نگارگری ارمنی یا تذهیب ( مینیاتور ارمنی ) پس از ابداع الفبای ارمنی با تغییر و تحولات عظیمی همراه شد و هم زمان با ترجمهٔ کتاب های مختلف و تکثیر آنها، شیوهٔ نوینی از تزیین متون با بهره گیری از مینیاتور وارد هنر کتابت ارمنی شد و مکاتبی در حوزهٔ نقاشی مینیاتور ارمنی پدید آمد؛ اگرچه از همان سال های نخست پذیرش مسیحیت هنر نقاشی و تزیین کتب، متأثر از سرزمین های هم جوار، توسط کاتبان ارمنی در نگارش و تدوین متون خطی به کار می رفت. [ ۱]
نخستین نمونه های آثار بجا مانده مربوط به دوران طلایی هنر و ادبیات ارمنی بوده و تاریخ آن به سده ۵ میلادی بازمی گردد. اولین نسخ دستنوشته به دلیل تزیینات با شکوه خود در هنر ارمنی اهمیت و جایگاه خاصی می یابند و قدرت جهانشمولی زبان هنری را بر بینندگان می نمایانند. [ ۲] برجسته ترین هنرمند مینیاتور ارمنی توروس روسلین در سده ۱۳ زیسته است.
موزه ماتناداران در شهر ایروان بزرگترین گنجینهٔ نسخ دستنوشته ارمنی می باشد. از جمله انجیل های مزین به مینیاتور موجود در آن می توان به انجیل موقنی ( سال ۱۰۳۸ میلادی ) و انجیل اچمیادزین ( سال ۹۸۹ میلادی ) اشاره کرد. دومین مجموعه نسخ خطی از لحاظ تعداد در کتابخانهٔ اسقف نشینی ارمنیان در اورشلیم واقع است. سایر مجموعه ها در کتابخانه های لندن و آکسفورد، کتابخانه ملی فرانسه، کتابخانه انجمن مخیتاریان در ونیز و همچنین مجموعه های موجود در آمریکا موجود می باشند. دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس دارای یکی از بزرگترین کتب دست نوشته مربوط به سده ۱۴ می باشد که یکی از بزرگترین نمونهٔ آن در جهان نیز محسوب می شود. همچنین می توان به «انجیل گلادزور» در این مجموعه اشاره کرد. [ ۳] انجیل گلادزور یکی از شاهکارهای نسخ دستنوشته ارمنی محسوب می شود که توسط راهبان مدرسه دینی گلادزور متون دینی انجیلهای چهارگانه نوشته شده و با چرخه استادانه ای از مینیاتورهای پیچیده و درخشان مزین گشته است و در آن ده ها صحنه زندگی مسیح نگارگری شده است. پس از آنکه این شاهکار با ارزش بارها در دوران مختلفی از تاریخ به مالکیت تجار و شاهزادگان درآمده است در مجموعه اختصاصی کتابخانه کالیفرنیا جای گرفته است. [ ۴]
نسخه های مینیاتور ارمنی به دو دسته تقسیم می شود:
• آثاری که به فرمان پادشاهان و مقامات کشوری، لشکری و حمایت مالی آن ها خلق شده اند.
• آثار مستقل هنرمندان این عرصه هستند که با وجود کمبود امکانات مادی بدان جهت که زمینهٔ پردازش ذهنیت آزاد هنرمند فراهم بوده است خلاقیت و ظهور شیوه ها و سبک های نوین را سبب شده است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفنخستین نمونه های آثار بجا مانده مربوط به دوران طلایی هنر و ادبیات ارمنی بوده و تاریخ آن به سده ۵ میلادی بازمی گردد. اولین نسخ دستنوشته به دلیل تزیینات با شکوه خود در هنر ارمنی اهمیت و جایگاه خاصی می یابند و قدرت جهانشمولی زبان هنری را بر بینندگان می نمایانند. [ ۲] برجسته ترین هنرمند مینیاتور ارمنی توروس روسلین در سده ۱۳ زیسته است.
موزه ماتناداران در شهر ایروان بزرگترین گنجینهٔ نسخ دستنوشته ارمنی می باشد. از جمله انجیل های مزین به مینیاتور موجود در آن می توان به انجیل موقنی ( سال ۱۰۳۸ میلادی ) و انجیل اچمیادزین ( سال ۹۸۹ میلادی ) اشاره کرد. دومین مجموعه نسخ خطی از لحاظ تعداد در کتابخانهٔ اسقف نشینی ارمنیان در اورشلیم واقع است. سایر مجموعه ها در کتابخانه های لندن و آکسفورد، کتابخانه ملی فرانسه، کتابخانه انجمن مخیتاریان در ونیز و همچنین مجموعه های موجود در آمریکا موجود می باشند. دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس دارای یکی از بزرگترین کتب دست نوشته مربوط به سده ۱۴ می باشد که یکی از بزرگترین نمونهٔ آن در جهان نیز محسوب می شود. همچنین می توان به «انجیل گلادزور» در این مجموعه اشاره کرد. [ ۳] انجیل گلادزور یکی از شاهکارهای نسخ دستنوشته ارمنی محسوب می شود که توسط راهبان مدرسه دینی گلادزور متون دینی انجیلهای چهارگانه نوشته شده و با چرخه استادانه ای از مینیاتورهای پیچیده و درخشان مزین گشته است و در آن ده ها صحنه زندگی مسیح نگارگری شده است. پس از آنکه این شاهکار با ارزش بارها در دوران مختلفی از تاریخ به مالکیت تجار و شاهزادگان درآمده است در مجموعه اختصاصی کتابخانه کالیفرنیا جای گرفته است. [ ۴]
نسخه های مینیاتور ارمنی به دو دسته تقسیم می شود:
• آثاری که به فرمان پادشاهان و مقامات کشوری، لشکری و حمایت مالی آن ها خلق شده اند.
• آثار مستقل هنرمندان این عرصه هستند که با وجود کمبود امکانات مادی بدان جهت که زمینهٔ پردازش ذهنیت آزاد هنرمند فراهم بوده است خلاقیت و ظهور شیوه ها و سبک های نوین را سبب شده است.
wiki: نگارگری ارمنی