پرکامبرین
/perekAmberiyan/
فرهنگ عمید
دانشنامه آزاد فارسی
پِرِکامْبِریَن (Precambrian)
در زمین شناسی، محدوده ای زمانی از هنگام تشکیل زمین (۴.۶میلیارد) تا ۵۷۰میلیون سال قبل. مرز آن با دورۀ کامبرین بعدی زمانی است که جانورانی با پوشش سخت خارجی گسترش یافتند و از این رو، بقایای فسیلی فراوان برجا گذارده اند. پرکامبرین تقریباً شامل ۸۵ درصد از ازمنۀ زمین شناسی است و به دو اِئون اصلی تقسیم می شود که عبارت اند از آرکئن و پروتروزوئیک.
در زمین شناسی، محدوده ای زمانی از هنگام تشکیل زمین (۴.۶میلیارد) تا ۵۷۰میلیون سال قبل. مرز آن با دورۀ کامبرین بعدی زمانی است که جانورانی با پوشش سخت خارجی گسترش یافتند و از این رو، بقایای فسیلی فراوان برجا گذارده اند. پرکامبرین تقریباً شامل ۸۵ درصد از ازمنۀ زمین شناسی است و به دو اِئون اصلی تقسیم می شود که عبارت اند از آرکئن و پروتروزوئیک.
wikijoo: پرکامبرین
پیشنهاد کاربران
حدود زیرین و بالایی پرکامبرین حد زیرین پرکامبرین در حقیقت مقارن با پیدایش زمین در حدود ۴٫۶ میلیارد سال پیش است. با توجه به اینکه هیچگونه اطلاعی از ۷۰۰ میلیون سال اولیه آن وجود ندارد، شاید بتوان این مدت را زمان قبل از زمین شناسی در نظر گرفت. بطور کلی پرکامبرین با قدیمی ترین سنگ های تعیین سن شده زمین در غرب گرینلند یعنی تقریبا ۳٫۸ میلیارد سال پیش شروع می شود. حد بالایی پرکامبرین را معمولا با ظهور اولین جنس از تریلوبیت های مربوط به قاعده کامبرین مشخص می کنند. در واقع ظهور این تریلوبیت ها می تواند نشانه پایان پرکامبرین باشد.
... [مشاهده متن کامل]
شناخت پرکامبرین خنمون های سنگ های پرکامبرین در قاره ها، نادر و کمیاب است. علت کمیابی این سنگ ها پوشیده شدن آنها توسط لایه های جوانتر می باشد. در چنین مناطقی بیرون زدگی این زمین ها در هسته کوههای به شدت فرسایش یافته و قعر دره های عمیق قابل مشاهده است. در واقع این سنگ ها در مناطق وسیعی که به آن سپر ( Shield ) می گویند گسترش یافته اند. سپرها از نظر زمین شناسی پیچیده و درهم می باشند و عمدتا از سنگ های دگرگونی و تغییر شکل یافته ای تشکیل شده اند. نیمرخ آنها تحدب ملایمی داشته و در مقطع شبیه به سپر جنگجویان می باشد. پرکامبرین ناشناخته ترین گستره از تاریخ زمین است، در نتیجه تقسیم بندی آن به واحدهای زمانی متعدد مشکل می باشد.
دلایل ناشناخته ماندن پرکامبرین پرکامبرین شامل رخدادهای پراکنده ای می باشد، که این رخدادها به دلیل گذشت زمان دارای جزئیات و آثار کمی می باشند. دلیلی که بر این حقیقت وجود دارد، این است که سپرها و دیگر بیرون زدگی های پرکامبرین از سنگ های دگرگون شده و پیچیده ای تشکیل شده است که در بسیاری موارد توسط توده های بزرگ آذرین قطع شده اند. برخی از این سنگ ها چندین بار چین خورده، گسل یافته و بارها مورد نفوذ توده های آذرین قرار گرفته و دگرگون شده اند. عامل دیگری که مطالعه تاریخ پرکامبرین را پیچیده می سازد، کمبود فسیل ها و سنگواره ها می باشد. شواهد سنگواره ای و فسیلی فراوانی تا قبل از دوران پالئوزوئیک در تاریخچه زمین شناسی ثبت نشده است. در زمان پرکامبرین حیات وجود داشته است، اما اشکال حیاتی، ساده و از نظر بدنی نرم و قابل انعطاف بوده اند. به همین دلیل تاریخچه فسیلی پرکامبرین ناقص می باشد.
