ویس و رامین خسرو و شیرین بخوان
تا چه کردند از حسد آن گمرهان.
مولوی.
چه حاجت است به گل عیش ویس و رامین رامیان خسرو و شیرین شکر کجا باشد؟
سعدی.
او که الحمد را نکرده درست ویس و رامین چراش باید جست ؟
اوحدی.
ویس و رامین
/veysorAmin/
لغت نامه دهخدا
ویس و رامین خسرو و شیرین بخوان
تا چه کردند از حسد آن گمرهان.
میان خسرو و شیرین شکر کجا باشد؟
ویس و رامین چراش باید جست ؟
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
سرودۀ فخرالدین گرگانی، منظومه ای عاشقانه، به فارسی. فخرالدین اسعد این داستان را میان سال های ۴۳۲ و ۴۴۶ق به نظم درآورد. اصل این داستان، افسانه ای کهن به زبان پهلوی از روزگار اشکانیان است. ویس و رامین در بحر هزج مقصور یا محذوف در حدود ۸۹۰۰ تا ۹هزار بیت است. ویس، دختر شهرو، و رامین، برادر شاه موبد، دلباختۀ هم می شوند، در حالی که شاه موبد از شهرو قول گرفته بود که اگر دختر بزاید از آن اوست. از این روی در طول داستان، در کامیابی آن ها موانع فراوان به وجود می آید تا آن که شاه موبد در حادثه ای در شکارگاه درمی گذرد و عاشق و معشوق به هم می رسند. در پایان داستان، پس از درگذشت ویس، رامین در آتشکده ای بست می نشیند. نظامی در سرودن خسرو و شیرین به ویس و رامین نظر داشته است. نخستین چاپ این منظومه، به کوشش کبتان و لیم ناسولیس و منشی احمدعلی صاحب منتشر شد (کلکلته، ۱۸۶۴ـ۱۸۶۵). ویس و رامین به کوشش مجتبی مینوی (۱۳۱۴ش)، محمدجعفر محجوب (۱۳۳۷ش)، الکساندر گواخاریا (۱۳۴۹ش) و محمد روشن (۱۳۷۷ش) به چاپ رسیده است.
wikijoo: ویس_و_رامین
پیشنهاد کاربران
منظومه ویس و رامین از شاهکارهای ادب فارسی و جهان است که سروده فخرالدین اسعد گرگانی شاعر قرن پنجم هجری است. این داستان عاشقانهٔ منظوم در حدود ۹۰۰۰ بیت* دارد که در بحر هزج مسدس محذوف* یا مقصور* سروده شده است. چنان که از شواهد و قراین بر می آید فخرالدین اسعد گرگانی این اثر را از متنی پهلوی به شعر پارسی برگردانده است و داستان مربوط به عصر اشکانی - ساسانی است. که در این ترجمه با آرایش کلام و به کاربردن صنایع لفظی و معنوی* شاهکاری عظیم خلق کرده است. محمد عوفی تذکره نویس قرن هفتم هجری چنین گفته است: «. . . و آنچه از غرّر اوصاف و درّر تشبیهات در آنجا ایراد کرده است مقوّمان ضمیر افاضل از تقویم آن عاجزند و جوهریان صنعت از تصریع معارضهٔ آن قاصر…» ∗
... [مشاهده متن کامل]
مؤلف کتاب مجمل التواریخ و القصص وقوع داستان را در عهد شاپور پسر اردشیر بابکان می داند. ∗ ولی ولادیمیر مینورسکی، خاورشناس و ایران شناس روسی و استاد دانشگاه لندن، بر پایهٔ پاره ای از جزئیات، زمان حادث شدن این رویداد را مربوط به دورهٔ اشکانیان و برابر با زمان پادشاهی گودرز دوم، یعنی سال های ۳۹ تا ۵۱ میلادی برآورد کرده است. ∗
ابوالفتح مظفر، از فخرالدین به نظم کشیدن اثر را درخواست کرد. از آنجا که اثر منثور اصلی به زبان پهلوی داشت، بعضی از کلمه ها و ترکیب های پهلوی به شعر فخرالدین راه یافته است: چون دژخیم، دژپسند و دژمان. ∗ این کتاب در فاصلهٔ سال های ۴۳۲ تا ۴۴۶ ه. ق ( نگارش ویس و رامین در سال ۱۰۵۴ میلادی به پایان رسیده است ) به نظم درآمده است.
