وزارت نفت

- معاونت مهندسی نفت
- معاونت حفاری
- معاونت زمین شناسی
- اداره مطالعات شیمیایی و آزمایشگاه های کنترل کیفیت
- اداره بازرسی فنی و خوردگی فلزات
معاونت مهندسی نفت:
معاونت مهندسی نفت مهمترین معاونت مدیریت امور فنی و مناطق نفت خیز جنوب است که وظیفه انجام امور فنی و مهندسی بهره برداری و تولید نفت و گاز را به عهده دارد، این معاونت از سه اداره تشکیل شده است که به ترتیب درجه اهمیت عبارتند از:
- اداره مهندسی بهره برداری
- اداره ارزیابی مخازن
- اداره مهندسی فرآورش و پروژه های تزریق گاز
اداره مهندسی بهره برداری مهم ترین اداره معاونت مهندسی نفت و مدیریت امور فنی است که وظیفه انجام امور فنی و مهندسی بهره برداری نفت و گاز شرکت را عهده دار می باشد این اداره از چندین بخش زیرمجموعه تشکیل شده است که عبارتند از:
- اداره برنامه ریزی و مطالعات پروژه های مهندسی بهره برداری
- اداره مهندسی تعمیر و تکمیل چاهها
- اداره انگیزش و آزمایش چاهها
ادارات زیر نیز تحت نظارت و هماهنگی رئیس اداره مهندسی بهره برداری مناطق نفت خیز جنوب کار می کنند:
- رئیس مهندسی بهره برداری ( و رئیس مهندسی تعمیر و تکمیل چاههای نفت ) شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون
- رئیس مهندسی بهره برداری ( و رئیس مهندسی تعمیر و تکمیل چاههای نفت ) شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون
- رئیس مهندسی بهره برداری ( و رئیس مهندسی تعمیر و تکمیل چاههای نفت ) شرکت بهره برداری نفت و گاز آغارجاری
- رئیس مهندسی بهره برداری ( و رئیس مهندسی تعمیر و تکمیل چاههای نفت ) شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران
- رئیس مهندسی بهره برداری ( و رئیس مهندسی تعمیر و تکمیل چاههای نفت ) شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان
رئیس مهندسی تولید شرکت نفت و گاز کارون - رئیس مهندسی تولید شرکت نفت و گاز مارون - رئیس مهندسی تولید شرکت نفت و گاز آغاجاری - رئیس مهندسی تولید شرکت نفت و گاز گچساران و رئیس مهندسی تولید شرکت نفت و گاز مسجدسلیمان گزارش توان و تنگاهای تولید شرکت های مربوطه را به رئیس اداره مهندسی بهره برداری شرکت مناطق نفت خیز جنوب و معاون مدیر تولید ( رئیس اداره بهره برداری مناطق نفت خیز ) گزارش می دهند تا جهت رفع و پیگیری آنها در ستاد مناطق نفت خیز جنوب برنامه ریزی و طرح ریزی کنند.
اداره مهندسی بهره برداری مناطق نفت خیز جنوب و اداره کل بهره برداری مناطق نفت خیز جنوب دو بخش در ارتباط می باشند در واقع کارها و امور فنی و مهندسی بهره برداری نفت و گاز در اداره مهندسی بهره برداری انجام و تایید شده و پس از تایید برای اجرایی شدن معاونت بهره برداری ( معاون مدیرتولید ) مناطق نفت خیز جنوب آن را اجرایی می کند.
