[ویکی فقه] پناهگاه محمد (قرآن). خداوند پناهگاه حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلّم در هر حال و هر زمان می باشد.
غار ثور، پناهگاه محمد صلی الله علیه و آله وسلّم و ابوبکر، هنگام هجرت از مکه به مدینه بود:الا تنصروه فقد نصره الله اذ اخرجه الذین کفروا ثانی اثنین اذ هما فی الغار اذ یقول لصـحبه لاتحزن ان الله معنا... اگر او را یاری نکنید، خداوند او را یاری کرد (و در مشکل ترین ساعات، او را تنها نگذاشت) آن هنگام که کافران او را (از مکه) بیرون کردند، در حالی که دومین نفر بود (و یک نفر بیشتر همراه نداشت) در آن هنگام که آن دو در غار بودند، و او به همراه خود می گفت: «غم مخور، خدا با ماست!»... . در آیات گذشته همانگونه که گفته شد روی مساله جهاد در برابر دشمن از چند راه تاکید شده بود، از جمله این که گمان نکنید اگر شما خود را از جهاد و یاری پیامبر کنار بکشید کار او و اسلام زمین می ماند. آیه مورد بحث این موضوع را تعقیب کرده، می گوید: اگر او را یاری نکنید خدایی که در سختترین حالات و پیچیده ترین شرائط او را به شکل معجز آسایی یاری کرد قادر است باز از او حمایت کند (الا تنصروه فقد نصره الله) و آن زمانی بود که مشرکان مکه توطئه خطرناکی برای نابود کردن پیامبر چیده بودند، تصمیم نهایی پس از مقدمات مفصلی بر این قرار گرفت که عده زیادی شمشیر زن از قبائل مختلف عرب خانه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم را شبانه در حلقه محاصره قرار دهند و صبحگاهان دسته جمعی به او حمله کنند و او را در بسترش از دم شمشیرها بگذرانند.پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم که به فرمان خدا از این جریان آگاه شده بود آماده بیرون رفتن از مکه و هجرت به مدینه شد، اما نخست برای این که کفار قریش به او دست نیابند به غار ثور که در جنوب مکه قرار داشت و در جهت مخالف جاده مدینه بود پناه برد در این سفر ابوبکر نیز همراه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم بود.دشمنان کوشش فراوانی برای یافتن پیامبر کردند ولی مایوس و نومید بازگشتند و پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم پس از سه شبانه روز توقف در غار و اطمینان از بازگشت دشمن، شبانه از بیراهه به سوی مدینه حرکت کرد، و بعد از چندین شبانه روز سالم به مدینه رسید و فصل نوینی در تاریخ اسلام آغاز شد.آیه فوق اشاره به یکی از حساسترین لحظات این سفر تاریخی کرده می گوید: خداوند پیامبرش را یاری کرد، در آن هنگام که کافران او را بیرون کردند (اذ اخرجه الذین کفروا). البته قصد کفار بیرون کردن او از مکه نبود، بلکه تصمیم به کشتن او داشتند، ولی چون نتیجه کارشان بیرون رفتن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم از مکه شد این نسبت به آنها داده شده است. با توجه به توطئه ترور پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم از سوی مشرکان مکه، آن حضرت به امر خداوند، در حالی که ابوبکر همراه او بود از مکه خارج و در غار ثور، مخفی شدند.
یاری پیامبر در کودکی
خداوند، پناهگاه محمد صلی الله علیه و آله وسلّم در دوران کودکی و خردسالی بود:الم یجدک یتیما فـاوی. آیا او تو را یتیم نیافت و پناه داد؟! ] در سوره ضحی و دلداری پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم و بیان الطاف الهی نسبت به آن حضرت است، لذا در ادامه آیات گذشته که از این معنی سخن می گفت، در آیات مورد بحث نخست به ذکر سه موهبت از مواهب خاص الهی به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم پرداخته، و سپس سه دستور مهم در همین رابطه به او می دهد.می فرماید: آیا خداوند تو را یتیم نیافت و سپس پناه داد (ا لم یجدک یتیما فاوی). در شکم مادر بودی که پدرت عبدالله از دنیا رفت، تو را در آغوش جدت عبدالمطلب (سید مکه) پرورش دادم. شش ساله بودی که مادرت از دنیا رفت، و از این نظر نیز تنها شدی، اما عشق و محبت تو را در قلب عبدالمطلب افزون ساختم. هشت ساله بودی که جدت عبد المطلب از دنیا رفت عمویت ابوطالب را به خدمت و حمایتت گماشتم، تا تو را همچون جان شیرین در بر گیرد و محافظت کند. آری تو یتیم بودی و من به تو پناه دادم.بعضی از مفسران معانی دیگری برای این آیه گفته اند که با ظاهر آن سازگار نیست، از جمله اینکه منظور از یتیم کسی است که در شرافت و فضیلت مثل و مانند ندارد، همانگونه که گوهر بی نظیر را در یتیم گویند، بنابراین معنی جمله چنین می شود خداوند تو را در شرافت و فضل بی مانند یافت لذا تو را برگزید و مقام نبوت بخشید. دیگر اینکه: تو خود یک روز یتیم بودی، ولی سرانجام پناهگاه یتیمان و رهبر انسان ها شدی. بدون شک معنی اول از هر جهت مناسبتر است و با ظاهر آیه هماهنگ تر.
