لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] پُرْتْ سَعید، یا بورسعید، استان (محافظه) و شهری بندری در کرانۀ دریای مدیترانه، در شمال شرقی مصر واقع در دهانۀ کانال سوئز می باشد.
بندر پرت سعید واقع در °۳۱ و´۱۵ عرض شمالی و °۳۲ و´۱۷ طول شرقی، با ۴۶۹هزار تن جمعیت (۱۳۷۷ش/۱۹۹۸م) بزرگ ترین بندر مصر پس از اسکندریه به شمار می آید. این شهر مرکز استانی به همین نام با ۷۰۰‘۵۲۹ تن جمعیت (۱۳۸۳ش/۲۰۰۴م) است. بندر پرت سعید از مراکز بازرگانی و ماهی گیری مصر به شمار می رود و دارای کارخانه های ساخت و تهیۀ مواد شیمیایی، غذایی و سیگار سازی است. برنج و پنبه عمده ترین اقلام صادراتی از مبدأ این بندر است. پرت سعید در ۱۳۵۳ش/۱۹۷۴م به منطقۀ آزاد صنعتی بدل شد.
بنا و توسعه پرت سعید
بندرپرت سعید شهری نوبنیاد است. در نیمۀ دوم سدۀ ۱۹م فردینان دولسپس۳، مهندس فرانسوی طرحی برای آبراهۀ سوئز تدارک دید که دریای مدیترانه را به دریای سرخ مرتبط می ساخت. دیری نپایید که در ۲۵ آوریل۱۸۵۹ کار حفر آبراهه با سرمایۀ مشترک مصر و فرانسه آغاز گشت. دولسپس برای اسکان افرادی که در این طرح اشتغال داشتند، محلی را در ساحل دریای مدیترانه در نظر گرفت که به نام خدیو مصر، سعیدپاشا (د۱۸۶۳م)، پرت سعید خوانده شد. علت انتخاب این محل به رغم نداشتن آب شیرین و سایر امکانات جاذب جمعیت، ژرفای مناسب آب آن جا بود که با طرح پیش بینی شده برای ساخت آبراهه مطابقت بیشتری داشت. رفته رفته در ۱۲۷۸ق/۱۸۶۱م پرت سعید به صورت روستایی درآمد که دو هزار سکنه را در خود جای داده بود. افزون بر اسکله و تأسیسات بندری، نیروگاه برق نیز به سرعت توسعه یافت، چندان که شمار جمعیت آن از ۱۰هزار نفر که در میان آنان شماری از اتباع کشورهای خارجی به چشم می خوردند، فراتر رفت. در ۱۸۹۵م آب شیرین از بندر اسماعیلیه به پرت سعید آورده شد و در پی آن بندر توسعۀ بیشتری یافت. توسعه و تجهیز تأسیسات بندری و بنای ساختمان های تجاری و مسکونی با الهام از هنر و معماری اروپایی، همگی نشانۀ رشد چشم گیر این شهر در سدۀ ۲۰م بود. دو بخش عرب نشین در غرب، و اروپایی نشین در شرق چهرۀ پرت سعید را از دیگر شهرهای مصر متمایز می ساخت. در این میان ناحیۀ شرقی آن به سبب برخورداری از موقعیت ممتاز استراتژیکی توسعۀ بیشتری یافت.
