واسط

[ویکی اهل البیت] این شهر را حجاج بن یوسف ثقفی والی معروف عراق در زمان خلیفه اموی عبدالملک بن مروان به سال 84 هجری قمری ساخت. این شهر در دو طرف رود دجله قرار داشت و پلی که از قایق ها تعبیه شده بود، آن دو قسمت را به هم متصل می کرد.
در هر قسمت مسجد جامعی بود. ابن خرداذبه ضمن توضیح راههای عراق نام واسط را مکرراً آورده و در وصف آن می نویسد: واردات واسط سی هزار درهم است.
یعقوبی در اواخر قرن سوم هجری در وصف واسط می نویسد: دو شهر است بر دو سوی دجله، قسمت قدیمی شهر در سمت مشرق دجله است و شهری هم حجاج در طرف غربی دجله بنا کرد... حجاج کاخ خود و نیز قبه خضراء که آن را «خضراء واسط» می گفتند و مسجد جامع را در سمت غربی شهر بنا کرد.
علت آن که این شهر را واسط گفته اند این است که فاصله آن با چهار شهر بصره، کوفه، اهواز و بغداد پنجاه فرسخ است. خراج شهر واسط جزء خراج طسوجهای سواد است و ساکنان آن مردمی مخلوط از عجم و عرب می باشند. در واسط فرش هایی که به ارمنی معروف است بافته می شود.
به نوشته اصطخری قلعه (حصن) حجاج در واسط است و در سمت غربی دجله قرار دارد، اندک کشتزاری دارد. شهر واسط آبادان و پرنعمت و هوای آن از هوای بصره بهتر است، روستایی پیوسته و آباد دارد.
مقدسی ضمن تأیید گفته جغرافیادان های قبل از خود می نویسد: جامع حجاج و گنبد آن در کرانه غربی رود دجله و در سمت بازارهاست، دور از شهر مسجد دیگری است که گفته اند، نقشه آن را حجاج طرح کرده است. واسط حومه ای گسترده و بازارهایی خوب دارد. مردمی خوش زبان و فقیه، قاری، بازرگان و ثروتمند دارد.
یاقوت درباره حدود واسط می نویسد: نخستین نواحی واسط از جانب شرقی دجله فم الصّلح و در جانب غربی زرفامیه و پایان نواحی واسط از ناحیه جنوب بطایح است. پهنای واسط در خیثمیه متصل به نواحی باروسما و در جانب شرقی تا نزدیک نواحی طیب است. یاقوت اضافه می کند که حجاج در سال 84 هجری قمری ساختن واسط را آغاز کرد و پس از دو سال کوشش از بنای شهر فارغ شد. همچنین یاقوت از قول گروهی روایت می کند که وقتی حجاج از جنگها آسوده و در کوفه ساکن شد به یکی از معتمدان خود گفت که سرزمینی مرتفع در کنار رود دجله بیابد تا در آنجا شهری بنا کند.

