وقایع کربلا در تاریخ طبری

[ویکی فقه] کتاب تاریخ الامم و الملوک، أثر ابوجعفر محمد بن جریر طبری (۳۱۰ق) می باشد که در این کتاب به وقایع عاشورا اشاره شده است.
طبری، ذیل حوادث سال های ۶۰ و ۶۱ قمری به بیان و شرح حوادثی پرداخته است که منجر به واقعه عاشورا شد. بخش بزرگ گزارش عاشورا در این اثر، مرهون گزارش های مقتل الحسین ابومخنف است. وی این گزارشها را به واسطه هشام بن محمد بن سائب کلبی، شاگرد ابومخنف، از وی نقل کرده است. اسناد در این زمینه چنین است: «قال هشام بن محمد عن ابی مخنف» یا «قال هشام قال ابومخنف» و یا «حدثت عن هشام، عن ابی مخنف...». افزون بر این، از خود مقتل هشام نیز بهره بسیار برده و برخی گزارش ها را از خود هشام، که از غیر ابومخنف نقل کرده، بیان نموده است. در حقیقت، هشام همه کتاب، یا بیشتر روایات ابومخنف را با اضافاتی که از طرق دیگر داشته، به صورت کتابی تدوین و تنظیم کرده که یک قرن بعد، طبری از آن بهره کامل برده است.
نقل روایت عمار دهنی
طبری، گزارش های واقدی را نیز نادیده نگرفته است. همچنین وی نقل مهمی را از امام باقر (علیه السّلام) به روایت عمار دهنی از مرگ معاویه و بیعت خواهی ولید بن عتبه (حاکم مدینه) از امام حسین (علیه السّلام) تا بازگشت اهل بیت به مدینه و عزاداری بنی هاشم در این شهر، در دو بخش آورده است. طبری در بخش اول از نقل یادشده، نخست گزارش واقعه را از ابتدا تا پایان شهادت مسلم بن عقیل به اختصار از عمار دهنی نقل کرده و سپس تفصیل آن را از ابومخنف، گزارش کرده است. مجموع گزارشهای حادثه کربلا در تاریخ طبری با عنوان استشهاد الحسین علیه السّلام با تحقیق السید الجمیلی به ضمیمه رساله «راس الحسین علیه السّلام » ابن تیمیه به چاپ رسیده است. همچنین گزارش های طبری درباره قیام امام حسین (علیه السّلام) که به اهتمام حجت الله جودکی ترجمه و تصحیح، و با عنوان قیام جاوید: گردانیده مقتل الحسین ابی مخنف چاپ شده است.