غزلی با مطلع «واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می کنند»، غزل شمارهٔ ۱۹۹ از دیوانِ حافظ در تصحیحِ محمد قزوینی و قاسم غنی است.
گاهی به حرف هایی که می زنید عمل نمی کنید و فقط حرف های شعارگونه برای دیگران زده و آنها را پند می دهید، در صورتی که خودتان به آن باور ندارید. دروغ و دورویی را کنار بگذارید که سرانجام آن رسوایی و بی آبرویی خواهد بود. حافظ در این شعر، دین داران دروغین و ریاکاران را مورد انتقاد قرار داده که به سخنی که می زنند اعتقادی ندارند و فقط برای فریب دادن مردم جلوه سازی می کنند.
«واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می کنند / چون به خلوت می روند آن کارِ دیگر می کنند»
فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
• دین داران و افراد مذهبی که مدام در مسجد و مکان های دینی تشویق به کار های نیک کرده و پند و نصیحت می کنند_هنگامی که از مردم دور شده در خلوت خود کارهایی را انجام داده که آن را حرام می داند ( دورویی و ریا کاری )
• پرسشی از عالم مذهبی دارم چرا کسانی که مدام به توبه و استغفار فرمان می دهند خودشان کمتر توبه می کنند ( غرور و تکبر افراد مذهبی که خود را پاک دانسته نیازی به توبه نمی بینند )
• به نظر می رسد که علمای مذهبی ریا کار خود هیچ باوری به قیامت و روز رستاخیز ندارند که تا این میزان دورغ در دین الهی وارده کرده اند
• ای پروردگار این تازه به دوران رسیده ها که ادعای دانش الهی دارند را با افراد نادانی همچون خودشان محشور فرما که این با همه وقاهت با مردم رفتار میکنند
• ای کسی که دوست دار دانایی هستی بدان که این عرفای صادق اند که انسان را از ریا و دورویی حفظ کرده و دانش شناخت و توانایی تمیز کردن را به انسان می دهد
• خداوند آنچنان زیبایی و شکوهی دارد که عاشقانه مست وجود او می شوند و گروهی دیگر در عشق الهی غرق شدن و خاموش می شوند
• تنها انسان های صادق ، توانمندی نزدیکی به ذات مقدس الهی دارند و انسان های ریا کار چون باطن پلیدی دارند نمی توانند راه یابند شرط مقرب درگاه خداوند شدن پاک بودن ذات است، نه ظاهر پاک دروغین
• اشعار من آن قدر پاک است و از صمیم قلبم سروده شده است که پاکان آسمانی اشعار من را به خاطر می سپارند.
شیخ زاده در نگاره ای این غزل را به تصویر می کشد. نگاره، ایوانِ مسجدی با کاشی کاری معرق را نشان می دهد و واعظی نیز با چهره ای اندوهگین بر منبری خاتم کاری شده نشسته و مردم را به توبه فرامی خوانَد. افزون بر درونِ ایوان، افرادِ زیادی بر روی پشت بامِ رواقِ کناریِ مسجد جمع شده اند و به سخنانِ واعظ گوش می دهند. شیخ زاده در اینجا توانسته است هراسِ ناشی از سخنانِ واعظ را در شنونده ها به خوبی به تصویر بکشد. یک نفر دستانش را بر چهره اش نهاده و گریه می کند، مردی وحشت زده یقه اش را پاره می کند، جوانی از حیرتْ انگشتش را به دندان گرفته و گناهکاری «سیه رو» دستِ یاری به سوی واعظ دراز کرده است. ترکیبِ رنگ سرد و تیره نیز بر سنگینیِ فضای تصویر افزوده است. حضوری مردی در پای منبر و روبه روی واعظ، نشان از دانشمندِ مجلس در مصرعِ اولِ بیتِ دومِ این غزل:«مشکلی دارم ز دانشمند مجلس بازپرس / توبه فرمایان چرا خود توبه کمتر می کنند» دارد. بر پیشانیِ ایوانِ مسجد و رواقِ کنار آن نیز دو کتبیه شامل بیتِ «برو به کار خود ای واعظ این چه فریادست / مرا فتاد دل از ره تو را چه افتادست» و مصرعِ «رواق منظر چشم من آشیانه توست» دیده می شود. این اثرِ شیخ زاده، نگاره و نگارگرِ آن را در دستهٔ هنرمندانی قرار می دهد که در به تصویر درآوردنِ اشعارِ حافظ موفق بوده اند. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفگاهی به حرف هایی که می زنید عمل نمی کنید و فقط حرف های شعارگونه برای دیگران زده و آنها را پند می دهید، در صورتی که خودتان به آن باور ندارید. دروغ و دورویی را کنار بگذارید که سرانجام آن رسوایی و بی آبرویی خواهد بود. حافظ در این شعر، دین داران دروغین و ریاکاران را مورد انتقاد قرار داده که به سخنی که می زنند اعتقادی ندارند و فقط برای فریب دادن مردم جلوه سازی می کنند.
«واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می کنند / چون به خلوت می روند آن کارِ دیگر می کنند»
فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
• دین داران و افراد مذهبی که مدام در مسجد و مکان های دینی تشویق به کار های نیک کرده و پند و نصیحت می کنند_هنگامی که از مردم دور شده در خلوت خود کارهایی را انجام داده که آن را حرام می داند ( دورویی و ریا کاری )
• پرسشی از عالم مذهبی دارم چرا کسانی که مدام به توبه و استغفار فرمان می دهند خودشان کمتر توبه می کنند ( غرور و تکبر افراد مذهبی که خود را پاک دانسته نیازی به توبه نمی بینند )
• به نظر می رسد که علمای مذهبی ریا کار خود هیچ باوری به قیامت و روز رستاخیز ندارند که تا این میزان دورغ در دین الهی وارده کرده اند
• ای پروردگار این تازه به دوران رسیده ها که ادعای دانش الهی دارند را با افراد نادانی همچون خودشان محشور فرما که این با همه وقاهت با مردم رفتار میکنند
• ای کسی که دوست دار دانایی هستی بدان که این عرفای صادق اند که انسان را از ریا و دورویی حفظ کرده و دانش شناخت و توانایی تمیز کردن را به انسان می دهد
• خداوند آنچنان زیبایی و شکوهی دارد که عاشقانه مست وجود او می شوند و گروهی دیگر در عشق الهی غرق شدن و خاموش می شوند
• تنها انسان های صادق ، توانمندی نزدیکی به ذات مقدس الهی دارند و انسان های ریا کار چون باطن پلیدی دارند نمی توانند راه یابند شرط مقرب درگاه خداوند شدن پاک بودن ذات است، نه ظاهر پاک دروغین
• اشعار من آن قدر پاک است و از صمیم قلبم سروده شده است که پاکان آسمانی اشعار من را به خاطر می سپارند.
شیخ زاده در نگاره ای این غزل را به تصویر می کشد. نگاره، ایوانِ مسجدی با کاشی کاری معرق را نشان می دهد و واعظی نیز با چهره ای اندوهگین بر منبری خاتم کاری شده نشسته و مردم را به توبه فرامی خوانَد. افزون بر درونِ ایوان، افرادِ زیادی بر روی پشت بامِ رواقِ کناریِ مسجد جمع شده اند و به سخنانِ واعظ گوش می دهند. شیخ زاده در اینجا توانسته است هراسِ ناشی از سخنانِ واعظ را در شنونده ها به خوبی به تصویر بکشد. یک نفر دستانش را بر چهره اش نهاده و گریه می کند، مردی وحشت زده یقه اش را پاره می کند، جوانی از حیرتْ انگشتش را به دندان گرفته و گناهکاری «سیه رو» دستِ یاری به سوی واعظ دراز کرده است. ترکیبِ رنگ سرد و تیره نیز بر سنگینیِ فضای تصویر افزوده است. حضوری مردی در پای منبر و روبه روی واعظ، نشان از دانشمندِ مجلس در مصرعِ اولِ بیتِ دومِ این غزل:«مشکلی دارم ز دانشمند مجلس بازپرس / توبه فرمایان چرا خود توبه کمتر می کنند» دارد. بر پیشانیِ ایوانِ مسجد و رواقِ کنار آن نیز دو کتبیه شامل بیتِ «برو به کار خود ای واعظ این چه فریادست / مرا فتاد دل از ره تو را چه افتادست» و مصرعِ «رواق منظر چشم من آشیانه توست» دیده می شود. این اثرِ شیخ زاده، نگاره و نگارگرِ آن را در دستهٔ هنرمندانی قرار می دهد که در به تصویر درآوردنِ اشعارِ حافظ موفق بوده اند. [ ۲]