سنگواره های پرکامبرین سنگواره ها و فسیل های پرکامبرین چندان شناخته شده نبوده و فراوان نمی باشند. ولی گاهی اوقات فسیل هایی با سن پرکامبرین یافت می شود. احتمالا عادی ترین سنگواره های پرکامبرین، ستون ها یا برجستگی های کاملا لایه لایه از جنس کربنات کلسیم می باشد. این ساختمان ها که استروماتولیت ( Stromato lite ) نام دارد، بقایای موجودات حقیقی نبوده، بلکه مواردی هستند که توسط جلبک ها رسوب کرده اند. اگرچه استروماتولیت ها غالبا ساختمان های نسبتا بزرگی دارند، ولی اکثر سنگواره های دیگر پرکامبرین در حد میکروسکوپی و کوچک هستند. در آفریقای جنوبی سنگ های پرکامبرین قدیمی، با سن بیش از ۳٫۱ میلیارد سال، پیدا شده است که شامل باکتری ها و جلبک های سبز - آبی هستند. محتوای فسیلی پرکامبرین بدلیل اینکه موجودات این دوران دارای بدنی نرم و قابل انعطاف بودند، بسیار کم و محدود می باشد.
زمین های پرکامبرین به عقیده بعضی از زمین شناسان در پرکامبرین یک خشکی واحد به نام پانگه آ وجود داشته است. گاهی اوقات این خشکی تقسیم شده و تشکیل دو خشکی گندوانا و لوراسیا را داده است. بین این دو خشکی را اقیانوس واحدی اشغال کرده بود. زمین های این دوره به دو شکل دیده می شوند. • سپرها یا زمین های ثابت: سپرها زمین هایی هستند که تا کنون کمتر توسط رسوبات پوشیده شده و کمتر تحت عمل فرسایش و چین خوردگی قرار گرفته اند. مهمترین سپرها دنیا عبارتند از سپر آفریقا، سپر برزیل، آمریکای جنوبی، سپرهند، ایتالیا، کانادا، چین و سیبری. • فلات قاره ها: این زمین ها در قسمت های چین خورده و یا دره های مرتفع قرار گرفته اند. این زمین ها در اغلب زمان های زمین شناسی در زیر دریاها قرار داشته و توسط رسوبات پوشیده شده و تحت عمل چین خوردگی نیز قرار گرفته اند. سنگ های پرکامبرین تعیین سن سنگ های پرکامبرین بر اساس روش های رادیومتریک صورت گرفته است. بطور کلی سنگ های مربوط به این دوره به دو دسته تقسیم می شوند. • سنگ هایی با درجه دگرگونی بالا یا گرانولیت: این سنگ ها قدیمی ترین سنگ های شناخته شده می باشند. • سنگ های آذرین و رسوبی تخریبی اغلب دگرگون شده: این سنگ ها جوانتر از سنگ های قبلی بوده و بر روی آنها قرار می گیرند. این سنگ ها به علت داشتن کلریت سبز رنگ بوده و به مجموعه سنگ های سبز رنگ مشهور هستند. آب و هوای پرکامبرین به علت کمبود اطلاعات فسیلی از پرکامبرین نمی توان به خوبی در مورد آب و هوای این دوره اظهار نظر کرد. شواهد آب و هوایی اندک موجود در پرکامبرین بسیار متناقض می باشد. چون از یک طرف فراوانی کربنات ها از قبیل دولومیت و ساختمان جلبکی احتمالا معرف آب و هوای گرم می باشد و از طرف دیگر وجود تیلیت ها در روی اکثر سپرها حاکی از یک زمان یخبندان عمومی می باشد. بطور کلی از روی تمامی شواهد موجود می توان نتیجه گرفت که پرکامبرین دارای آب و هوای گرم و مرطوب با اتمسفر غنی از بخار آب بوده است. بطوری که بخارات آب در ارتفاعات، باعث تشکیل و گسترش یخچال ها شده اند. رسوبات ماسه سنگی و شیل هایی که از این زمان باقی مانده اند، نشاندهنده وجود عوامل فرسایشی است که بر سطح زمین حکمفرما بوده است.
