واژه ترجمان

[ویکی فقه] کسی که کلمات و جملات را از زبانی به زبان دیگر برمی گرداند، به او دیلماج، پَچواک و تاجُران نیز گفته اند.
در فرهنگ ها واژه تَرجُمان را تَرجَمان، تُرجُمان و تُرجَمان نیز ضبط کرده اند.
برخی، ترجمان را معرّب تَرزَفان/ تَرزبان، به معنای «فصیح و خوش سخن» دانسته اند. در برخی منابع آمده که اصل واژه ترجمان، آرامی است. این واژه در اکدی turgumanu/ targumanu و مشتق از فعل ragamu به معنای «شرح و توضیح دادن» در آرامی و در عبری است. واژه ترگوم، که به ترجمه ها و تفاسیر تورات به زبان آرامی اطلاق می شود، نیز از همین واژه مشتق شده است

واژه ترجمان در متون پهلوی
ترجمان در متون پهلوی به صورت، در پارتی و در سغدی آمده است.
واژه ترجمان در فارسی دری و متون ادبی فارسی، از جمله در شعر فردوسی، ناصرخسرو، مولوی و سعدی، آمده است.

واژه ترجمان در متون ترکی عثمانی
در ترکی عثمانی واژه تَرجُمان به معنای «مترجم شفاهی» است. ظاهراً فعل عربی تَرْجَمَ به معنای «ترجمه کرد» در دوره عباسیان رایج بوده است. از ریشه واژه ترجمان (ر ـ جـ م)، در عربی کلمات دیگری ساخته شده است؛ از جمله، تَراجِم و تَراجِمه (هر دو جمعِ ترجُمان) و ترجمه و مترجم .

اَشکال دگرگون شده واژه ترجمان در زبانهای اروپایی
...