[ویکی نور] هدیه الرئیس للامیر (فى القوى النفسانیه). هدیة الرئیس للأمیر به قلم ابن سیناست که آن را به امیر، نوح بن منصور سامانی، اهدا نموده است. این رساله در مورد قوای نفسانى و به زبان عربی می باشد.
این کتاب به همراه بیست دو رساله دیگر در مجموعه ای به نام رسائل ابن سینا، به چاپ رسیده است.
کتاب، مشتمل بر ده فصل و یک مقدمه می باشد.
مؤلف، در مقدمه، مسائلی را در مورد نفس و آثار بزرگان درباره ی نفس مطرح نموده و هدف نهایی از این مباحث را رسیدن به این خطاب مشهور که «من عرف نفسه فقد عرف ربه» می داند. او خود اشاره ای به فصول ده گانه و موضوع آنها که به ترتیب ذیل است، کرده و وارد مباحث می شود: فصل اول، در اثبات قوای نفسانى: ابن سینا لزوم اثبات قوای نفسانى را بیان کرده و مهم ترین خواص آنها را تحریک و ادراک می داند. وی اضافه می کند که ما باید علت و سبب حرکت اجسام را که نفوس و قوای نفسانى هستند، شرح دهیم. او حرکت مستقیم را از حرکت مستدیر جدا کرده و برای هر یک سببی و غرضی معرفی می کند. حرکتی که اجسام متولده از عناصر اربعه دارند، حرکتی قسری است که همین سرآغاز توضیحی است در مورد حرکات طبیعیه و حرکات نفسانیه.
فصل دوم به دنبال بیان تقسیمات قوای نفسانى می باشد. نفس نباتی، نفس حیوانی و نفس ناطقه، نفوسی هستند که در این بخش یکی پس از دیگری مورد بررسی واقع گردیده اند. تحدید نفس کلیه نیز بخش دوم این فصل است که در آن، ترکیب اجسام طبیعی از صورت و هیولی؛ یعنی ماده را مطرح کرده است و مثال شمشیر را براى آن می آورد که بریدن شمشیر از حدت و شکنندگیش از حدید آن ناشی مى شود. وی، این را برای جدایی ناپذیر بودن صورت از هیولی مطرح می کند.
جایگاه نفس در میان موجودات و کمال اول بودنش به خاطر مبدئیتش برای صادر شدن از مبدأ و کمال اول بودنش، برای اجسام طبیعی نه صناعی و آن هم طبیعی اى که دارای حیات بالقوه بوده و مصدر افعال حیوانی می باشد، از مباحثی است که در این فصل مطرح شده است.
فصل سوم، در عدم تشکیل قوای نفسانى از امتزاج عناصر اربعه است.
کتاب، مشتمل بر ده فصل و یک مقدمه می باشد.
مؤلف، در مقدمه، مسائلی را در مورد نفس و آثار بزرگان درباره ی نفس مطرح نموده و هدف نهایی از این مباحث را رسیدن به این خطاب مشهور که «من عرف نفسه فقد عرف ربه» می داند. او خود اشاره ای به فصول ده گانه و موضوع آنها که به ترتیب ذیل است، کرده و وارد مباحث می شود: فصل اول، در اثبات قوای نفسانى: ابن سینا لزوم اثبات قوای نفسانى را بیان کرده و مهم ترین خواص آنها را تحریک و ادراک می داند. وی اضافه می کند که ما باید علت و سبب حرکت اجسام را که نفوس و قوای نفسانى هستند، شرح دهیم. او حرکت مستقیم را از حرکت مستدیر جدا کرده و برای هر یک سببی و غرضی معرفی می کند. حرکتی که اجسام متولده از عناصر اربعه دارند، حرکتی قسری است که همین سرآغاز توضیحی است در مورد حرکات طبیعیه و حرکات نفسانیه.
فصل دوم به دنبال بیان تقسیمات قوای نفسانى می باشد. نفس نباتی، نفس حیوانی و نفس ناطقه، نفوسی هستند که در این بخش یکی پس از دیگری مورد بررسی واقع گردیده اند. تحدید نفس کلیه نیز بخش دوم این فصل است که در آن، ترکیب اجسام طبیعی از صورت و هیولی؛ یعنی ماده را مطرح کرده است و مثال شمشیر را براى آن می آورد که بریدن شمشیر از حدت و شکنندگیش از حدید آن ناشی مى شود. وی، این را برای جدایی ناپذیر بودن صورت از هیولی مطرح می کند.
جایگاه نفس در میان موجودات و کمال اول بودنش به خاطر مبدئیتش برای صادر شدن از مبدأ و کمال اول بودنش، برای اجسام طبیعی نه صناعی و آن هم طبیعی اى که دارای حیات بالقوه بوده و مصدر افعال حیوانی می باشد، از مباحثی است که در این فصل مطرح شده است.
فصل سوم، در عدم تشکیل قوای نفسانى از امتزاج عناصر اربعه است.
wikinoor: هدیة_الرئیس_للامیر_(فى_القوى_النفسانیة)