مشخصات پالئوژئوگرافی پرکامبرین بطور کلی پوسته زمین در پرکامبرین طی سه مرحله یا فاز انجام گرفته است که عبارتند از:
فازپرموبیل ( Permobilephase ) ( آرکئن ) در این مرحله که حدود ۳٫۴ میلیارد سال پیش به پایان می رسد، پوسته زمین مشابه قشر کره ماه از گابرو غنی بوده و اولین اقیانوس ها در آنها تشکیل گردیده است. ضمنا در این مرحله درجه حرارت پایین آمده و کمتر از ۳۷۴ درجه سانتیگراد گردیده است. سپس بطور ناگهانی فرسایش، . . .
... [مشاهده متن کامل]
شناخت پرکامبرین خنمون های سنگ های پرکامبرین در قاره ها، نادر و کمیاب است. علت کمیابی این سنگ ها پوشیده شدن آنها توسط لایه های جوانتر می باشد. در چنین مناطقی بیرون زدگی این زمین ها در هسته کوههای به شدت فرسایش یافته و قعر دره های عمیق قابل مشاهده است. در واقع این سنگ ها در مناطق وسیعی که به آن سپر ( Shield ) می گویند گسترش یافته اند. سپرها از نظر زمین شناسی پیچیده و درهم می باشند و عمدتا از سنگ های دگرگونی و تغییر شکل یافته ای تشکیل شده اند. نیمرخ آنها تحدب ملایمی داشته و در مقطع شبیه به سپر جنگجویان می باشد. پرکامبرین ناشناخته ترین گستره از تاریخ زمین است، در نتیجه تقسیم بندی آن به واحدهای زمانی متعدد مشکل می باشد.
دلایل ناشناخته ماندن پرکامبرین پرکامبرین شامل رخدادهای پراکنده ای می باشد، که این رخدادها به دلیل گذشت زمان دارای جزئیات و آثار کمی می باشند. دلیلی که بر این حقیقت وجود دارد، این است که سپرها و دیگر بیرون زدگی های پرکامبرین از سنگ های دگرگون شده و پیچیده ای تشکیل شده است که در بسیاری موارد توسط توده های بزرگ آذرین قطع شده اند. برخی از این سنگ ها چندین بار چین خورده، گسل یافته و بارها مورد نفوذ توده های آذرین قرار گرفته و دگرگون شده اند. عامل دیگری که مطالعه تاریخ پرکامبرین را پیچیده می سازد، کمبود فسیل ها و سنگواره ها می باشد. شواهد سنگواره ای و فسیلی فراوانی تا قبل از دوران پالئوزوئیک در تاریخچه زمین شناسی ثبت نشده است. در زمان پرکامبرین حیات وجود داشته است، اما اشکال حیاتی، ساده و از نظر بدنی نرم و قابل انعطاف بوده اند. به همین دلیل تاریخچه فسیلی پرکامبرین ناقص می باشد.
سنگواره های پرکامبرین سنگواره ها و فسیل های پرکامبرین چندان شناخته شده نبوده و فراوان نمی باشند. ولی گاهی اوقات فسیل هایی با سن پرکامبرین یافت می شود. احتمالا عادی ترین سنگواره های پرکامبرین، ستون ها یا برجستگی های کاملا لایه لایه از جنس کربنات کلسیم می باشد. این ساختمان ها که استروماتولیت ( Stromato lite ) نام دارد، بقایای موجودات حقیقی نبوده، بلکه مواردی هستند که توسط جلبک ها رسوب کرده اند. اگرچه استروماتولیت ها غالبا ساختمان های نسبتا بزرگی دارند، ولی اکثر سنگواره های دیگر پرکامبرین در حد میکروسکوپی و کوچک هستند. در آفریقای جنوبی سنگ های پرکامبرین قدیمی، با سن بیش از ۳٫۱ میلیارد سال، پیدا شده است که شامل باکتری ها و جلبک های سبز - آبی هستند. محتوای فسیلی پرکامبرین بدلیل اینکه موجودات این دوران دارای بدنی نرم و قابل انعطاف بودند، بسیار کم و محدود می باشد.
