نیر

نیر یکی از شهرهای استان اردبیل ایران است. این شهر در ۳۰ کیلومتری شهر اردبیل، ۲۰ کیلومتری شهر سرعین و ۴۵ کیلومتری شهر سراب واقع شده است.
این شهر دارای چشمه های آب متعدد است که معروفترین آن تفرجگاه بولاغلار است. از جمله جاذبه های دیگر شهر نیر وجود آبگرم های متعدد با خاصیت درمانی است که معروفترین آنها سقزچی، گل، قینرچه و برجلو هستند که درجه حرارت بعضی از آنها تا ۵۶ درجه سانتیگراد نیز ثبت شده است و جهت درمان امراض پوستی مفید تشخیص داده شده است. [ ۲]
مناطق زیر از جمله مکانهای باستانی نیر ند:
• مجموعه آبگرم قینرجه و بوشلی سویی در روستای برجلو و میجمیر
• امامزاده امامقل قل ابن میجمیر
• کاروانسرای شاه عباسی ( اردبیل ) در گردنه سائین نیر
• سنگ نوشته های اورارتویی
• آتشکده های باستانی
• تپه ها و قبور باستانی
• غارهای باستان قیرمزی کورپی ( پل قرمز )
• گورستان باستانی و غارهای مسکونی باستانی در روستای ابوذر
• گورستان قره شیران
• آبگرم قره شیران
• چشمه های بهشتی بولاغلار
• غار تفریحی عمو جعفر
• سد یامچی
• استخر عباسلو
• قلعه بوینی یوغون در روستای کورعباسلو
• تپه باستانی چالاقان
• روستای توریستی ایلانجیق ( ولیعصر )
بنا به نوشته بلاذری: «نیر دیهی بود و کوشک کهنه و درهم شکسته ای داشت. مرّبن عمر موصلی طایی در آنجا فرود آمد و بنیاد نهاد و پسرانش را در آن سکنی داد که به ظن قوی، اینان کوشکهایی در آن قریه بنا کردند و به صورت شهری درآوردند که احتمالاً باید همان قریه نیر باشد؛ و بازار جابروان را بنیاد نهاده، برزگش ساختند. » یکی از پسران مرّبن علی از سرکشان آذربایجان بود و در سال ۲۱۲ هجری محمد بن حمید طوسی او را دستگیر ساخته به بغداد فرستاد ولی او بار دیگر به آذربایجان برگشته و به حکمرانی خود پرداخت ابن خردابه در کتاب مسالک و ممالک ( تألیف سالهای ۲۳۰–۲۳۴ ) او را خداوند جابروان و نیریز می خواند. جابروان یکی از شهرهای آذربایجان بوده و یاقوت حموی می نویسد که در نزدیکی نریز ( نیر فعلی ) بوده ولی از بلاذری نقل شده که در نریز و در نزدیکیهای اردبیل بوده است. در دوره حکومت ترکان آق قویونلو نیر از اهمیت فراوانی برخوردار بوده در قسمت شمالی این شهر دهستان و مدفن سلطان دورسونخواجه یکی از سلاطین آق قوینولو قرار دارد.
طبق اظهار نظر مطلعین نام اصلی آن نرسی بوده است و چنین مشهور است که نرسی پادشاه مشهور ساسانی آن را آباد کرده است. این نام در نوشته های قدیمی این شهر دیده شده است. [ ۳]

نیر (تفت). نیر شهری است در بخش نیر شهرستان تفت استان یزد ایران. [ ۱] . شهر نیر در ۹۰ کیلومتری مرکز استان واقع شده است و دارای آب و هوای کوهستانی است. نیر از جاذبه های گردشگری و صنایع پاک برخوردار است و اغلب مردم آن کشاورز و دامدار هستند.
از محله های معروف این شهر می توان به بغل کوه، رئیس الدین، شهرک قیام، مزرعه نو و حصین غر اشاره کرد.
این شهر دارای سه امامزاده به نام های امامزاده سید جلال الدین ( سید بالا ) و امامزاده سید محمدکاظم ( سید پایین ) و امامزاده سید محمد است که همگی از نوادگان موسی بن جعفر می باشند.
این شهر به دلیل قرار گیری در بالا دست دشت ارنان و گاریزات و طولانی بودن زمان روز به دیار نور و روشنایی معروف است.
این شهر یکی از شهرهای کهن یزد در مرز ایساتیس و پارس بوده است که مسیر پادشاهان برای عزیمت به هندوستان و چین بوده است. نیر یکی از مراکز مهم داد و ستد در جنوب یزد بوده است.

نیر (درگزین). نیر، روستایی در دهستان درگزین سفلی بخش مرکزی شهرستان درگزین در استان همدان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۱٬۶۹۸ نفر ( ۵۵۵ خانوار ) بوده است. [ ۱]