واپاشی بتا

واپاشی بتا ( به انگلیسی: beta decay ) یک نوع واپاشی هسته ای در فیزیک است که در دو نوع - β و +β اتفاق می افتد.
در واپاشی - β، نیروی هسته ای ضعیف موجب می شود که نوترون به ذره های زیر واپاشی کند: ( n 0 ) تبدیل می شود به پروتون ( p + ) به همراه الکترون ( e − ) و یک پادنوترینو ( ν e ¯ ) :
n 0 → p + + e − + ν e ¯
در واپاشی +β، انرژی برای تبدیل پروتون به نوترون استفاده می شود که به همراه آن یک پوزیترون ( e + ) و یک نوترینو ( ν e ) ایجاد می گردند:
در این واپاشی، جرم اتمی ثابت می ماند ولی یک واحد به عدد اتمی افزوده می شود ( در واپاشی بتا منفی ) یا یک واحد از آن کم می شود ( در واپاشی بتا مثبت ) . برای نمونه:
( بتا منفی ) 1 55 37 C s → 1 56 37 B a + e − + ν ¯ e
( بتا مثبت )   11 22 N a →   10 22 N e + e + + ν e
( جذب الکترون )   11 22 N a + e − →   10 22 N e + ν e نمونه
در بررسی های اولیه پرتوزایی بتا، الکترون های تبدیل داخلی را اشتباهاً همان الکترونهای گسیل شده از هسته تصور می کردند، تااین که جیمز چادویک ( ۱۹۱۴ ) نشان داد که الکترون های تبدیل داخلی تک انرژی هستند، ولی الکترون های واپاشی بتایی یک ویژه هسته مشخص، دارای توزیع انرژی پیوسته ای می باشند. [ ۱]