلاطون همچنین در هم ارزی هر یک از این حکومت ها، فرد انسانی ویژه ای را قرار می دهد و به شباهت های حکومت و فرد همتراز آن می پردازد. گفتنی است که هرچه این فهرست پیش تر برود فاصله از حکومت ایده آل و مطلوب افزایش می یابد.
حکومت مثالی افلاطون در ردهٔ حکومت های آریستوکراسی قرار می گیرد و انسان هم ارز این حکومت همان فیلسوف شاهی است که می باید زمام امور جامعه را در دست داشته باشد.
چنان که در آرمانشهر افلاطون اصول زاد و ولد درست، رعایت نشود؛ در میان طبقهٔ زمامدار فرزندانی با نژاد پست تر تولید می شوند و آن ها هم به نوبه خود به کشمکش با نژاد طلایی و اصیل می پردارند و با زور مردم را به سمت خود می کشانند. در نتیجه اصالت به «تفاخر» و زور داده می شود و حکومت تایموکراسی شکل می گیرد. انسان تیموکرات تندخو و خشن است اما در عین حال بری از همهٔ فضایل نیست.
حکومت تیموکراسی برای زمان جنگ می تواند عملکرد خوبی داشته باشد اما برای دوران صلح کارساز نیست. در دوران صلح حاکمان به سمت جمع آوری ثروت می روند و قانون را به انحای گوناگون به نفع ثروتمندان تغییر می دهند و زمینهٔ برپایی حکومت الیگارشی را به وجود می آورند. این حکومت در زمان جنگ توان دفاع از کشور را ندارد. همچنین به نبردهای طبقاتی دامن می زند. انسان هم ارز این حکومت کسی است که به تقلید پدر به جمع آوری مال می پردازد.
اختلاف طبقاتی و در نتیجه افزایش رباخواری و هرچه بیشتر به زیر بار وام های سنگین رفتن مردم عادی از یک سو و سستی و فرومایگی طبقات مرفه در اثر وفور نعمت از دیگر سو نهایتاً سبب بروز انقلاب پیروزمندانه ای از طرف توده های فرودست می شود و مساوات و آزادی را ایجاد می کنند. در این حکومت اندیشه های رنگارنگ در جامعه به وجود می آید و بی بند و باری رواج پیدا می کند. همچنین عامهٔ مردم ناآگاه به خود اجازه می دهند در مسائل زمامداری وارد شوند. فرد معادل این حکومت هوس های غیرضرور را به نیازهای ضروری برتری می نهد و به دنبال لذت جویی است.
با این وجود افلاطون استبداد را پس از دمکراسی قرار می دهد. بدین ترتیب که در حکومت دموکراسی سه دسته مردم به وجود می آیند. دسته ای تنها توان بالایی دارند و همانند «زنبورهای نیش دارند»، دسته ای از نظم برخوردارند اما به دلیل نبود تربیت معنوی به ثروت اندوزی کشیده می شوند. دستهٔ سوم تودهٔ مردم هستند که هیچ یک از فضیلت های دو گروه نخست را ندارند. در نتیجه دستهٔ نخست با همراه کردن تودهٔ مردم خود را منجی و پیشوای ملت معرفی می کنند و به زور ثروت دستهٔ دوم و سپس تمام قدرت را تصاحب می کنند و سپس روز به روز از تودهٔ مردم فاصله می گیرند.
عکس پنج دولت افلاطون
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس