هاگوپ مارتایان

هاگوپ مارتایان ( به ارمنی: Յակոբ Մարթաեան ) ، ( به انگلیسی: Hagop Martayan ) معروف به هاگوپ دیل آچار ( به انگلیسی: Agop Dilâçar ) ( زاده ۲۲ مه ۱۸۹۵ ، در استانبول، ترکیه - درگذشته ۱۲ سپتامبر ۱۹۷۹ در استانبول ) ، یک زبان شناس ارمنی، اهل ترکیه متخصص در زبان های ترکی و عضو انجمن زبان ترکی و رئیس آن انجمن بود.
هاگوپ مارتایان فارغ التحصیل دانشگاه آمریکایی به نام روبرت کالج در استانبول در سال ۱۹۱۵ میلادی بوده و به ۲۲ زبان زنده دنیا مسلط بوده است. [ ۱] علاوه بر زبانهای ترکی و ارمنی، مارتایان زبان های انگلیسی، یونانی، اسپانیایی، لاتین، آلمانی، روسی و بلغاری را نیز می دانست. او بعد از فارغ التحصیلی از دانشگاه روبرت به عنوان استاد زبان انگلیسی در همان دانشگاه مشغول تدریس شد؛ و در دانشگاه صوفیه در بلغارستان به عنوان متخصص زبان ترکی عثمانی و زبان های کهن شرقی تدریس می کرد.
او در ۲۲ سپتامبر ۱۹۳۲ میلادی به عنوان زبان شناس متخصص در اولین کنگره زبان شناسی ترکی تحت نظارت مصطفی کمال آتاتورک دعوت شده بود. آتاترک به او لقب «دیلآچار» را پیشنهاد نمود ( که از لحاظ ادبی به معنای آچار زبان بود ) و او این لقب را پذیرفت. او بین سال های ۱۹۳۶ تا ۱۹۵۱ میلادی در دانشگاه آنکارا به تدریس زبان و تاریخ پرداخته و مشاور کل در تدوین دائرةالمعارف تُرکی بین سال های ۱۹۴۲ تا ۱۹۶۰ میلادی بوده است.
او ۱۷ کتاب به انتشار در آورده که از مهمترین آنان:
• زبان آذربایجانی و تُرکی ( کتاب به زبان تُرکی در سال ۱۹۵۰ )
• سبک نگارش لهجه ها ( کتاب به زبان تُرکی )
• کتاب مقدس و زبان مدرن ارمنی ( کتاب به زبان ارمنی در سال ۱۹۵۶ )
• ترکی به عنوان زبان خارجه ( کتاب به زبان تُرکی در سال ۱۹۶۲ )
• جهان نما و فرهنگ ارمنی ( در دوجلد به زبان ارمنی )