همسایه داری

[ویکی فقه] یکی از آداب همسایه داری جویاشدن از احوال همسایه بوده و در احادیث به عنوان حسن همسایگی یاد شده است.
ابوحامد غزالی (متوفای: ۵۰۵ هـ. ق) در کتاب «احیاء علوم الدین» کلامی را نقل می کند (البته نه به عنوان حدیث) که متن عربی آن چنین است: «... اذ یقال انّ الجار الفقیر یتعلّق بجاره الغنی یومَ القیامة، فیقول یا ربّ سَل هذا لم مَنَعَنی معروفه، و سَدّ بابَه دونی؛ در روز قیامت، همسایه فقیر چنگ زند بر دامن همسایه غنی، و گوید: پروردگارا! از او بپرس که چرا در را بر روی من بست و احسان خود را از من منع نمود؟!همان طور که گفته شد؛ این را غزالی به عنوان حدیث نقل نکرده، بلکه تنها به عنوان یک کلام حکیمانه بیان نمود که صاحب معراج السعادة نیز آن را نقل کرده است. به هر حال؛ این سخن چه حدیث باشد و یا نباشد؛ با توجه به روایات دیگر؛ یک کلام به حقّی است و بعید نیست که چنین چیزی در قیامت برای برخی از افراد پیش بیاید.
روایات در این باب
اکنون به احادیثی در موضوع جویا شدن از احوال همسایه و کمک به او، اشاره می شود:۱. پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) در سخنانی فرمود: «هر کس کالایی از همسایه خود دریغ دارد؛ خداوند، در روز رستاخیز، خیر خود را از او دریغ دارد و او را به خودش وا گذارد و چه بد وضعی دارد کسی که خداوند او را به حال خودش وا گذارد». ۲. «به من ایمان نیاورده است آن کس که شب با شکم سیر بخوابد و همسایه مسلمانش گرسنه باشد». ۳. «اهل هر آبادی که شب را بگذرانند و در میان ایشان گرسنه ای باشد، روز قیامت خداوند به آنان نظر رحمت نمی افکند». ۴. امام علی (علیه السّلام) فرمود: «از نشانه های حُسن همسایگی، جویا شدن از احوال همسایه است».