نهد چو خرمی فصل را بطاق بلند
ز پلکان چنار است نردبان بهار.
ملاطغرا ( از آنندراج ).
لغت نامه دهخدا
نهد چو خرمی فصل را بطاق بلند
ز پلکان چنار است نردبان بهار.
فرهنگ فارسی
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
دانشنامه عمومی
پـِلِّکان یا راه پله سازه ای است که برای ارتباط دادن دو سطح غیرهم سطح در ساختمان یا فضاهای دیگر به کار می رود و از اجزای کوچک تری به نام پلّه ساخته شده است. در حالتی که پلکان در یک فضای بسته ساخته شود به آن راه پله گفته می شود. [ ۱]
به پلکانی که به صورت نقاله ای و با نیروی برق حرکت کند پله برقی گفته می شود. از انواع دیگر پلکان می توان پلکان مارپیچی، پلکان تاشو ( درِ مخفی ) و پلکان هواپیما را نام برد.
به طور معمول پهنای مؤثر پله ها و پاگردها باید حداقل دارای یک و نیم متر باشند و از دو نیم متر تجاوز نکنند. درها نباید پهنای مفید پاگردها را اشغال و محدود کنند و درهای رو به راه پله باید به طرف خروجی باز شوند. هم چنین بهتر است نسبت ارتفاع به عمق پاگذار ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی متر باشد. [ ۲]
ایرانیان قدیم، در آغاز خانه هایی زیر زمین می ساختند، قطعا برای پایین رفتن از سطوح شیبدار، سپس از پلکان استفاده می کردند. ایده ساخت آن از صخره های کوه گرفته شده بود، و پلکان مناسبی برای این خانه های کنده شده در زمین ایجاد می کردند. در سده هشتم و نهم قبل میلاد، در غرب و شمال غرب کشور، اقوام اورارتو با فرهنگی پیشرفته زندگی می کردند، آنها بومیانی بودند که پیش از کوچ آریایی ها در فلات ایران ساکن بودند.
ساختمان های این قوم به صورت تیر و ستون چوبی با سقفی تخت بوده است. و نوعی ساختمان به نام کلاوه که عموما دو طبقه بوده است، افراد برای دسترسی به طبقه دوم از نردبان استفاده می کردند. لذا در معماری غرب ایران که اقتباسی از کلاوه اورارتوها بود، اصولا ساختمان های مهم و عمومی را در بالا ، یعنی روی صفه می ساختند. مثلاً، تخت جمشید روی صُفّه ای در دامنه کوه ساخته شده یا مسجد جامع اصفهان که آن هم روی صفه بنا شده است.
بعدا برای بالارفتن از این طبقات پلکان تعبیه شده است. پلکان های داخل ساختمان از زمان های قدیم در بعضی از ساختمان های بیش از یک واحد وحداکثر تا دو طبقه وجود داشته و به ندرت دیده می شدند و در مراحل اولیه احداث بناها ، این نوع پلکان تخت و به صورت نردبانی بوده است:
ولی چون پله های نردبانی به صورت چوبی و پله ها با مقطع گرد بود که دارای سطح تماس بسیار کمی با پا بوده وبه فرد صدمه وارد می کرده است، به تدریج پله های نردبان را پهن تر کردند و پلکان به شکل کنونی ساختند . به این نوع پلکان، پلکان منبری هم گفته می شود.
به پلکانی که به صورت نقاله ای و با نیروی برق حرکت کند پله برقی گفته می شود. از انواع دیگر پلکان می توان پلکان مارپیچی، پلکان تاشو ( درِ مخفی ) و پلکان هواپیما را نام برد.
به طور معمول پهنای مؤثر پله ها و پاگردها باید حداقل دارای یک و نیم متر باشند و از دو نیم متر تجاوز نکنند. درها نباید پهنای مفید پاگردها را اشغال و محدود کنند و درهای رو به راه پله باید به طرف خروجی باز شوند. هم چنین بهتر است نسبت ارتفاع به عمق پاگذار ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی متر باشد. [ ۲]
ایرانیان قدیم، در آغاز خانه هایی زیر زمین می ساختند، قطعا برای پایین رفتن از سطوح شیبدار، سپس از پلکان استفاده می کردند. ایده ساخت آن از صخره های کوه گرفته شده بود، و پلکان مناسبی برای این خانه های کنده شده در زمین ایجاد می کردند. در سده هشتم و نهم قبل میلاد، در غرب و شمال غرب کشور، اقوام اورارتو با فرهنگی پیشرفته زندگی می کردند، آنها بومیانی بودند که پیش از کوچ آریایی ها در فلات ایران ساکن بودند.
ساختمان های این قوم به صورت تیر و ستون چوبی با سقفی تخت بوده است. و نوعی ساختمان به نام کلاوه که عموما دو طبقه بوده است، افراد برای دسترسی به طبقه دوم از نردبان استفاده می کردند. لذا در معماری غرب ایران که اقتباسی از کلاوه اورارتوها بود، اصولا ساختمان های مهم و عمومی را در بالا ، یعنی روی صفه می ساختند. مثلاً، تخت جمشید روی صُفّه ای در دامنه کوه ساخته شده یا مسجد جامع اصفهان که آن هم روی صفه بنا شده است.
بعدا برای بالارفتن از این طبقات پلکان تعبیه شده است. پلکان های داخل ساختمان از زمان های قدیم در بعضی از ساختمان های بیش از یک واحد وحداکثر تا دو طبقه وجود داشته و به ندرت دیده می شدند و در مراحل اولیه احداث بناها ، این نوع پلکان تخت و به صورت نردبانی بوده است:
ولی چون پله های نردبانی به صورت چوبی و پله ها با مقطع گرد بود که دارای سطح تماس بسیار کمی با پا بوده وبه فرد صدمه وارد می کرده است، به تدریج پله های نردبان را پهن تر کردند و پلکان به شکل کنونی ساختند . به این نوع پلکان، پلکان منبری هم گفته می شود.
wiki: پلکان
پلکان (فیلم). «پلکان» ( انگلیسی: Staircase ( film ) ) یک فیلم به کارگردانی استنلی دانن است که در سال ۱۹۶۹ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به رکس هریسون و ریچارد برتون اشاره کرد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف
wiki: پلکان (فیلم)
مترادف ها
خشم، پیچ، دست انداز، پلکان، سطح شیب دار، سکوب سراشیب، پلهء سراشیب
اوج، درجه، پرتاب، استقرار، سرازیری، گام، پلکان، زیر و بمی صدا، قیر، دانگ صدا، لباب، ضربت با چوگان، اوج پرواز، جای شیب
گردنه، پلکان
رفتار، درجه، رتبه، مرحله، پله، قدم، گام، پلکان، صدای پا، رکاب
نردبان، پلکان
نردبان، پلکان، سنگچین، چوب عمودی چهارچوب درب
پلکان، راهرو پله
گردنه، پلکان، سلسله کوه
فارسی به عربی
پیشنهاد کاربران
رازینه . . . . .
زینه
شاتو . . . .
تشکیل شده از دو بخش پ و لکان . پ مخفف پا و لکان به معنای چسباندن و وصل کردن.
در گویش اورامان به همان شکل اوستای تلفظ میگردد یعنی پا را همان پ و وصل کردن را همان لکاندن میگویند.
در گویش اورامان به همان شکل اوستای تلفظ میگردد یعنی پا را همان پ و وصل کردن را همان لکاندن میگویند.