پانسمان

پانسمان ( به انگلیسی: dressing ) نوعی بالشتک، گاز یا پارچه سترون و فشرده است. پانسمان به بهبودی زخم کمک می کند و از آسیب بیشتر جلوگیری می کند.
واژه فارسی پانسمان در اصل وام واژه ای ( به فرانسوی: pansement ) به معنی شستشو، مرهم گذاری و بستن جراحات با باندهای پزشکی است.
هدف از پانسمان زخم تسهیل در بهبودی زخم، پیشگیری از عفونت، جلوگیری از خونریزی، کمک به فرایند التیام زخم، عایق دما، حفظ رطوبت زخم و حفاظت زخم از صدمات مکانیکی است.
نحوه پانسمان بستگی به نوع و محل زخم داشته و به طور کلی باید اصول سترون سازی، قطع خون ریزی و کاهش درد و جوشگاه زخم رعایت شود. برای اینکار معمولا پزشک یا پرستار از محلولهای شست وشو مانند سرم نمکی و مواد ضد عفونی کننده مانند بتادین، آب اکسیژنه، گاز پانسمان، چسب زخم، پنبه و باندهای پزشکی استفاده می کند.
• پانسمان برخی زخمها مانند سوختگی یا گازگرفتگی ( توسط سگ هار ) ، کمی متفاوت است.
ابتدا زخم شست وشو داده شده سپس پانسمان می شود. یک پانسمان مطلوب باید متناسب با شکل و اندازه زخم باشد، ترشحات اضافی زخم را جذب کند بدون اینکه به باکتری ها اجازه نفوذ و رشد بدهد یا منجر به خشکی بیش از اندازه زخم شود. فشار مناسب برای هموستاز را ایجاد کند. درد را کاهش دهد و تعویض آن همراه درد نباشد، رطوبت و دمای مناسب را در بستر زخم حفظ نماید، دبریدمان اتولیتیک را تسهیل و اپیتلیالیزه شدن را تسریع کند. اجازه تبادل گازهایی مانند اکسیژن، دی اکسید کربن و بخار آب را بدهد. در زخم ذرات ریز و باقی مانده به جای نگذارد. نیاز به تعویض مکرر نداشته باشد.
همه پانسمان ها سترون بوده ولی بر اساس نوع زخم و عامل ایجادکننده آن ( مانند سوختگی ) و محل زخم متفاوتند. پانسمان های سنتی شامل یک لایهٔ غیر چسبناک در تماس با سطح زخم، یک لایه جاذب و یک لایه نگهدارنده می باشند.
پانسمان های جدید شامل: آلژینات، هیدروکلوئید، فوم، هیدروژل و فیلم ترانسپارنت می باشد؛ که هر یک به علت دارا بودن بعضی از ویژگی های یک پانسمان مطلوب مورد توجه می باشند.