وجوب غسل

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] وجوب غسل (قرآن). یکی از احکام جنابت وجوب غسل است که در آیات قرآن این حکم بیان شده است.
غسل بر شخص جنب ، برای خواندن نماز واجب است. یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری... ولا جنبـا... حتی تغتسلوا.. ای کسانی که ایمان آورده اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید- مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته اید، و در این حال، آب (برای وضو یا غسل) نیافتید، با خاک پاکی تیمم کنید! (به این طریق که) صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است. یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین وان کنتم جنبـا فاطهروا.. ای کسانی که ایمان آورده اید، چون به نماز برخاستید، صورت و دستهایتان را با آرنج بشویید و سر و پاهایتان را تا قوزک مسح کنید. و اگر جنب بودید خود را پاک سازید. و اگر بیمار یا در سفر بودید یا از جای قضای حاجت آمده بودید یا با زنان نزدیکی کرده بودید و آب نیافتید با خاکی پاک تیمم کنید و صورت و دستهایتان را با آن مسح کنید. خدا نمی خواهد شما در رنج افتید، بلکه می خواهد که شما را پاکیزه سازد و نعمتش را بر شما تمام کند، باشد که سپاس گزارید. منظور از «فاطهروا» تحصیل طهارت با غسل است و چون در این دو آیه تنها غسل را بیان نموده، استفاده می شود که نماز با غسل جنابت، صحیح است. " جنب"- همانطور که در جلد سوم تفسیر نمونه ذیل آیه ۴۳ سوره نساء اشاره کرده ایم- مصدری است که بمعنی" اسم فاعل" آمده، و در اصل بمعنی" دور شونده" است زیرا ریشه اصلی آن که" جنابت" بمعنی" بعد" و دوری است، و اگر شخص" جنب" به این عنوان نامیده میشود بخاطر آن است که باید در آن حال، از نماز و توقف در مسجد و مانند آن دوری کند، و این کلمه (جنب) هم بر مفرد، هم بر جمع و هم بر مذکر و هم بر مؤنث اطلاق میشود، اطلاق" جار جنب" بر همسایه دور بهمین مناسبت است. ممکن است ضمنا از اینکه قرآن در آیه فوق میگوید بهنگام نماز اگر جنب هستید غسل کنید استفاده شود که غسل جنابت جانشین وضو نیز میشود.
کیفیت غسل
وجوب شستن تمامی بدن، برای تحقق غسل جنابت: یـایها الذین ءامنوا لا تقربوا الصلوة وانتم سکـری حتی تعلموا ما تقولون ولا جنبـا الا عابری سبیل حتی تغتسلوا وان کنتم مرضی او علی سفر او جاء احد منکم من الغائط او لـمستم النساء فلم تجدوا ماء فتیمموا صعیدا طیبـا فامسحوا بوجوهکم وایدیکم ان الله کان عفوا غفورا. ای کسانی که ایمان آورده اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می گویید! و همچنین هنگامی که جنب هستید- مگر اینکه مسافر باشید- تا غسل کنید. و اگر بیمارید، یا مسافر، و یا «قضای حاجت» کرده اید، و یا با زنان آمیزش جنسی داشته اید، و در این حال، آب (برای وضو یا غسل) نیافتید، با خاک پاکی تیمم کنید! (به این طریق که) صورتها و دستهایتان را با آن مسح نمایید. خداوند، بخشنده و آمرزنده است. تعیین نکردن اعضای خاص برای غسل، در مقابل تصریح به مواضع تیمم ، بیانگر این است که در غسل جنابت باید تمامی بدن شسته شود.روشن است که مراد از جمله" فاطهروا" شستن تمام بدن میباشد، زیرا اگر شستن عضو خاصی لازم بود می بایست نام آن برده شود، بنا بر این هنگامی که میگوید خود را شستشو دهید، مفهومش شستشوی تمام بدن است، نظیر این در سوره نساء آیه ۴۳ نیز آمده است که میگوید: حتی تغتسلوا
کفایت غسل جنابت از وضو
خواندن نماز با غسل جنابت، بدون گرفتن وضو جایز و کافی است. یـایها الذین ءامنوا اذا قمتم الی الصلوة فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق وامسحوا برءوسکم وارجلکم الی الکعبین وان کنتم جنبـا فاطهروا.. این جمله یعنی جمله" و ان کنتم جنبا فاطهروا" عطف است بر جمله: " فاغسلوا وجوهکم"، برای اینکه زمینه آیه زمینه بیان این معنا است که نماز طهارت لازم دارد، و طهارت شرط در آن است، در نتیجه تقدیر کلام چنین می شود: " یا ایها الذین آمنوا اذا قمتم الی الصلاة" چنین و چنان کنید، اینطور وضو بگیرید، و تطهروا ان کنتم جنبا، یعنی طهارت بگیرید اگر چنانچه جنب بودید" پس برگشت معنای آیه به تقدیر شرط خلاف در طرف وضو است ساده تر بگویم، تقدیر کلام چنین است: " یا ایها الذین آمنوا اذا قمتم الی الصلاة فاغسلوا وجوهکم و ایدیکم و امسحوا برءوسکم و ارجلکم، ان لم تکونوا جنبا، و ان کنتم جنبا فاطهروا" ای کسانی که ایمان آورده اید چون خواستید نماز بخوانید صورت و دست های خود را بشوئید، و سر و پای خود را مسح کنید البته این در صورتی است که جنب نبوده باشید، و اما اگر جنب بودید باید طهارت کسب کنید. در نتیجه از آن استفاده می شود که تشریع وضو تنها مخصوص حالتی است که انسان جنب نباشد، و اما در صورت جنابت فقط باید غسل کند هم چنان که اخبار نیز بر همین معنا دلالت دارند.
فلسفه غسل
...

پیشنهاد کاربران

بپرس