همه خدایی یا پانتئیسم ( به انگلیسی: Pantheism ) باور به این موضوع است که واقعیت با الوهیت یکسان است یا همه چیز از همه چیز ساخته شده است ( خدا همه چیز است و همه چیز خداست ) و خدای حاضر در بین مخلوق. باور پانتئیستی، خدای شخصی مجزا یا انسان انگاری و از این قبیل را به رسمیت نمی شناسد، اما در عوض طیف گسترده ای از آموزه ها را با اَشکال متفاوت و در روابط بین واقعیت و الوهیت مشخص می کند مفاهیم پانتئیستی به هزاران سال پیش برمی گردد و عناصر پانتئیستیک در سنتهای مختلف دینی شناسایی شده است. اصطلاح پانتئیسم توسط ریاضیدان جوزف رافسون در سال ۱۶۹۷ ابداع شد و از آن زمان برای توصیف عقاید افراد و تشکلات مختلف استفاده می شود. [ ۱]
«پانتئیسم» که از کلمات یونانی پان ( به معنی همه ) و تئوس ( به معنای خدا ) گرفته شده است، اعتقاد به این است که جهان و خدا یکی هستند. به عبارت دیگر، خداوند موجودی مجزا از عالم طبیعت نیست، بلکه خود عالم طبیعت است. [ ۲]
پانتئیسم به عنوان الهیات و فلسفه بر اساس کار فیلسوف قرن هفدهم باروخ اسپینوزا ( به ویژه کتاب «اخلاق» ) در فرهنگ غربی رواج یافت. موضع پانته ایستی همچنین در قرن شانزدهم میلادی توسط جوردانو برونو، فیلسوف و کیهان شناس، اتخاذ شد. ایده های مشابه پانتئیسم پیش از قرن ۱۸ در آیین های جنوب و شرق آسیا وجود داشته است ( به ویژه سیکیسم، هندوئیسم، صناماهیسم، کنفوسیانیسم و تائوئیسم ) . [ ۳]
واژهٔ خدا مترادف هست با قانون مندیِ حاکم بر امور جهان. بنا به این نظریه، خدا موجودی که جدا از این عالم باشد، نیست؛ کلّ نظام طبیعی است یا جنبه ای از آن جلوه گر قدرتش است یا قوّه و قدرتی که در تمام جهان انتشار و نفوذ دارد، خداست. خدا همه جا هست و همه چیز است یا در همه چیز است. این شامل همه شر و همه خیر و مترادفاً همه زیبایی و همه نقص ها و ضعف در جهان هستی می شود. [ ۴]
روشن است که همه خدایی، شکلی از بی دینی است، و از این رو، یک دین به شمار نمی آید. بنا بر این، چون پان تئیست ها لزوماً بی دین بوده و به خدای یکتای شخصی و انسان وار معتقد نیستند، برخی صاحب نظران و منتقدان دین همچون ریچارد داوکینز آن را شکلی ضعیف از بی خدایی ( آتئیسم ) یا یک نوع آتئیسم مذهبی تلقی می کنند. پان تئیسم با همه دادارباوری و وحدت وجود در تضاد است؛ زیرا به مجموعه جهان هستی به عنوان یک خدای یکتای شخصیت دار نمی نگرد. [ نیازمند منبع]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف«پانتئیسم» که از کلمات یونانی پان ( به معنی همه ) و تئوس ( به معنای خدا ) گرفته شده است، اعتقاد به این است که جهان و خدا یکی هستند. به عبارت دیگر، خداوند موجودی مجزا از عالم طبیعت نیست، بلکه خود عالم طبیعت است. [ ۲]
پانتئیسم به عنوان الهیات و فلسفه بر اساس کار فیلسوف قرن هفدهم باروخ اسپینوزا ( به ویژه کتاب «اخلاق» ) در فرهنگ غربی رواج یافت. موضع پانته ایستی همچنین در قرن شانزدهم میلادی توسط جوردانو برونو، فیلسوف و کیهان شناس، اتخاذ شد. ایده های مشابه پانتئیسم پیش از قرن ۱۸ در آیین های جنوب و شرق آسیا وجود داشته است ( به ویژه سیکیسم، هندوئیسم، صناماهیسم، کنفوسیانیسم و تائوئیسم ) . [ ۳]
واژهٔ خدا مترادف هست با قانون مندیِ حاکم بر امور جهان. بنا به این نظریه، خدا موجودی که جدا از این عالم باشد، نیست؛ کلّ نظام طبیعی است یا جنبه ای از آن جلوه گر قدرتش است یا قوّه و قدرتی که در تمام جهان انتشار و نفوذ دارد، خداست. خدا همه جا هست و همه چیز است یا در همه چیز است. این شامل همه شر و همه خیر و مترادفاً همه زیبایی و همه نقص ها و ضعف در جهان هستی می شود. [ ۴]
روشن است که همه خدایی، شکلی از بی دینی است، و از این رو، یک دین به شمار نمی آید. بنا بر این، چون پان تئیست ها لزوماً بی دین بوده و به خدای یکتای شخصی و انسان وار معتقد نیستند، برخی صاحب نظران و منتقدان دین همچون ریچارد داوکینز آن را شکلی ضعیف از بی خدایی ( آتئیسم ) یا یک نوع آتئیسم مذهبی تلقی می کنند. پان تئیسم با همه دادارباوری و وحدت وجود در تضاد است؛ زیرا به مجموعه جهان هستی به عنوان یک خدای یکتای شخصیت دار نمی نگرد. [ نیازمند منبع]
wiki: همه خدایی