رئیس اداره مهندسی بهره برداری شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب مهندس غلامحسین میرزاوند است مهندس غلامحسین میرزاوند از متخصصین بسیار باتجربه و زبده در حوزه تولید و بهره برداری نفت و گاز وزارت نفت است از اکثر مدیران و مهندسین و روسای ستادی وزارت نفت در حوزه تولید و بهره برداری نفت و گاز سرآمدتر است باید به عنوان مدیرامورفنی مناطق نفت خیز جنوب انتصاب شود.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - شرکت ملی نفت ایران
- - - شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب ( ستاد مرکز اهواز ) ( شرکت های تابعه )
- شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون ( مرکز اهواز )
میدان های نفتی این شرکت میدان نفتی اهواز بزرگترین میدان نفتی ایران - میدان نفتی آب تیمور - میدان نفتی منصوری - میدان نفتی رامین ) ( بهره برداری و تولید 1 میلیون بشکه نفت خام در روز )
- شرکت بهره برداری نفت و گاز مارون ( مرکز رامهرمز اهواز )
میدان های نفتی و گازی این شرکت ( میدان نفتی مارون - میدان نفتی شادگان - میدان نفتی کوپال ) ( بهره برداری و تولید 500 هزار بشکه نفت خام در روز )
- شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران ( مرکز شهر گچساران )
میدان های نفتی و گازی این شرکت ( میدان نفتی بی بی حکیمه - میدان نفتی گچساران - میدان نفتی پازنان - میدان نفتی رگ سفید - میدان نفتی نرگسی - میدان نفتی گلخاری ) ( بهره برداری و تولید 700 هزار بشکه نفت خام در روز )
- شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری ( مرکز شهر امیدیه )
میدان های نفتی این شرکت ( میدان نفتی آغاجاری - میدان نفتی پرنج - میدان نفتی کرنج - میدان نفتی پارسی - میدان نفتی رامشیر ) ( بهره برداری و تولید 600 هزار بشکه نفت خام در روز )
- شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان ( مرکز شهر مسجدسلیمان )
میدان های نفتی این شرکت ( میدان نفتی لب سفید - میدان نفتی نفت سفید - میدان نفتی قلعه نار و میدان نفتی هفتگل ) ( بهره برداری و تولید 200 هزار بشکه نفت خام در روز )
مهم ترین و بزرگترین و استراتژیک ترین میدان های نفتی ایران در محدوده شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب است 75 درصد از کل نفت تولید شده وزارت نفت ایران و 16 درصد از کل گاز تولید شده وزارت نفت ایران از شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب بهره برداری و تولید می گردد.
- - - شرکت نفت مناطق مرکزی ایران ( ستاد مرکز تهران ) ( شرکت های تابعه )
- شرکت بهره برداری نفت و گاز غرب ( مرکز کرمانشاه )
( میدان های نفتی و گازی این شرکت استان های غرب و مرکز ایران مثل کرمانشاه - ایلام - لُرستان - استان مرکزی و تهران - کردستان است که فقط در دو استان کرمانشاه و ایلام میدان نفتی وجود دارد. ) ( بهره برداری و تولید 150 هزار بشکه نفت خام در روز )
- شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی ( مرکز شیراز )
میدان های نفتی و گازی این شرکت ( میدان های نفتی استان فارس است ) ( این شرکت نفت آنچنانی بهره برداری و تولید نمی کند و عمدتا گاز تولید می نماید )
- شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق ( مرکز شهر مشهد )
( میدان های نفتی و گازی این شرکت ( میدان های نفتی استان خراسان شمالی - جنوبی و رضوی و استان سیستان و بلوچستان است ) ( این شرکت نیز نفت آنچنانی بهره برداری و تولید ندارد و تنها از دو میدان نفتی و گازی تحت مدیریت خودش گاز تولید می نماید )
- شرکت نفت فلات قاره ایران ( ستاد مرکز تهران )
میدان های نفتی و گازی این شرکت میدان های حوزه خلیج فارس است. ( میزان تولید این شرکت در سال 1403 در حدود 270 هزار بشکه نفت خام در روز بوده که رسانه ها آن را در مقایسه با برنامه تولید ضعیف دانستند. )
- - - شرکت نفت و گاز اروندان ( ستاد مرکز خرمشهر )
( میدان های نفتی این شرکت میدان های نفتی شهرستان های آبادان و خرمشهر است این دو شهرستان منبع زیادی از ذخایر نفت و گاز است اما هنوز بهره برداری و تولید چندانی از آنها انجام نمی شود ) ( این شرکت در حدود 230 هزار بشکه نفت خام در روز تولید می نماید )
- - - شرکت نفت و گاز پارس ( ستاد مرکز عسلویه بوشهر )
( این شرکت فقط گاز تولید می کند و میدان های گازی آن عبارتند از میدان گازی پارس جنوبی - میدان گازی پارس شمالی - میدان گازی فردوس - میدان گازی گلشن که تنها از میدان گازی پارس جنوبی بهره برداری و تولید انجام می شود )
- - - شرکت ملی حفاری ایران ( ستاد مرکز اهواز ) ( شرکت خدمات فنی )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
75 درصد از کل نفت تولید شده ایران در حدود 3 میلیون بشکه نفت خام و 16 درصد از کل گاز تولید شده ایران در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب تولید می گردد.

