هرتزشپرونگ آینار. هِرْتْزشْپرونگ، آینار (۱۸۷۳ـ۱۹۶۷)(Hertzsprung, Ejnar)
هِرْتْزشْپرونگ، آینار
اخترشناس و فیزیک دان دانمارکی. مفهوم قدر مطلق (درخشندگی) ستاره را وضع کرد، و ارتباط بین قدر مطلق و دمای ستاره را شرح داد، و نتیجه گیری هایش را به صورت نموداری نشان داد که به نمودار هرتزشپرونگ ـ راسل معروف شد. این نمودار به مرجع معیار تبدیل شده است. دلبستگی های اخترشناسی او بسیار گسترده بود، اما رصدهایش بیشتر در زمینۀ ستاره های متغیر، ستاره های دوگانه، و خوشه های ستاره ای صورت می گرفت. در فردریکسبرگ زاده شد، در پلی تکنیک فردریکسبرگ در رشتۀ مهندسی شیمی درس خواند، و در ۱۹۰۲ به اخترشناسی علاقه مند شد. بعد از چندسال کار در روسیه، نورشیمی آموخت. در ابتدا در رصدخانۀ کپنهاگ دانمارک، و سپس در رصدخانه های گوتینگن و پوتسدام مشغول به کار شد. در ۱۹۱۹، استاد اخترشناسی لیدن هلند و دستیار سرپرست رصدخانۀ لیدن شد و در ۱۹۳۵، به سرپرستی آن جا رسید. در ۱۹۴۵ بازنشسته شد و به دانمارک بازگشت، اما تا ۱۹۶۶ از پژوهش های اخترشناسی دست نکشید. در ۱۹۰۵، معیاری از قدرستاره ای را برای اندازه گیری های علمی به دست داد و این «قدرِ مطلق» را به صورت درخشندگی ستاره ای در فاصلۀ دَه پارسکی (۳۲.۶ سال نوری) تعریف کرد. همچنین، رابطۀ بین قدر مطلق و رنگ ردۀ طیفی یا دمای ستاره را شرح داد و در ۱۹۰۶، آن را به صورت نمودار درآورد. اما هرتزشپرونگ این نمودار را که اخترشناس امریکایی، هنری راسل، نیز در ۱۹۱۳ مستقلاً به دست آورده بود، منتشر نکرد. در ۱۹۲۲، فهرست نامه ای مشتمل بر هم ارزهای رنگی میانگین ۷۵۰ ستاره، با قدرهای بالاتر از۵.۵ را منتشر ساخت.
هِرْتْزشْپرونگ، آینار
اخترشناس و فیزیک دان دانمارکی. مفهوم قدر مطلق (درخشندگی) ستاره را وضع کرد، و ارتباط بین قدر مطلق و دمای ستاره را شرح داد، و نتیجه گیری هایش را به صورت نموداری نشان داد که به نمودار هرتزشپرونگ ـ راسل معروف شد. این نمودار به مرجع معیار تبدیل شده است. دلبستگی های اخترشناسی او بسیار گسترده بود، اما رصدهایش بیشتر در زمینۀ ستاره های متغیر، ستاره های دوگانه، و خوشه های ستاره ای صورت می گرفت. در فردریکسبرگ زاده شد، در پلی تکنیک فردریکسبرگ در رشتۀ مهندسی شیمی درس خواند، و در ۱۹۰۲ به اخترشناسی علاقه مند شد. بعد از چندسال کار در روسیه، نورشیمی آموخت. در ابتدا در رصدخانۀ کپنهاگ دانمارک، و سپس در رصدخانه های گوتینگن و پوتسدام مشغول به کار شد. در ۱۹۱۹، استاد اخترشناسی لیدن هلند و دستیار سرپرست رصدخانۀ لیدن شد و در ۱۹۳۵، به سرپرستی آن جا رسید. در ۱۹۴۵ بازنشسته شد و به دانمارک بازگشت، اما تا ۱۹۶۶ از پژوهش های اخترشناسی دست نکشید. در ۱۹۰۵، معیاری از قدرستاره ای را برای اندازه گیری های علمی به دست داد و این «قدرِ مطلق» را به صورت درخشندگی ستاره ای در فاصلۀ دَه پارسکی (۳۲.۶ سال نوری) تعریف کرد. همچنین، رابطۀ بین قدر مطلق و رنگ ردۀ طیفی یا دمای ستاره را شرح داد و در ۱۹۰۶، آن را به صورت نمودار درآورد. اما هرتزشپرونگ این نمودار را که اخترشناس امریکایی، هنری راسل، نیز در ۱۹۱۳ مستقلاً به دست آورده بود، منتشر نکرد. در ۱۹۲۲، فهرست نامه ای مشتمل بر هم ارزهای رنگی میانگین ۷۵۰ ستاره، با قدرهای بالاتر از۵.۵ را منتشر ساخت.
wikijoo: هرتزشپرونگ،_آینار_(۱۸۷۳ـ۱۹۶۷)