پاملا یا پاداش پاکدامنی

پاملا، یا پاداش پاکدامنی ( به انگلیسی: Pamela; or, Virtue Rewarded ) رمانی از ساموئل ریچاردسون است که در سال ۱۷۴۰ نوشته شد. پاملا مثل اثر قبلی ریچاردسون، یعنی کلاریسا ( ۴۸–۱۷۴۷ ) که تراژیک و همچنین طولانی تر است، رمان نامه نگارانه به حساب می آید؛ به عبارت دیگر، روایت ادبی به طور کلی به شکل مبادلهٔ نامه های مختلف به نگارش درآمده است. صاحبنظران به اتفاق آرا معتقدند که افتخار نگارش اولین رمانِ شخصیت محور یا «رمان روانشناختی» انگلیسی، باید از آنِ ساموئل ریچاردسون به خاطر نوشتن رمان پاملا باشد. پاملا، داستانِ یک زن جوان احساساتی و در عین حال زیرک است که با پاسداری محتاطانه از نجابت خویش که همواره مورد تهاجم است، موفق می شود به جای دخترِ خدمتکار و بی بند و بارِ یک اشراف زادهٔ جوان و سرکش، خودش به همسری او درآید. [ ۱] داستان های رابینسون کروزوئه و سفرهای گالیور داستان هایی هستند که سعی دارند تخیل را به واقعیت نزدیک کنند. در ادامه تلاش نویسندگان برای کسب اعتبار عمومی، برای اولین بار در اواسط قرن ۱۸ میلادی، ساموئل ریچاردسون با نوشتن این رمان رئالیستی، توانست برای اولین بار واقعیت و تخیل را چنان به هم گره بزند که ضمیر جمعی اروپا نتواند کوچک ترین شکی به حقیقی نبودن داستان پاملا ببرد. تأکید ساموئل ریچاردسون بر واقعی بودن داستان با وضوح تمام روی جلد کتاب نیز تصریح شده است. نویسنده مدعی شده است که رمان پاملا در حقیقت مجموعه مستندی است از نامه هایی که قهرمان قصه برای خانواده خود نوشته است. [ ۲]
پاملا، شباهت های فراوانی با منظومه خسرو و شیرین نظامی گنجوی دارد. در هردو داستان مردی ثروتمند، مشهور و هوسباز در پی کامجویی از شخصیت زن داستان است و شخصیت زن هرچند در عمق وجود خود عاشق مرد مقابل است ولی در برابر هوسبازی های او مقاومت می کند و خواستار ازدواج رسمی است. سرانجام شخصیت مذکر به ازدواج رسمی با زن مورد علاقهٔ خود تن می دهد و عشق سبب تحول تدریجی و مثبت در او می شود. در واقع مضمون اصلی هردو اثر پیروزی بردباری، عفت و پاکدامنی بر خودکامگی و هوسبازی است. [ ۳]