هزارسم

هزارسم (سمنگان). هزارسُم یا هزارسُوم ( سوم برگرفته از واژهٔ سانسکریتی سومبهه؛ پارسی باستانی سومبه؛ به معنای 'غارها' ) پایگاه باستان شناسی است واقع در ته دره که توسط صخره ها و وادی ها احاطه شده است. این پایگاه در ۱۶ کیلومتری شمال شهر ایبَک، مرکز ولایت سمنگان افغانستان واقع است. در ته دره پایگاهی ( ساحه ای ) به مساحت ۳۵۰٫۰۰۰ متر مربع، که شامل تعداد زیادی ابزار سنگی پیشاتاریخی پراکنده شده، یک رشته از پاره های سنگی عمودی که احتمالا نشان دهندهٔ اقامتگاه های اولیه بودند، و بیش از ۴۰ تپه و گور متعلق به دورهٔ اسلامی است. بر روی صخره ها بیشتر از ۲۰۰ غار مصنوعی، که اغلب شامل یک اتاق جلویی، یک اتاق مرکزی با اجاق آتش، و اتاق پُشتی با سکویی برای نشستن می شود. بیشتر آنها گچ کاری، و برخی نیز تزئین شده بودند، با اینحال هیچکدام اثری از نقاشی ها و نگاره های بودایی نداشتند. در بخش تراس های وادی مقدار فراوانی آوار از سنگ چخماق دیده می شد. [ ۱]
پایگاه های باستان شناسی افغانستان از عصر سنگپارینه سنگی زیرین □پارینه سنگی میانی ■پارینه سنگی بالایی ▲فراپارینه سنگی ○نوسنگی •شهر امروزی ◉ توجه: برای مشاهدۀ موقعیت صحیح این پایگاه ها از تفکیک پذیری ( resolution ) ابعاد ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ و زوم %۱۰۰ در صفحۀ نمایشگر خود استفاده کنید.