ویس و رامین را نخستین بار در سال ۱۸۶۵ میلادی در کلکتهٔ هندوستان چاپ کردند تا آن که ویرایش علمی آن در سال ۱۳۱۴ خورشیدی به کوشش مجتبی مینوی فراهم آمد. از این منظومه، سه چاپ ویرایش شدهٔ دیگر در دسترس است: چاپ دکتر محمدجعفر محجوب ( ۱۳۳۷ خورشیدی ) ؛ چاپ ماگالی تودوا و الکساندر گواخاریا، دو دانشمند گرجستانی ( ۱۳۴۹ خورشیدی ) و چاپ محمد روشن ( ۱۳۷۷ خورشیدی ) .
به عقیدهٔ بعضی محققین، منشأ افسانهٔ اروپایی تریستان و ایزولت همین داستان است.
صادق هدایت در مقالهٔ «چند نکته از ویس و رامین»∗ اشاره می کند: «. . . آنچه ویس و رامین را از سایر رمان های عاشقانهٔ باستان ممتاز می سازد نخست موضوع کتاب است، زیرا بر خلاف پهلوانان داستان های عشقی قدیم که عموماً از افسانه یا اشخاص تاریخی گرفته شده اند و داستانسرا کوشیده که از جزئیات زندگی آنها به خواننده درس اخلاق و دلاوری و گذشت و غیره بیاموزد موضوع «ویس و رامین» بسیار گستاخانه انتخاب شده و گویا به همین علت پهلوانان آن خیالی است و با افسانه و تاریخ وفق نمی دهد»∗
... [مشاهده متن کامل]
مؤلف کتاب مجمل التواریخ و القصص وقوع داستان را در عهد شاپور پسر اردشیر بابکان می داند. ∗ ولی ولادیمیر مینورسکی، خاورشناس و ایران شناس روسی و استاد دانشگاه لندن، بر پایهٔ پاره ای از جزئیات، زمان حادث شدن این رویداد را مربوط به دورهٔ اشکانیان و برابر با زمان پادشاهی گودرز دوم، یعنی سال های ۳۹ تا ۵۱ میلادی برآورد کرده است. ∗
ابوالفتح مظفر، از فخرالدین به نظم کشیدن اثر را درخواست کرد. از آنجا که اثر منثور اصلی به زبان پهلوی داشت، بعضی از کلمه ها و ترکیب های پهلوی به شعر فخرالدین راه یافته است: چون دژخیم، دژپسند و دژمان. ∗ این کتاب در فاصلهٔ سال های ۴۳۲ تا ۴۴۶ ه. ق ( نگارش ویس و رامین در سال ۱۰۵۴ میلادی به پایان رسیده است ) به نظم درآمده است.
ویس و رامین را نخستین بار در سال ۱۸۶۵ میلادی در کلکتهٔ هندوستان چاپ کردند تا آن که ویرایش علمی آن در سال ۱۳۱۴ خورشیدی به کوشش مجتبی مینوی فراهم آمد. از این منظومه، سه چاپ ویرایش شدهٔ دیگر در دسترس است: چاپ دکتر محمدجعفر محجوب ( ۱۳۳۷ خورشیدی ) ؛ چاپ ماگالی تودوا و الکساندر گواخاریا، دو دانشمند گرجستانی ( ۱۳۴۹ خورشیدی ) و چاپ محمد روشن ( ۱۳۷۷ خورشیدی ) .
به عقیدهٔ بعضی محققین، منشأ افسانهٔ اروپایی تریستان و ایزولت همین داستان است.
صادق هدایت در مقالهٔ «چند نکته از ویس و رامین»∗ اشاره می کند: «. . . آنچه ویس و رامین را از سایر رمان های عاشقانهٔ باستان ممتاز می سازد نخست موضوع کتاب است، زیرا بر خلاف پهلوانان داستان های عشقی قدیم که عموماً از افسانه یا اشخاص تاریخی گرفته شده اند و داستانسرا کوشیده که از جزئیات زندگی آنها به خواننده درس اخلاق و دلاوری و گذشت و غیره بیاموزد موضوع «ویس و رامین» بسیار گستاخانه انتخاب شده و گویا به همین علت پهلوانان آن خیالی است و با افسانه و تاریخ وفق نمی دهد»∗
گفته شده که فخرالدین اسعد گرگانی داستان ویس و رامین رو از داستان سرایی نقالان دوره اسلامی گرفته است.