پروتون

پروتون ( به انگلیسی: Proton ) ذره ای زیراتمی، با نماد p یا p + است که جرمش ۱۸۳۷ برابر جرم الکترون و اندکی کمتر از جرم نوترون است. به پروتون و نوترون که هر کدام جرمی حدود ۱ یکای جرم اتمی ( amu ) دارند نوکلئون ( ذرات درون هستهٔ اتم ها ) هم می گویند. بار پروتون مثبت و اندازه اش با بار الکترون ( 1e+ ) یعنی ۱۹ - ۱۰× ۱٫۶۰۲۲ کولن برابر است.
هستهٔ هر اتم، یک یا چند پروتون دارد. شمار پروتون ها در هسته، عدد اتمی نام دارد که با Z نمایش داده می شود و مشخص کنندهٔ عنصر شیمیایی ست، به این معنی که شمار پروتون های هستهٔ اتم هر عنصر شیمیایی یکتاست؛ هر عنصر شیمیایی، عدد اتمی منحصر به خود دارد.
پروتون که در یونانی به معنی «نخستین» است، نامی ست که ۱۹۲۰، ارنست رادرفورد به هستهٔ هیدروژن داد. او سال ها پیش از آن دریافته بود که هستهٔ هیدروژن را ( که می دانستند سبک ترین هسته است ) می توان با برخورد اتمی از هستهٔ نیتروژن بیرون کشید. ازاین رو به نظر می رسید پروتون باید ذره ای بنیادی و واحد سازندهٔ هستهٔ نیتروژن و دیگر هسته های سنگین تر ( از هیدروژن ) باشد.
با آن که در آغاز گمان می رفت، پروتون ذرهٔ بنیادیست، امروزه در طبقه بندیِ مدل استاندارد فیزیک ذرات، پروتون مانند نوکلئونِ دیگر، یعنی نوترون، یکی از هادرون ها و ذره ای با سه کوارک ظرفیتی ست؛ دو کوارک بالا که بار الکتریکی هر یک ( ۲e/۳ ) + و یک کوارک پایین که بار الکتریکی ش ۳/e - است. [ ۵] [ ۶] سهم جرم سکون کوارک ها در جرم پروتون تنها ۱٪ است. [ ۷] بقیهٔ جرم پروتون، برخاسته از انرژی بستگیِ کرومودینامیکِ کوانتومی شامل انرژی جنبشی کوارک ها و انرژی میدان های گلوئونهایی ست که کوارک ها را پیوند می دهد. ازآنجاکه پروتون ذرهٔ بنیادی نیست، اندازهٔ فیزیکی دارد که می توان آن را سنجید؛ جذر میانگین مربعی شعاع پروتون، ۰٫۸۴ تا ۰٫۸۷ فِرمی است ( هر فرمی برابر ۱۵ - ۱۰ متر است ) . [ ۸] ۲۰۱۹، دو بررسی مستقل با روش های متفاوت، شعاع پروتون را اندازه گرفتند و به ۰٫۸۳۳ فرمی رسیدند. خطای این اندازه گیری ها ۰٫۰۱۰± فرمی بود.
پروتون آزاد و الکترون، در دمای کم، پیوند می سازند، گرچه ویژگی پروتون تغییر نمی کند. پروتونی که به سرعت از ماده می گذرد، در اثر برهم کنش با هسته ها و الکترون های ماده کُند می شود و سرانجام ابر الکترونی یکی از اتم ها آن را جذب می کند؛ بنابراین، اتم، پروتون دار و در واقع ترکیب شیمیایی آن اتم با هیدروژن است. هر جا که الکترون آزاد در خلأ باشد، پروتونی که به اندازه کافی کُند باشد می تواند یک الکترون جذب کند و اتم خنثای هیدروژن بسازد که از دیدگاه شیمیایی، رادیکال آزاد است. این اتم های «هیدروژن آزاد» در انرژی کم تمایل به واکنش شیمیایی با دیگر اتم ها دارند. واکنش اتم های آزاد هیدروژن با هم، به ساخت مولکول هیدروژن ( H 2 ) می انجامد که که فراوان ترین بخش ابرهای مولکولی در فضای میان ستاره ای است.