واسط (آمار). واسط عضوی از یک مجموعه داده یا خوشه ( به انگلیسی: Cluster ) بوده که مجموع تفاوت هایش از دیگر اعضای آن مجموعه کمینه است. [ ۱] واسط از نظر عملکرد شبیه به میانگین ( به انگلیسی: Mean ) و مرکزوار ( به انگلیسی: Centroid ) است. البته، یک تفاوت اساسی میان آن ها وجود دارد. باید به این نکته توجه کرد که واسط حتما عضوی از مجموعه مدنظر است؛ این در حالی است که میانگین و مرکزوار می توانند مقداری خارج از مجموعه داشته باشند.
گاهی اوقات در ساختارهایی مانند گراف ها نمی توان از میانگین و مرکزوار استفاده کرد؛ زیرا، ممکن است این شاخص های مرکزی خارج از ساختار گراف تعریف شوند. به همین دلیل است که استفاده از واسط در این حوزه کاربرد بیش تری دارد؛ چرا که واسط مجموعه رئوس یک گراف، یک راس از میان آن ها است. هم چنین، در حوزه بیان ژن نیز نمی توان از میانگین و مرکزوار به عنوان نماینده مجموعه داده استفاده کرد. [ ۲]
اساس تعریف واسط ها به استفاده ی آن ها در الگوریتم خوشه بندی کی - واسط ( به انگلیسی: K - Medoids ) بر می گردد. از نظر عملکردی، الگوریتم کی - واسط شبیه به الگوریتم کی - میانگین ( به انگلیسی: K - Means ) است. نقطه ی تفاوت این دو الگوریتم را می توان در امکان تعریف پذیر نبودن میانگین دانست. در این صورت، استفاده از الگوریتم کی - واسط پیشنهاد می شود.
فرض کنید X := { x 1 , x 2 , . . . , x n } مجموعه نقاطی از یک فضای متری ( به انگلیسی: Metric space ) با تابع فاصله d باشد. واسط این مجموعه، یا همان x medoid ، به صورت زیر تعریف می شود:
x medoid = arg ⁡ min x ∈ X ∑ i = 1 n d ( x , x i ) مثال فرض کنید X := { ( 1 , 3 ) , ( 4 , 2 ) , ( 8 , 4 ) , ( 2 , 7 ) } یک مجموعه داده دلخواه در فضای دو بعدی باشد. فاصله ی اقلیدسی دو به دوی نقاط به صورت زیر است:
d ( x 1 , x 2 ) = d ( x 2 , x 1 ) = ( 4 − 1 ) 2 + ( 2 − 3 ) 2 ≃ 3. 16 d ( x 1 , x 3 ) = d ( x 3 , x 1 ) = ( 7 − 3 ) 2 + ( 2 − 1 ) 2 ≃ 4. 12 d ( x 1 , x 4 ) = d ( x 4 , x 1 ) = ( 4 − 3 ) 2 + ( 8 − 1 ) 2 ≃ 7. 07 d ( x 2 , x 3 ) = d ( x 3 , x 2 ) = ( 7 − 2 ) 2 + ( 2 − 4 ) 2 ≃ 5. 38 d ( x 2 , x 4 ) = d ( x 4 , x 2 ) = ( 4 − 2 ) 2 + ( 8 − 4 ) 2 ≃ 4. 47 d ( x 3 , x 4 ) = d ( x 4 , x 3 ) = ( 4 − 7 ) 2 + ( 8 − 2 ) 2 ≃ 6. 71 ∑ i = 1 n d ( x 1 , x i ) = 0 + 3. 16 + 4. 12 + 7. 07 = 14. 35 ∑ i = 1 n d ( x 2 , x i ) = 3. 16 + 0 + 5. 38 + 4. 47 = 13. 01 ∑ i = 1 n d ( x 3 , x i ) = 4. 12 + 5. 38 + 0 + 6. 71 = 16. 21 ∑ i = 1 n d ( x 4 , x i ) = 7. 07 + 4. 47 + 6. 71 + 0 = 18. 25 با توجه به محاسبات بالا x medoid = x 2 خواهد بود و مجموع تفاوت های این عضو از دیگر اعضای مجموعه X کمینه است.

واسط (زرند). واسط ( زرند ) ، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان زرند در استان کرمان ایران است.
این روستا در دهستان محمدآباد قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۸۱۷ نفر ( ۱۸۶خانوار ) بوده است.

شهری نظامی و تجاری در عراق در قرون وسطا، در کنار رود دجله و بین بصره و کوفۀ فعلی. در زمان خلافت بنی امیه اهمیت بسیار داشت. حجاج، حاکم اموی عراق، شهر واسط را در ۸۳ـ۸۶ق به عنوان پایگاه نظامی در کنار رود دجله تأسیس کرد. به علت موقعیت واسط به عنوان مرکز شبکۀ راه های سراسر عراق به مرکز تجاری و به علت قرار داشتن آن در کنار رود دجله، به مرکز کشتی سازی تبدیل شد. بعد از تغییر پایتخت به بغداد، این شهر همچنان موقعیت و اهمیت خود را حفظ کرد، اما با تغییر جهت و مسیر رود دجله، در قرن ۹ق، اهمیت خود را از دست داد و رفته رفته نابود شد. در قرن ۱۱ق جغرافی دانی ترک واسط را در وسط بیابان توصیف کرده است. مورخان و جغرافی دانان امروز موقعیت جغرافیایی واسط را به درستی نمی دانند. واسط امروزه نام یکی از استان های عراق است و کوت و الحی از شهرهای مهم آن به شمار می روند.