پادشاه بیگم

پادشاه بیگم، لقبی عالی رتبه و قدرتمند در دربار امپراتوری گورکانی قرار داشت که به بزرگترین و قدرتمندترین زن حرمسرا اعطا می شد، که رهبری دیگر زنان بزرگ خانواده و کنیزان و غیر را برعهده داشت. این فرد با اقتدارش بر همه زنان دیگر دربار برتری داشته و به میل خود بر خانه و خانواده شاهی حکومت می کرد و حتی در بیشتر سده ۱۷ میلادی هر کس پادشاه بیگم بود، یکی از قدرتمندترین چهره های دربار محسوب می شد و می توانست در اداره امور حکومت دخالت کند یا شخصاً آن را برعهده بگیرد ( مانند ملکه نورجهان ) . به طور شناخته شده، از اوایل سلطنت جهانگیرشاه تا نیمه های سلطنت اورنگ زیب، پادشاه بیگم ها در امپراتوری، نفر دوم بعد از شخص پادشاه محسوب می شدند. در انگلیسی این عنوان معادل امپراتریس و در فارسی معادل شهبانو ترجمه می شود.
این لقب می توانست به همسر اصلی یا محبوب و مادران ولیعهد، خواهر، مادر و حتی فرزند دختر مورد علاقه شاه اعطا شود. [ ۱] این عنوان نمی تواند به بیش از یک خانم به طور هم زمان اعطا گردد. [ ۲] اولین بار این لقب به ماهم بیگم همسر اصلی و محبوب امپراتور بابر و مادر امپراتور بعدی همایون داده شده بود. امپراتور اکبر کبیراورا به همسر رقیه سلطان بیگم اعطا کرد. جهانگیر عنوان را بر همسر دومش صالحه بانو بیگم و بعداً به همسر دیگرش نورجهان بیگم که قدرتمندترین ملکه تاریخ هند بود نهاد. شاه جهان این عنوان را به ملکهٔ خاص خود تنها همسر اصلی و موردعلاقه اش ممتاز محل و مادر امپراتور بعدی اورنگ زیب داد. محمد شاه هم بر همسرش بادشاه بیگم گذاشت.
این عنوان نیز می توانست به دختر امپراتور داده شود مانند دختر شاه جهان، شاهزاده خانم جهان آرا بیگم و روشن آرا بیگم و دختر اورنگ زیب، شاهزاده خانم زینت النساء بیگم هر سه آن ها این عنوان را در طول زندگی خود حفظ کردند. [ ۳]
در برخی موارد هم خواهر شاه دارنده این لقب می شد. از جمله در مورد خواهر بزرگ تر امپراتور بابر، خانزاده بیگم بود. [ ۴] هنگامی که شاهزاده خانمی صاحب این عنوان می شد در واقع معنای عبارت «ملکه میان شاهزاده خانم ها» می شد و برای همسران و مادران خود شاه به معنای «ملکه اعظم میان ملکه ها» می شود. [ ۵]