غار ثور، پناهگاه محمد صلی الله علیه و آله وسلّم و ابوبکر، هنگام هجرت از مکه به مدینه بود:الا تنصروه فقد نصره الله اذ اخرجه الذین کفروا ثانی اثنین اذ هما فی الغار اذ یقول لصـحبه لاتحزن ان الله معنا... اگر او را یاری نکنید، خداوند او را یاری کرد (و در مشکل ترین ساعات، او را تنها نگذاشت) آن هنگام که کافران او را (از مکه) بیرون کردند، در حالی که دومین نفر بود (و یک نفر بیشتر همراه نداشت) در آن هنگام که آن دو در غار بودند، و او به همراه خود می گفت: «غم مخور، خدا با ماست!»... . در آیات گذشته همانگونه که گفته شد روی مساله جهاد در برابر دشمن از چند راه تاکید شده بود، از جمله این که گمان نکنید اگر شما خود را از جهاد و یاری پیامبر کنار بکشید کار او و اسلام زمین می ماند. آیه مورد بحث این موضوع را تعقیب کرده، می گوید: اگر او را یاری نکنید خدایی که در سختترین حالات و پیچیده ترین شرائط او را به شکل معجز آسایی یاری کرد قادر است باز از او حمایت کند (الا تنصروه فقد نصره الله) و آن زمانی بود که مشرکان مکه توطئه خطرناکی برای نابود کردن پیامبر چیده بودند، تصمیم نهایی پس از مقدمات مفصلی بر این قرار گرفت که عده زیادی شمشیر زن از قبائل مختلف عرب خانه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم را شبانه در حلقه محاصره قرار دهند و صبحگاهان دسته جمعی به او حمله کنند و او را در بسترش از دم شمشیرها بگذرانند.پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم که به فرمان خدا از این جریان آگاه شده بود آماده بیرون رفتن از مکه و هجرت به مدینه شد، اما نخست برای این که کفار قریش به او دست نیابند به غار ثور که در جنوب مکه قرار داشت و در جهت مخالف جاده مدینه بود پناه برد در این سفر ابوبکر نیز همراه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم بود.دشمنان کوشش فراوانی برای یافتن پیامبر کردند ولی مایوس و نومید بازگشتند و پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم پس از سه شبانه روز توقف در غار و اطمینان از بازگشت دشمن، شبانه از بیراهه به سوی مدینه حرکت کرد، و بعد از چندین شبانه روز سالم به مدینه رسید و فصل نوینی در تاریخ اسلام آغاز شد.آیه فوق اشاره به یکی از حساسترین لحظات این سفر تاریخی کرده می گوید: خداوند پیامبرش را یاری کرد، در آن هنگام که کافران او را بیرون کردند (اذ اخرجه الذین کفروا). البته قصد کفار بیرون کردن او از مکه نبود، بلکه تصمیم به کشتن او داشتند، ولی چون نتیجه کارشان بیرون رفتن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم از مکه شد این نسبت به آنها داده شده است. با توجه به توطئه ترور پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم از سوی مشرکان مکه، آن حضرت به امر خداوند، در حالی که ابوبکر همراه او بود از مکه خارج و در غار ثور، مخفی شدند.
یاری پیامبر در کودکی
خداوند، پناهگاه محمد صلی الله علیه و آله وسلّم در دوران کودکی و خردسالی بود:الم یجدک یتیما فـاوی. آیا او تو را یتیم نیافت و پناه داد؟! ] در سوره ضحی و دلداری پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم و بیان الطاف الهی نسبت به آن حضرت است، لذا در ادامه آیات گذشته که از این معنی سخن می گفت، در آیات مورد بحث نخست به ذکر سه موهبت از مواهب خاص الهی به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم پرداخته، و سپس سه دستور مهم در همین رابطه به او می دهد.می فرماید: آیا خداوند تو را یتیم نیافت و سپس پناه داد (ا لم یجدک یتیما فاوی). در شکم مادر بودی که پدرت عبدالله از دنیا رفت، تو را در آغوش جدت عبدالمطلب (سید مکه) پرورش دادم. شش ساله بودی که مادرت از دنیا رفت، و از این نظر نیز تنها شدی، اما عشق و محبت تو را در قلب عبدالمطلب افزون ساختم. هشت ساله بودی که جدت عبد المطلب از دنیا رفت عمویت ابوطالب را به خدمت و حمایتت گماشتم، تا تو را همچون جان شیرین در بر گیرد و محافظت کند. آری تو یتیم بودی و من به تو پناه دادم.بعضی از مفسران معانی دیگری برای این آیه گفته اند که با ظاهر آن سازگار نیست، از جمله اینکه منظور از یتیم کسی است که در شرافت و فضیلت مثل و مانند ندارد، همانگونه که گوهر بی نظیر را در یتیم گویند، بنابراین معنی جمله چنین می شود خداوند تو را در شرافت و فضل بی مانند یافت لذا تو را برگزید و مقام نبوت بخشید. دیگر اینکه: تو خود یک روز یتیم بودی، ولی سرانجام پناهگاه یتیمان و رهبر انسان ها شدی. بدون شک معنی اول از هر جهت مناسبتر است و با ظاهر آیه هماهنگ تر.
wikifeqh: پناهگاه_محمد_(قرآن)