زمین های پرکامبرین به عقیده بعضی از زمین شناسان در پرکامبرین یک خشکی واحد به نام پانگه آ وجود داشته است. گاهی اوقات این خشکی تقسیم شده و تشکیل دو خشکی گندوانا و لوراسیا را داده است. بین این دو خشکی را اقیانوس واحدی اشغال کرده بود. زمین های این دوره به دو شکل دیده می شوند. • سپرها یا زمین های ثابت: سپرها زمین هایی هستند که تا کنون کمتر توسط رسوبات پوشیده شده و کمتر تحت عمل فرسایش و چین خوردگی قرار گرفته اند. مهمترین سپرها دنیا عبارتند از سپر آفریقا، سپر برزیل، آمریکای جنوبی، سپرهند، ایتالیا، کانادا، چین و سیبری. • فلات قاره ها: این زمین ها در قسمت های چین خورده و یا دره های مرتفع قرار گرفته اند. این زمین ها در اغلب زمان های زمین شناسی در زیر دریاها قرار داشته و توسط رسوبات پوشیده شده و تحت عمل چین خوردگی نیز قرار گرفته اند. سنگ های پرکامبرین تعیین سن سنگ های پرکامبرین بر اساس روش های رادیومتریک صورت گرفته است. بطور کلی سنگ های مربوط به این دوره به دو دسته تقسیم می شوند. • سنگ هایی با درجه دگرگونی بالا یا گرانولیت: این سنگ ها قدیمی ترین سنگ های شناخته شده می باشند. • سنگ های آذرین و رسوبی تخریبی اغلب دگرگون شده: این سنگ ها جوانتر از سنگ های قبلی بوده و بر روی آنها قرار می گیرند. این سنگ ها به علت داشتن کلریت سبز رنگ بوده و به مجموعه سنگ های سبز رنگ مشهور هستند. آب و هوای پرکامبرین به علت کمبود اطلاعات فسیلی از پرکامبرین نمی توان به خوبی در مورد آب و هوای این دوره اظهار نظر کرد. شواهد آب و هوایی اندک موجود در پرکامبرین بسیار متناقض می باشد. چون از یک طرف فراوانی کربنات ها از قبیل دولومیت و ساختمان جلبکی احتمالا معرف آب و هوای گرم می باشد و از طرف دیگر وجود تیلیت ها در روی اکثر سپرها حاکی از یک زمان یخبندان عمومی می باشد. بطور کلی از روی تمامی شواهد موجود می توان نتیجه گرفت که پرکامبرین دارای آب و هوای گرم و مرطوب با اتمسفر غنی از بخار آب بوده است. بطوری که بخارات آب در ارتفاعات، باعث تشکیل و گسترش یخچال ها شده اند. رسوبات ماسه سنگی و شیل هایی که از این زمان باقی مانده اند، نشاندهنده وجود عوامل فرسایشی است که بر سطح زمین حکمفرما بوده است.
مشخصات پالئوژئوگرافی پرکامبرین بطور کلی پوسته زمین در پرکامبرین طی سه مرحله یا فاز انجام گرفته است که عبارتند از:
فازپرموبیل ( Permobilephase ) ( آرکئن ) در این مرحله که حدود ۳٫۴ میلیارد سال پیش به پایان می رسد، پوسته زمین مشابه قشر کره ماه از گابرو غنی بوده و اولین اقیانوس ها در آنها تشکیل گردیده است. ضمنا در این مرحله درجه حرارت پایین آمده و کمتر از ۳۷۴ درجه سانتیگراد گردیده است. سپس بطور ناگهانی فرسایش، . . .