- برنامه ریزی و کنترل کارهای مربوط به توسعه میادین هیـدروکربوری ایجــاد و احداث تاسیسات جدید، طراحی تاسیسات مورد نیاز و تغییرات ضروری در تاسیسات موجود به منظور بهینه سازی برنامه تولید نفت و گاز
- نگهداشت و افزایش تولید از میادین نفتی شرکت و رسیدن به تحقق کمی و کیفی برنامه تولید
- بررسی، مطالعه و پیشنهاد حفر چاههای جدید به منظور افزایش سقف تولید به میزان برنامه شده، نگهداری سقف تولیـــد و یا حداکثر استفاده از چاههای موجود
- همــاهنگ نمــودن برنامه های کاری مهنـدسی تولید با سایر نهادها بویژه اکتشاف، حفاری، برنامـه ریـزی تلفیقی و دیگــر شرکت های مرتبط و رهنمودهای فنی و تخصصی به آنها و ارائـــه خط مش درست و صحیح
- مطالعه و آگاهی از آخرین پیشرفت های تخصصی در زمینه مهندسی تولید و برنامه ریزی جهت کارکنان مهندسی تولید در بکارگیری آنها
- ارزیابی شیوه های مختلف افزایش تولید از مخازن و تعیین گزینه بهینه و قابل اجرا جهت دستیابی به حداکثر بازیافت نهائی
- تمام شرکت های پیمانکاری و خصوصی سرویس دهنده داخلی و خارجی روی چاههای نفت و گاز شرکت برای انجام کار در بخش های مهندسی بهره برداری - مهندسی تعمیر و تکمیل چاهها و مهندس فرآورش باید از لحاظ فنی و تخصصی نفت و گاز به تایید نهایی رئیس اداره مهندسی تولید شرکت نفت و گاز کارون برسد مهندسین ناظر و سرپرستان پروژه هر شکل سهل انگاری و قصور و ضعف شرکت های پیمانکاری در حوزه مهندسی بهره برداری - مهندسی تعمیر و تکمیل چاهها و مهندسی فرآورش را به رئیس بخش مربوطه گزارش میدهند و روسای بخش های مختلف با بررسی آنها و دستور رئیس مهندسی تولید در مورد شرکت مربوطه روی چاههای نفت تصمیم گیری می کند.
اداره مهندسی تولید و زیرمجموعه آن مهندسی بهره برداری مهمترین اداره و مهمترین بخش شرکت های تولیدی نفت و گاز می باشد که کارهای فنی و تخصصی بهره برداری و تولید نفت و گاز در این اداره انجام می گیرد.