پروتون (موشک). پروتون ( به روسی: Прото́н ) ( با نام قبلی: UR - 500 ) سامانه یک بارمصرف پرتاب است، که در پرتاب های تجاری و همچنین دولتیِ روسیه مورد استفاده قرار می گیرد. اولین موشک پروتون در سال ۱۹۶۵ و همچنان تا سال ۲۰۱۲ در حال استفاده است؛ این طول زمان استفاده، پرتون را به یکی از موفقیت آمیزترین پرتاب گرهای سنگین تبدیل کرده است. تمام موشک های پروتون در کروچیف در موسکو ساخته شده و سپس برای پرتاب به پایگاه فضایی بایکونور انتقال می یابند. در بایکنور آن ها برای پرتاب به صورت افقی قرار گرفته تا برای پرتاب آماده شوند. [ ۳] [ ۴]
مانند بسیاری از پرتاب گرهای شوروی، نام بار همراه به نام پرتاب گر تبدیل شده است. در نتیجه نام مورد نظر پروتون از نام تعداد زیادی از ماهواره های علمی ماهواره رپروتون گرفته شده است، که در میان پرتاب های آغازین این سری از موشک های بود. دی - ۱ ، دی - ۱ایی یا اس ال - ۱۲/اس ال - ۱۳ از نام های دیگر پرتون است.
ظرفیت پرتاب به مدار پایین زمین حدود ۲۲ تن است. این میزان برای مدار ساکن زمینی ۵ تن می باشد. پرتاب های تجاری با نشان خدمات بین اللمللی پرتابی ( با نام مخفف IIL ) شناخته می شوند. در پرتاب تجاری معمولی که برای مدار زمین ساکن در نظر گرفته شده، توانایی حمل بار تا ۴و۱۴۰ کیلوگرم تا ارتفاع ۳۵۷۸۶ کیلومتری را به مدار حمل نماید. این حمل در راستای °۱۹٫۷ است. [ ۵]
پرتون[ ۶] در ابتدا با هدف «ابر موشک بالستیک قاره پیما» آغاز به کار نمود. این موشک برای پرتاب کلاهک جنگی هسته ایی با قدرت ۱۰۰ - مگاتن ( یا بیشتر ) طراحی شده بود که توانایی طی مافت ۱۳٬۰۰۰ کیلومتر را دارا داشت. پروتون بسیار بزرگ تر از یک م. ب. ق. بود و برای این کار نیز هرگز به کار نرفت. یلکه برای موشک پرتابی به کار رفت. این کار زایدهٔ افکار ولادیمر چیلوموی از طرح موشک ان۱ متعلق به سرگر کورولوف بود که قرار بود دو انسان را با زان به ماه بفرستد. با اتمام برنامه موشک ساترن ۵، پروتون تبدیل به بزرگ ترین سامانه یک بار مصرف پرتاب در حال خدمت تبدیل شد. این رکورد تا پرتاب اولین انرژیا در سال ۱۹۸۷ و ایجاد موشک تایتان ۴ از سوی ایلات متحده آمریکا در سال ۱۹۸۹ شکسته شد.
بین سال های ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۰، پروتون ده ها پرتاب شکست آمیز را تجره نمود. در هر حال زمانی که کامل شد، به یکی از قابل اطمینان ترین پرتابگرهای سنگین وزن مبدل گشت. پرتون با بیش از ۳۳۵ پرتاب و ۸۸٪ موفقیت در تاریخ هوانوردی می درخشد.

پروتون (نرم افزار). پروتون یک لایه سازگاری برای بازی های مایکروسافت ویندوز است که بر روی سیستم عامل های مبتنی بر لینوکس اجرا می شوند. [ ۱] پروتون توسط ولو و با همکاری توسعه دهندگان کودویورز توسعه یافته است. [ ۲] این نرم افزار مجموعه ای از نرم افزارها و کتابخانه ها است که به منظور بهبود عملکرد و سازگاری بهتر با بازی های ویندوز، با نسخه وصله شده واین ترکیب شده است. پروتون برای ادغام با کلاینت استیم "Steam Play" طراحی شده است. [ ۳] پروتون به طور رسمی از طریق کلاینت استیم توزیع می شود، اگرچه انشعاب های شخص ثالث را می توان به صورت دستی نصب کرد.
پروتون ابتدا در ۲۱ اوت ۲۰۱۸ منتشر شد. [ ۴] پس از انتشار، ولو لیست سفیدی از ۲۷ بازی را اعلام کرد که آزمایش شده و تأیید شده بودند تا مانند همتایان بومی ویندوز خود بدون نیاز به تنظیمات کاربر نهایی کار کنند. اینها عبارتند از لرزش، دوم ( ۲۰۱۶ ) و فاینال فانتزی ۶. [ ۵] [ ۶] [ ۷] [ ۸]
پروتون دارای چندین کتابخانه است که عملکرد سه بعدی را بهبود می بخشد. اینها شامل لایه های ترجمه دایرکت تری دی به وولکان، یعنی DXVK برای Direct3D 9، ۱۰ و ۱۱، و VKD3D - Proton برای Direct3D 12 است. یک کتابخانه جداگانه به نام D9VK تا زمانی که در دسامبر ۲۰۱۹ با DXVK ادغام شد، پشتیبانی از Direct3D 9 را مدیریت می کرد[ ۹]
پروتون به عنوان یک انشعاب واین، سازگاری بسیار مشابهی را با برنامه های کاربردی ویندوز به عنوان همتای بالادستی خود حفظ می کند. علاوه بر لیست سفید رسمی، بسیاری از بازی های ویندوز دیگر با پروتون سازگار هستند. [ ۱۰] کاربر می تواند به صورت اختیاری از پروتون برای بازی خاصی استفاده کند، حتی اگر نسخه لینوکس از قبل وجود داشته باشد. [ ۱۱]
پروتون دی بی یک وب سایت اجتماعی غیررسمی است که داده های جمع سپاری شده را در مورد سازگاری بازی ها با پروتون را نمایش می دهد. [ ۱۲] [ ۱۳] [ ۱۴] [ ۱۵] ایده این سایت از WineHQ AppDB الهام گرفته شده است، که همچنین گزارش های سازگاری جمع سپاری را در مورد واین جمع آوری و نمایش می دهد و از یک سیستم رتبه بندی مشابه استفاده می کند.
ولو هفت نسخه اصلی پروتون را منتشر کرده است. طرح نسخه سازی به نسخه واین بالادستی که بر اساس آن ساخته شده است، با یک شماره پچ ضمیمه اشاره دارد. [ ۱۶]

پروتون (proton)
در فیزیک، ذرۀ زیراتمی بنیادی، دارای بار مثبت، و جزء سازندۀ هستۀ همۀ اتم ها . پروتون درشمار باریون هایِ گروه هادرون هاست و از دو کوارکِ بالا و یک کوارکِ پایین تشکیل شده است . پروتون با طول عمر ده سال بسیار پایدار است و یکای بار مثبتی معادلِ بار منفیِ یک الکترون دارد. جرم آن تقریباً ۱۸۳۶برابرِ جرم الکترون و برابر ۲۴-۱۰×۱.۶۷۳ گرم است. تعداد پروتون های اتمِ یک عنصر عدد اتمی آن عنصر است. در ژانویۀ ۲۰۰۱، دانشمندانِ آزمایشگاه کامیوکا، واقع در توکیویِ ژاپن، طرحی با هزینه ۳۲۶ میلیون دُلار برای بررسی چگونگی واپاشی پروتون ها با زمان پیش نهادند. چنین آزمایشی مستلزمِ برپاییِ مخزن آب یک میلیون تُنی است که واپاشی پروتون ها را به صورت درخشش های خفیف نمایان سازد. از نظر بسیاری از دانشمندان، نیم عمر پروتون ها بیست برابر عمر فعلی عالم است.