ولایت خَتلان یکی از ولایت های کشور تاجیکستان است و مرکز آن شهر باختر نام دارد.
مساحت این ولایت ۲۴٬۶۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن در سال ۲۰۰۵ میلادی ۲٬۳۳۷٬۰۰۰ نفر بوده است.
این ولایت در جنوب خاوری شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان واقع شده است و در زمان شوروی از محروم ترین مناطق تاجیکستان بود. محرومیت منطقه یکی از دلایل بروز خشونت زیاد در این ولایت در زمان جنگ داخلی پس از استقلال این کشور بود. جناح های سیاسی این منطقه به ویژه کولابی ها در جنگ های داخلی ۱۹۹۲ - ۱۹۹۳ طرف پیروز در کشمکش ها بودند و پس از آن امور تاجیکستان بیشتر در دست این جناح است. [ ۱]
منابع مهم آبیاری و برق آبی همچون رودخانه وخش، سد نارَک، سد و نیروگاه سنگ توده ۲ و کانال شاه راهی وخش در این ولایت واقع شده است.
در دوران اتحاد شوروی، ختلان به همراه سغد ( لنین آباد ) یکی از دو منطقۀ اصلی کشت پنبه در تاجیکستان شد. طرح اشتراکی کردن کشاورزی که به شدت در اوایل دهۀ ۱۹۳۰ اجرا می شد، در زمینۀ گسترش میزان کشت پنبه در تاجیکستان تأکید خاصی بر بخش جنوبی جمهوری داشت. اجرای این طرح نقض حقوق دهقانان، گسترش قابل توجه شبکه های آبیاری و اسکان مجدد و اجباری مردم کوهستان و بخشی از باشندگان ازبکستان به زمین های پست را در پی داشت. [ ۲]
نتایج حاصله از این سیاست در ترکیب قومی منطقه دیده می شود و از پیامدهای آن این است که باشندگان منطقه هویت خود را به صورت گروه های مجزای غَرمی ( کوهستانی ) و کولابی تعریف می کنند. این دو گروه هرگز در هم استحاله نیافتند و در درازای جنگ داخلی در تاجیکستان علیه یکدیگر جنگیدند. در خلال این جنگ منطقۀ ختلان دچار سنگین ترین خسارات در تاجیکستان شد.
از آنجا که دلایل منجر به جنگ داخلی هیچگاه به طور واقعی حل و فصل نگردید، تنش در منطقه هنوز وجود دارد. بخش خاوری ( کولاب ) خاستگاه رئیس جمهور کشور و خاندان او است و به این خاطر نفوذ سیاسی زیادی به دست آورده است. در زمان شوروی پیشین، منطقۀ کولاب با نخبگان حاکمه وقت در لنین آباد همکاری نزدیکی داشت، و نیروهای شبه نظامی، ارتشی و نیروهای امنیتی جمهوری را تأمین می کرد. کولاب از نظر باورهای دینی به عنوان منطقه ای بسیار محافظه کار معروف است. در باختر، مرکز این منطقه، و بخش های دیگر کولاب، مخالفان اسلام گرایان دولت هواداران بسیاری در میان غرمی ها دارند. [ ۳]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمساحت این ولایت ۲۴٬۶۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن در سال ۲۰۰۵ میلادی ۲٬۳۳۷٬۰۰۰ نفر بوده است.
این ولایت در جنوب خاوری شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان واقع شده است و در زمان شوروی از محروم ترین مناطق تاجیکستان بود. محرومیت منطقه یکی از دلایل بروز خشونت زیاد در این ولایت در زمان جنگ داخلی پس از استقلال این کشور بود. جناح های سیاسی این منطقه به ویژه کولابی ها در جنگ های داخلی ۱۹۹۲ - ۱۹۹۳ طرف پیروز در کشمکش ها بودند و پس از آن امور تاجیکستان بیشتر در دست این جناح است. [ ۱]
منابع مهم آبیاری و برق آبی همچون رودخانه وخش، سد نارَک، سد و نیروگاه سنگ توده ۲ و کانال شاه راهی وخش در این ولایت واقع شده است.
در دوران اتحاد شوروی، ختلان به همراه سغد ( لنین آباد ) یکی از دو منطقۀ اصلی کشت پنبه در تاجیکستان شد. طرح اشتراکی کردن کشاورزی که به شدت در اوایل دهۀ ۱۹۳۰ اجرا می شد، در زمینۀ گسترش میزان کشت پنبه در تاجیکستان تأکید خاصی بر بخش جنوبی جمهوری داشت. اجرای این طرح نقض حقوق دهقانان، گسترش قابل توجه شبکه های آبیاری و اسکان مجدد و اجباری مردم کوهستان و بخشی از باشندگان ازبکستان به زمین های پست را در پی داشت. [ ۲]
نتایج حاصله از این سیاست در ترکیب قومی منطقه دیده می شود و از پیامدهای آن این است که باشندگان منطقه هویت خود را به صورت گروه های مجزای غَرمی ( کوهستانی ) و کولابی تعریف می کنند. این دو گروه هرگز در هم استحاله نیافتند و در درازای جنگ داخلی در تاجیکستان علیه یکدیگر جنگیدند. در خلال این جنگ منطقۀ ختلان دچار سنگین ترین خسارات در تاجیکستان شد.
از آنجا که دلایل منجر به جنگ داخلی هیچگاه به طور واقعی حل و فصل نگردید، تنش در منطقه هنوز وجود دارد. بخش خاوری ( کولاب ) خاستگاه رئیس جمهور کشور و خاندان او است و به این خاطر نفوذ سیاسی زیادی به دست آورده است. در زمان شوروی پیشین، منطقۀ کولاب با نخبگان حاکمه وقت در لنین آباد همکاری نزدیکی داشت، و نیروهای شبه نظامی، ارتشی و نیروهای امنیتی جمهوری را تأمین می کرد. کولاب از نظر باورهای دینی به عنوان منطقه ای بسیار محافظه کار معروف است. در باختر، مرکز این منطقه، و بخش های دیگر کولاب، مخالفان اسلام گرایان دولت هواداران بسیاری در میان غرمی ها دارند. [ ۳]
wiki: ولایت ختلان