- اداره مهندسی تولید شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون در مجموع دارای 40 سمت مهندسی در زیر مجموعه خود است که عبارتند از ریاست مهندسی بهره برداری 24 سمت - مهندسی تعمیر و تکمیل چاهها 5 سمت و مهندسی فرآورش 10 سمت می باشد و دو دفتردار که خانم می باشند و یک مسئول دفتر رئیس اداره مهندسی تولید که اونم خانم است و دفتردارها اکثرا رشتشون کامپیوتر است استخدام هر فرد در زیرمجموعه اداره مهندسی تولید باید به امضا و مهر و تایید رئیس اداره مهندسی تولید باشد.
روسای بخش های مهندسی بهره برداری - مهندسی تعمیر و تکمیل چاهها و مهندسی فرآورش توسط رئیس مهندسی تولید انتصاب می شوند.
بعد سمت رئیس مهندسی تولید ارتقا سمت به مدیرعاملی یا مدیریت امورفنی است چون بالاترین سمت بعد این پست سمت مدیرعاملی یا مدیریت امور فنی است مهندس غلامحسین میرزاوند رئیس مهندسی تولید در نبود مدیرامورفنی و مدیرعامل جانشین آنهاست و کارهای مدیریت امورفنی و مدیریت عامل را نیز انجام می دهد.
سمت رئیس مهندسی تولید از لحاظ رتبه و تراز بالاترین سمت بعد سمت مدیرعامل و مدیرامورفنی در بین سمت های شرکت است.
وظایف رئیس مهندسی بهره برداری ( این بخش مهم ترین و حساس ترین بخش اداره مهندسی تولید است )
رئیس مهندسی بهره برداری وظیفه پیش بینی - راهنمایی و کنترل تولید بهینه از چاههای موجود تحت مدیریت شرکت را عهده دار می باشد کنترل و هدایت طرح ها و پروژه های نفت و گاز در زمینه برنامه ریزی و تنظیم شرایط بهینه عملیاتی چاهها - تجزیه و تحلیل آنها - اجرای خط مش صحیح و سایر سیاست ها و برنامه های مدون و مصوب در زمینه بهره برداری و تولید صیانتی از مخازن و بکارگیری بهترین استانداردها برای تولید حداکثر دبی صیانتی از چاهها از جمله وظیفه رئیس مهندسی بهره برداری است.
ساختار سازمانی مهندسی بهره برداری به شکلی است که ضمن اعمال نظر سرپرستان بیشترین میزان مشارکت کارکنان را بدنبال دارد اقدامات مهندسان مسئول چاهها و مهندسان ارشد چاهها گزارش بهره برداری نفت و گاز روزانه از طریق سرپرست پروژه مربوطه هماهنگی و تدوین شده و پس از بررسی - تایید و امضای رئیس مهندسی بهره برداری به رئیس عملیات بهره برداری ارجاع شده و به مجموعه عملیات بهره برداری ابلاغ و عملیاتی می شود در حقیقت رئیس مهندسی بهره برداری مثل یک کاتالیزور عمل می کند که باعث حساس کردن مهندسان چاهها - مهندسان ارشد بهره برداری و سرپرستان پروژه به تنظیم برنامه عملیاتی مربوط به چاهها می شود و تصمیمات اخذ شده را بازشکافی و جامع سازی کرده و از طریق سرپرستان طرح دوباره به مجموعه بازخورد می دهد همچنین نحوه انجام کار شرکت های پیمانکار و خصوصی سرویس دهنده در زمینه بهره برداری نفت و گاز روی چاههای نفت شرکت مربوطه باید به تایید و امضای رئیس مهندسی بهره برداری برسد.
در ضمن استخدام هر فرد در مهندسی بهره برداری کارون باید به تایید و امضای رییس مهندسی بهره برداری برسد.
شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون دارای 7 مجتمع بهره برداری نفت و گاز است که با نظارت و توسط رئیس مهندسی بهره برداری اداره می شوند.
