هیئت اعزامی ایواکورا

هیئت اعزامی ایواکورا ( به ژاپنی: 岩倉使節団 ) ، مأموریت ایواکورا سفر دیپلمات های ژاپن به ایالات متحده آمریکا و اروپا بود که از ۲۳ ژانویه ۱۸۷۱ تا ۱۳ سپتامبر ۱۸۷۳ انجام شد. این تنها یک مأموریت نبود، بلکه برجسته ترین و احتمالاً مهم ترین سفر از نظر اثرگذاری بر مدرن سازی ژاپن پس از یک دوره طولانی انزوا از جهان غرب می باشد. [ ۱]
مأموریت ایواکورا اولین بار توسط «گیدو وربک» ( Guido Verbeck ) ، مبلغ و مهندس بانفوذ هلندی پیشنهاد شد. این سفر تا حدودی از سفر پتر کبیر به اروپای غربی برگرفته شده بود.
این مأموریت سه هدف داشت؛ به رسمیت شناخته شدن[ ۲] امپراتوری تازه احیا شده تحت فرمان امپراتور میجی؛ آغاز مذاکرات مجدد مقدماتی دربارهٔ معاهدات نابرابر با قدرت های جهانی حاکم؛ و انجام مطالعات جامعی از سیستم و ساختارهای صنعتی، سیاسی، نظامی و آموزشی نوین در ایالات متحده آمریکا و اروپا. [ ۳]
پیش از مأموریت ایواکورا، هیئت های مشابه ای توسط شوگانته، حکومت سابق ژاپن اعزام شده بود، از جمله هیئت اعزامی ژاپن به ایالات متحده آمریکا در سال ۱۸۶۰، نخستین هیئت اعزامی ژاپن به اروپا در سال ۱۸۶۲ و دومین هیئت اعزامی ژاپن به اروپا در سال ۱۸۶۳.
این مأموریت به نام «ایواکورا تومومی» ( Iwakura Tomomi ) که سفیر تام الاختیار این سفر بود، نام گذاری شد. او به همراه چهار معاون سفیر بود؛ که سه تن از آنها ( «اوکوبو توشیمیچی»، «کیدو تاکایوشی» و «ایتو هیروبومی» ) وزیران دولت ژاپن بودند.
«کومه کونیتاکه» ( Kume Kunitake ) ، مورخ، منشی مخصوص ایواکورا تومومی و وقایع نویس رسمی این سفر بود و گزارش مفصلی از مشاهدات ژاپنی در مورد صنعتی شدن ایالات متحده و اروپای غربی ارائه کرد؛ که شرح این مشاهدات در پنج جلد کتاب به نام Tokumei Zenken Taishi Bei - O Kairan Jikki ( 特命全権大使米欧回覧実記 ) در سال ۱۸۷۸ به چاپ رسید. [ ۴]
علاوه براین، تعدادی از مدیران و دانش پژوهان و در مجموع ۴۸ نفر در این مأموریت حضور داشتند. همچنین به غیر از کادر سفر، حدود ۵۳ دانش آموز و خدمه نیز از یوکوهاما به این سفر خارجه پیوستند. تعدادی از دانش آموزان در کشورهای خارجه باقی مانند تا تحصیلات خود را تکمیل کنند:
• «ماکینو نوبوآکی» ( Makino Nobuaki ) ، دانش آموز و از اعضای این هیئت بود. او در خاطراتش ذکر کرد: «باید از الغای نظام هان و اعزام هیئت ایواکورا به آمریکا و اروپا به عنوان مهم ترین رویدادهای پس از اصلاحات یاد کرد که اساس حکومت ما را پایه گذاری کرد». بعدها ماکینو از مشاوران ارشد امپراتور هیروهیتو شد.
• «کانکو کنتارو» ( Kaneko Kentarō ) نیز به عنوان دانش آموز در ایالات متحده باقی ماند و در سال ۱۸۹۰ به تئودور روزولت معرفی شد. آنها با هم دوست شدند و بعداً ارتباط آنها به وساطت روزولت در پایان جنگ روسیه و ژاپن و پیمان پورتسموث انجامید. [ ۵]
• «ناکائه چومینیکی» ( Nakae Chōmin ) دیگر از اعضای هیئت و عضو وزارت دادگستری بود؛ او در فرانسه ماند تا به همراه امیل آکولاس ( Emile Acollas ) ، جمهوری خواه تندرو، سیستم حقوقی فرانسه را مطالعه کند. ناکائه بعداً روزنامه نگار، اندیشمند و مترجم شد و فیلسوفان فرانسوی مانند ژان ژاک روسو را به ژاپن معرفی کرد.