حمله انگلیس و فرانسه به پرت سعید
جمال عبدالناصر در ۵ مرداد ۱۳۳۵ش/ ۲۶ ژوئیۀ ۱۹۵۶م کانال سوئز را که از شریان های حیاتی راهإهای دریایی به شمار می رفت، ملی اعلام کرد. دولت های انگلیس و فرانسه که حاکمیت خود را بر آبراهۀ سوئز از دست رفته می دیدند، در پی فرصتی مناسب بودند تا به بهانۀ ادارۀ آبراهه توسط نیروهای بین المللی برای تضمین عبور و مرور آزاد کشتی ها، حاکمیت دوبارۀ خود را بر آبراهۀ سوئز تحقق بخشند. هجوم نیروهای اسرائیلی به خاک مصر در ۲۹ اکتبر همان سال که به قصد درهم شکستن قوای نظامی مصر و اشغال صحرای سینا انجام گرفت، راه را برای مداخلۀ نظامی کشورهای انگلیس و فرانسه هموار ساخت. گویا این جمله با توافق قبلی این دو کشور صورت گرفته بود. از این رو در ۳۱ اکتبر دولت های فرانسه و انگلیس با هدف اشغال آبراهۀ سوئز و سرنگونی حکومت ناصر، نیروهای نظامی خود را در دریای مدیترانه مستقر ساختند و کشتی های آنان در ساحل بندر پرت سعید پهلو گرفت. بعد از ظهر همان روز جنگنده های کشورهای مهاجم پایگاه های نظامی و فرودگاه بین المللی مصر را بمباران کردند و در جریان این حملات، شماری از مردم غیرنظامی جان باختند. در ۵ نوامبر همان سال چتر بازان انگلیسی و فرانسوی به قصد قطع صدور جریان نفت به قاهره، پیشروی به سوی جنوب تا عمق اسماعیلیه و اشغال کانال سوئز، در ساحل پرت سعید فرود آمدند. از این رو نخست ارتباط پرت سعید را با دولت مرکزی مصر قطع کردند تا زمینه برای هجوم گستردۀ نیروی زمینی مهیا شود. به رغم مقاومت سرسختانۀ ارتش مصر و نیروهای مردمی، مهاجمان با استفاده از ۷۵هزار نیروی نظامی و تسلیحات و تجهیزات کامل جنگی در ۶ نوامبر بندر پرت سعید را به اشغال کامل خود درآوردند. در پی اعتراض آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق و تهدید این دو کشور به مداخلۀ نظامی، انگلیس و فرانسه مناقشه بر سرحاکمیت بر آبراه سوئز را به سازمان ملل متحد ارجاع دادند. شورای امنیت در ۷ نوامبر آتش بس اعلام کرد و از انگلستان و فرانسه خواست تا نیروهای خود را از خاک مصر خارج کنند و طرف های درگیر، تمامی عملیات نظامی خود را متوقف سازند. سرانجام در ۱۲ نوامبر نیروهای حافظ صلح در منطقه مستقر شدند. در فاصلۀ ۳ تا ۲۲ دسامبر قوای مهاجم به تدریج خاک مصر را ترک کردند. پس از آن، بندر پرت سعید که در جریان جنگ به شدت آسیب دیده بود، بازسازی شد و رونق خود را بازیافت.
مرکز بازرگانی
...
بندر پرت سعید واقع در °۳۱ و´۱۵ عرض شمالی و °۳۲ و´۱۷ طول شرقی، با ۴۶۹هزار تن جمعیت (۱۳۷۷ش/۱۹۹۸م) بزرگ ترین بندر مصر پس از اسکندریه به شمار می آید. این شهر مرکز استانی به همین نام با ۷۰۰‘۵۲۹ تن جمعیت (۱۳۸۳ش/۲۰۰۴م) است. بندر پرت سعید از مراکز بازرگانی و ماهی گیری مصر به شمار می رود و دارای کارخانه های ساخت و تهیۀ مواد شیمیایی، غذایی و سیگار سازی است. برنج و پنبه عمده ترین اقلام صادراتی از مبدأ این بندر است. پرت سعید در ۱۳۵۳ش/۱۹۷۴م به منطقۀ آزاد صنعتی بدل شد.
بنا و توسعه پرت سعید
بندرپرت سعید شهری نوبنیاد است. در نیمۀ دوم سدۀ ۱۹م فردینان دولسپس۳، مهندس فرانسوی طرحی برای آبراهۀ سوئز تدارک دید که دریای مدیترانه را به دریای سرخ مرتبط می ساخت. دیری نپایید که در ۲۵ آوریل۱۸۵۹ کار حفر آبراهه با سرمایۀ مشترک مصر و فرانسه آغاز گشت. دولسپس برای اسکان افرادی که در این طرح اشتغال داشتند، محلی را در ساحل دریای مدیترانه در نظر گرفت که به نام خدیو مصر، سعیدپاشا (د۱۸۶۳م)، پرت سعید خوانده شد. علت انتخاب این محل به رغم نداشتن آب شیرین و سایر امکانات جاذب جمعیت، ژرفای مناسب آب آن جا بود که با طرح پیش بینی شده برای ساخت آبراهه مطابقت بیشتری داشت. رفته رفته در ۱۲۷۸ق/۱۸۶۱م پرت سعید به صورت روستایی درآمد که دو هزار سکنه را در خود جای داده بود. افزون بر اسکله و تأسیسات بندری، نیروگاه برق نیز به سرعت توسعه یافت، چندان که شمار جمعیت آن از ۱۰هزار نفر که در میان آنان شماری از اتباع کشورهای خارجی به چشم می خوردند، فراتر رفت. در ۱۸۹۵م آب شیرین از بندر اسماعیلیه به پرت سعید آورده شد و در پی آن بندر توسعۀ بیشتری یافت. توسعه و تجهیز تأسیسات بندری و بنای ساختمان های تجاری و مسکونی با الهام از هنر و معماری اروپایی، همگی نشانۀ رشد چشم گیر این شهر در سدۀ ۲۰م بود. دو بخش عرب نشین در غرب، و اروپایی نشین در شرق چهرۀ پرت سعید را از دیگر شهرهای مصر متمایز می ساخت. در این میان ناحیۀ شرقی آن به سبب برخورداری از موقعیت ممتاز استراتژیکی توسعۀ بیشتری یافت.
