پرتو بیضایی (کاشان 1284ش- تهران 25مهر 1348ش)
(نام اصلی: حسین بیضایی آرانی) شاعر و پژوهشگر ایرانی. در آرانِ کاشان، در خانواده ای ادیب به دنیا آمد. پدرش، علی محمد ادیب بیضایی، جدّش، میرزا محمدرضا- متخلص به ابن روح- و جد بزرگش،ملا محمد آرانی- متخلص به روح الامین-، همگی از شاعران عارف مسلک زمان خود بودند. در کودکی، همراه خانواده اش از آران به کاشان مهاجرت کرد. تحصیلات ابتدایی را نخست نزد پدرش و سپس در مدارس کاشان گذراند. از پانزده سالگی، به سرودن شعر پرداخت و تخلّص «پرتو» را انتخاب کرد. در سال ۱۳۱۴ به تهران مهاجرت کرد و در شهربانی کل کشور استخدام شد.
در تهران، او سال ها در محضر عباس_اقبال_آشتیانی،وحید دستگردی و ادبای دیگرآموزش دید. در این دوره، پرتو در «انجمن ادبی حکیم نظامی» با وحید دستگردی همکاری داشته است. او به سبک قدمامی نوشت و اشعارش شامل غزل، قصیده، مسمّط، قطعه و رباعی است، هرچند که بیشتر غزل سرا بودو غزل هایش نیز تلفیقی از سبک هندی و سبک عراقی است. پرتو در ساختن مادّه تاریخ مهارت داشت. به فرهنگ و ادبیات عامه علاقه مند بود و در اشعارش، ترکیبات و تعبیرات و اصطلاحات عوام را با مهارت به کار می برد. پرتو بیضایی علاوه بر شعر، آثار پژوهشی (اعم از کتاب و مقاله) نیز دارد. مقالات او عمدتاً در مجلات ارمغان، یغما و یادگار منتشر شده اند و دیوان اشعارش هم در سال 1363 (با تصحیح و مقدمه و اهتمام محسن حافظی کاشانی) چاپ و نشر یافته است. پیکر پرتو بیضایی در گورستان فیض کاشان به خاک سپرده شده است.
گزیدۀ کتاب شناسی:
گردآوری دیوان ادیب بیضایی (چاپ ۱۳۲۷)؛ جمع آوری و تصحیح دیوان کلیم کاشانی (چاپ ۱۳۳۶)؛ تاریخ ورزش باستانی ایران، زورخانه (چاپ ۱۳۳۷)؛ جمع آوری و تصحیح دیوان صباحی بیدگلی، شاعر سده دوازدهم (چاپ ۱۳۳۸ش )؛ جمع آوری و تصحیح دیوان قصاب کاشانی (چاپ ۱۳۳۸) و تصحیح مثنوی قضا و قدر، از سلیم تهرانی (چاپ ۱۳۴۱).
منابع:
http://yon.ir/kSiW4
(نام اصلی: حسین بیضایی آرانی) شاعر و پژوهشگر ایرانی. در آرانِ کاشان، در خانواده ای ادیب به دنیا آمد. پدرش، علی محمد ادیب بیضایی، جدّش، میرزا محمدرضا- متخلص به ابن روح- و جد بزرگش،ملا محمد آرانی- متخلص به روح الامین-، همگی از شاعران عارف مسلک زمان خود بودند. در کودکی، همراه خانواده اش از آران به کاشان مهاجرت کرد. تحصیلات ابتدایی را نخست نزد پدرش و سپس در مدارس کاشان گذراند. از پانزده سالگی، به سرودن شعر پرداخت و تخلّص «پرتو» را انتخاب کرد. در سال ۱۳۱۴ به تهران مهاجرت کرد و در شهربانی کل کشور استخدام شد.
در تهران، او سال ها در محضر عباس_اقبال_آشتیانی،وحید دستگردی و ادبای دیگرآموزش دید. در این دوره، پرتو در «انجمن ادبی حکیم نظامی» با وحید دستگردی همکاری داشته است. او به سبک قدمامی نوشت و اشعارش شامل غزل، قصیده، مسمّط، قطعه و رباعی است، هرچند که بیشتر غزل سرا بودو غزل هایش نیز تلفیقی از سبک هندی و سبک عراقی است. پرتو در ساختن مادّه تاریخ مهارت داشت. به فرهنگ و ادبیات عامه علاقه مند بود و در اشعارش، ترکیبات و تعبیرات و اصطلاحات عوام را با مهارت به کار می برد. پرتو بیضایی علاوه بر شعر، آثار پژوهشی (اعم از کتاب و مقاله) نیز دارد. مقالات او عمدتاً در مجلات ارمغان، یغما و یادگار منتشر شده اند و دیوان اشعارش هم در سال 1363 (با تصحیح و مقدمه و اهتمام محسن حافظی کاشانی) چاپ و نشر یافته است. پیکر پرتو بیضایی در گورستان فیض کاشان به خاک سپرده شده است.
گزیدۀ کتاب شناسی:
گردآوری دیوان ادیب بیضایی (چاپ ۱۳۲۷)؛ جمع آوری و تصحیح دیوان کلیم کاشانی (چاپ ۱۳۳۶)؛ تاریخ ورزش باستانی ایران، زورخانه (چاپ ۱۳۳۷)؛ جمع آوری و تصحیح دیوان صباحی بیدگلی، شاعر سده دوازدهم (چاپ ۱۳۳۸ش )؛ جمع آوری و تصحیح دیوان قصاب کاشانی (چاپ ۱۳۳۸) و تصحیح مثنوی قضا و قدر، از سلیم تهرانی (چاپ ۱۳۴۱).
منابع:
http://yon.ir/kSiW4
wikijoo: پرتو_بیضایی