یک مهندس بهره بردار در اداره مهندسی بهره برداری باید تخصص های زیر را در حین کار فرا گیرد که عبارتند از تجزیه - تحلیل و بررسی:
انواع چاهها - تقسیم بندی مخازن نفتی - حفاری چاهها - آزمایش جریانی چاهها و راه اندازی چاهها - یادگیری انواع سیالات نفتی - اسیدکاری چاهها - رفع مشکلات تاج چاهها - تزریق سیال درون چاهها - عملیات چاه پیمایی - فرآیند و مراحل فرآورش نفت و گاز - لایه آزمائی چاه با ساق مته - تمیز کردن چاه به این معنی است که مواد زائد تولیدی همراه گاز و نفت خروجی از چاه به حداقل ممکن و لازم رسانده شود - مشبک کردن لایه تولیدی چاه ( Perforation ) که خود برنامه ریزی خاصی دارد - اندازه گیری فشار داخلی و سرچاه چه موقع که چاه در جریان است و چه وقتی که بسته می باشد - جمع آوری نمودارهای مختلف از وضع داخلی چاه به منظور بررسی موقعیت لایه تولیدی آن در این حالت نمودارهای متفاوت با ابزار مختلف تهیه می گردند - بررسی وضع لوله های داخلی چاه از نظر فرسودگی و اندازه گیری قطر داخلی آن در موارد لازم که توسط وسایل مخصوصی انجام می گیرد - آزمایش کامل چاه همراه با نموداربرداری و به کمک تفکیک کننده سیار سرچاهی - مواظبت از لوله های داخلی چاه و همچنین وسایل سرچاه از لحاظ خورندگی و فرسودگی سریع با استفاده از مواد بازدارنده مخصوص جهت اهداف مذکور - مشخص کردن سطح تماس گاز و نفت و آب در داخل چاه و مخزن نفتی - شناخت کامل دستگاهها و وسایل و ابزار دقیق موجود در یک مجتمع بهره برداری و همچنین نحوه عملکرد هر یک به طور نسبی اعم از پمپ ها، توربین ها، کمپرسورها، تفکیک کننده ها، ابزار دقیق ، شیرها و غیره - محاسبه ظرفیت و همچنین اندازه گیری نسبت گاز به نفت تولیدی چاه - طراحی و محاسبه اندازه کاهنده جریان سیالات
وظایف رئیس مهندسی تعمیر و تکمیل چاهها ( این بخش با هماهنگی رئیس مهندسی بهره برداری کار می کند )
از جمله وظایف رئیس مهندسی تعمیر و تکمیل چاهها عبارتند از تعیین استراتژی عملیات تعمیر چاهها - نظارت به اجرای عملیات تعمیر و حفاری چاهها و استقرار شرکت پیمانکاری مرتبط در زمینه تعمیر و حفاری - مهیاسازی سایت ها جهت حفاری چاه و نظارت به عملکرد نصب - تهیه برنامه مناسب برای سرویس، تعمیر و حفاری چاه �ها - تهیه و تدوین گزارش مرتبط به تعمیر و حفاری چاه ها که توسط مهندسین ارشد تعمیر و تکمیل چاهها و مهندسین ناظر تعمیر و تکمیل چاهها ارائه می گردد.
وظایف رئیس مهندسی فرآورش
رئیس مهندسی فرآورش وظیفه دارد که نفت و گاز و آب همراه آن که از چاههای نفت بهره برداری می شود را فرآورش و فرآوری نماید دستگاه سیار فرآورش نفت MOT بر روی چاههایی که افت فشار دارند نصب می گردد تا از هدر رفت نفت جلوگیری شود تهیه و تدوین گزارش روزانه فرآورش نفت و گاز که توسط سرپرست پروژه مهندسی فرآورش و مهندسین ارشد فرآورش جمع آوری می گردد.

60 درصد از کل نفت تولید شده ایران از شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون بهره برداری و تولید می شود و 40 درصد دیگر نفت از سایر شرکت های بهره برداری ایران در مجموع تولید می گردد در واقع می توان گفت شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون غول تولید کننده نفت ایران است.