حمله انگلیس و فرانسه به پرت سعید
جمال عبدالناصر در ۵ مرداد ۱۳۳۵ش/ ۲۶ ژوئیۀ ۱۹۵۶م کانال سوئز را که از شریان های حیاتی راهإهای دریایی به شمار می رفت، ملی اعلام کرد. دولت های انگلیس و فرانسه که حاکمیت خود را بر آبراهۀ سوئز از دست رفته می دیدند، در پی فرصتی مناسب بودند تا به بهانۀ ادارۀ آبراهه توسط نیروهای بین المللی برای تضمین عبور و مرور آزاد کشتی ها، حاکمیت دوبارۀ خود را بر آبراهۀ سوئز تحقق بخشند. هجوم نیروهای اسرائیلی به خاک مصر در ۲۹ اکتبر همان سال که به قصد درهم شکستن قوای نظامی مصر و اشغال صحرای سینا انجام گرفت، راه را برای مداخلۀ نظامی کشورهای انگلیس و فرانسه هموار ساخت. گویا این جمله با توافق قبلی این دو کشور صورت گرفته بود. از این رو در ۳۱ اکتبر دولت های فرانسه و انگلیس با هدف اشغال آبراهۀ سوئز و سرنگونی حکومت ناصر، نیروهای نظامی خود را در دریای مدیترانه مستقر ساختند و کشتی های آنان در ساحل بندر پرت سعید پهلو گرفت. بعد از ظهر همان روز جنگنده های کشورهای مهاجم پایگاه های نظامی و فرودگاه بین المللی مصر را بمباران کردند و در جریان این حملات، شماری از مردم غیرنظامی جان باختند. در ۵ نوامبر همان سال چتر بازان انگلیسی و فرانسوی به قصد قطع صدور جریان نفت به قاهره، پیشروی به سوی جنوب تا عمق اسماعیلیه و اشغال کانال سوئز، در ساحل پرت سعید فرود آمدند. از این رو نخست ارتباط پرت سعید را با دولت مرکزی مصر قطع کردند تا زمینه برای هجوم گستردۀ نیروی زمینی مهیا شود. به رغم مقاومت سرسختانۀ ارتش مصر و نیروهای مردمی، مهاجمان با استفاده از ۷۵هزار نیروی نظامی و تسلیحات و تجهیزات کامل جنگی در ۶ نوامبر بندر پرت سعید را به اشغال کامل خود درآوردند. در پی اعتراض آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق و تهدید این دو کشور به مداخلۀ نظامی، انگلیس و فرانسه مناقشه بر سرحاکمیت بر آبراه سوئز را به سازمان ملل متحد ارجاع دادند. شورای امنیت در ۷ نوامبر آتش بس اعلام کرد و از انگلستان و فرانسه خواست تا نیروهای خود را از خاک مصر خارج کنند و طرف های درگیر، تمامی عملیات نظامی خود را متوقف سازند. سرانجام در ۱۲ نوامبر نیروهای حافظ صلح در منطقه مستقر شدند. در فاصلۀ ۳ تا ۲۲ دسامبر قوای مهاجم به تدریج خاک مصر را ترک کردند. پس از آن، بندر پرت سعید که در جریان جنگ به شدت آسیب دیده بود، بازسازی شد و رونق خود را بازیافت.
مرکز بازرگانی
...
wikifeqh: پرت_سعید
دانشنامه آزاد فارسی
رجوع شود به:پورت سعید
wikijoo: پرت_سعید
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید