هرمسیه

هرمسیه یا هرمتیسم ( به انگلیسی: Hermetism ) فلسفه و مذهبی است که بر اساس نوشته های هرمس تریسمجیستوس ایجاد شد. این مکتب بر جنبش های عرفانی غرب بسیار تأثیر داشته و در دوره رنسانس و روشن زائی مورد توجه زیادی قرار گرفته است. طبق برخی روایات هرمسیه در واقع ریشه اصلی تمامی دینهاست که از زمان های بسیار قدیم توسط خداوند به مردم داده شده است. بسیاری از مسیحیان نظیر امرسون، لاکتانتیوس، توماس آکویناس، آگوستین، گیوردانو برونو، مارسیلو فیسینو، کامپانلا و جیووانی پیکو دلا میراندولا معتقد بودند که هرمس تریسمجیستوس پیامبر غیرابراهیمی حکیمی بود که ظهور مسیحیت را پیش بینی کرده بود. اینکه هرمس را تریسمجیستوس گویند به لوح زمرد و این ادعایش که سه قسمت حکمت را داراست بر می گردد. بیشتر اهمیت هرمسیه در ارتباط آن با گسترش علم نوین در بین سال های ۱۳۰۰ تا ۱۶۰۰ میلادی است. ایده های هرمس باعث شد توجه به تأثیر گذاشتن و کنترل طبیعت در بین محققان ایجاد شود و بسیاری به سحر علاقه پیدا کردند تا بتوانند به وسیله آن طبیعت را آزمایش کنند. از این رو جنبه های عملی هرمسیه باعث جلب توجه دانشمندان شد. آیزاک نیوتن دانشمند معروف انگلیسی، اعتقاد شدیدی به هرمسیه و یک مکتب واحد قدیمی داشت و وقت زیادی را به مطالعه آن اختصاص داد. بسیاری آثار نیوتن که درصد زیادی از آن ها هنوز هم چاپ نشده اند بر اساس مکتب هرمسیه است که در آن روش های کنترل طبیعت و تأثیرگذاری بر ستارگان و نیروهای طبیعی شرح داده شده است.
هرمسیه ریشه در نام هرمس، از خدای یونانیان دارد. هرمس که در واقع نسخه یونانی خدای مصریان قدیم، توث است مرتبط با حکمت بوده است.
مکتب هرمسیه به زمان های بسیار قدیم بازمی گردد و به طور موازی با مسیحیت، گنوسیسزم، فلسفه نوافلاطونی وفلسفه های یونانی گسترش یافت. بیشتر کتاب های اصلی هرمسیه که در دوره رنسانس مورد توجه قرار گرفتند در بین قرن های ۳ تا ۷ میلادی نوشته شده اند. این نوشته ها در مورد وحدانیت خدا صحبت کرده و به پاکسازی روح توجه می کنند و از سنتهای بت پرستان نظیر مقدس دانستن شمایل ها طرفداری می کنند. بیشتر این نوشته ها از حکمت باطنی می گویند. بعضی از این کتاب ها از نابودی حکومت رومیان بر مصر و قدرت گرفتن مجدد دین مصر قدیم می گویند.
نوشته های هرمسی مجدداً در سال ۱۴۶۰ میلادی به وسیله کشیش ی لئوناردو دا پاستویانام باری دگر به دنیای غرب وارد شد. او متنهای هرمسی را به اروپا آورد و به لاتین ترجمه کرد. به دنبال متون هرمسی در تمامی منطقه قسطنطنیه گشت. در سال ۱۶۱۴ ایزاک کاسوبون زبانشناس سوییسی نوشت که بسیاری از نوشتارهای هرمسی احتمالاً در قرن ۲ و ۳ میلادی نوشته شده اند. در سال ۱۹۴۵ نوشتارهای هرمسی در کتابخانه نگ حمدی یافت شدند.