نوع دوستی

نوع دوستی (زیست شناسی). نوع دوستی یا دگرخواهی ( به انگلیسی: Altruism ) در معنای واقعی و اصطلاح روزمره، طیفی از رفتارهای انجام شده توسط جانوران را توصیف می کند که ممکن است به زیان خود جاندار اما به سود دیگران باشد. نوع دوستی زیست شناختی در زیست شناسی فرگشتی به رفتاری گفته می شود که سبب افزایش سازگاری یا توانایی زیستی جانداری دیگر و در عین حال کاهش توانایی زیستی عامل می شود. این مفهوم زیست شناختی از نوع دوستی با مفهوم روزمره یکسان نیست. در اصطلاح روزمره، یک عمل تنها در صورتی «نوع دوستانه» نامیده می شود که با قصد آگاهانه کمک به دیگری انجام شود. اما در مفهوم زیست شناختی چنین الزامی وجود ندارد.
پیشنهاد چارلز داروین این است که رفتار نوع دوستانه مورد بحث ممکن است با فرایند انتخاب گروهی تکامل یافته باشد. رفتارهای نوع دوستانه به وضوح در انتخاب خویشاوندی، مانند فرزندپروری، ظاهر می شود، اما ممکن است در میان گروه های اجتماعی گسترده تر، مانند حشرات اجتماعی نیز مشهود باشد. چنین رفتارهایی به فرد اجازه می دهند با کمک به بستگانی که آن ژن ها را به اشتراک می گذارند، موفقیت ژن های خود را افزایش دهد. فرضیه دیگر دگرخواهی دوسویه به طور ساده به این صورت است که هزینه رفتار نوع دوستانه برای جانور با احتمال برگشت منفعت در آینده جبران می شود و اجازه می دهد رفتار توسط انتخاب طبیعی تکامل یابد.
تئوری انتخاب خویشاوندان رفتار نوع دوستانه را به عنوان یک استراتژی هوشمندانه توسط ژن های خودخواه به عنوان راهی برای افزایش آنها در مخزن ژنی را توضیح می دهد. این بدان معناست که رفتارهای مورد بحث فقط «به ظاهر» نوع دوستانه هستند، زیرا در نهایت نتیجه نفع شخصی و ژنتیکی هستند. به نظر می رسد نظریه دگرخواهی دوسویه نیز «نوع دوستی زیستی را از نوع دوستی واقعی خارج می کند». رفتار خوب با کسی به منظور به دست آوردن منافع بازگشتی از آنها در آینده، به نوعی در تضاد با نوع دوستی «واقعی» به نظر می رسد — این فقط به تعویق افتادن منافع شخصی است. چیزی که انسان را منحصر به فرد می کند، تمایل انسان به کمک به افراد غریبه حتی به هزینه به خطر انداختن جان خود است.
اصطلاح «دگرخواهی» ( Altruism ) توسط فیلسوف فرانسوی اگوست کنت در زبان فرانسه به عنوان altruisme، برای معنای وارونه خودگرایی ابداع شد. [ ۱] [ ۲] او آن را از altrui ایتالیایی گرفته است، که به نوبه خود این واژه نیز از لاتین alteri به معنای «دیگران» یا «کس دیگری» گرفته شده است. [ ۳]

نوع دوستی (altruism)
(یا: دِگردوستی) در فلسفۀ اجتماعی، اصطلاحی که توسط اوگوست کُنت، فیلسوف تحصلی فرانسوی، به کار رفت که به طور خلاصه به «زندگی برای دیگران» تعریف شده است. نوع دوستی غریزه یا کششی اجتماعی است که در صفاتی چون مهربانی و عشق و دلبستگی جلوه گر می شود. همین عاطفه یا گرایش در انسان ها بود که کُنت می خواست آن را به اصلی خودآگاهانه یا آرمانی اخلاقی ارتقا دهد و بر این اساس بود که هدف اصلی عمل انسانی را خواستن سعادت دیگران تعریف کرد. هربرت اسپنسر، در کتاب داده های اخلاق (۱۸۷۹)، کوشید تا نشان دهد که در روند تحول اجتماعی، خودخواهی و نوع دوستی با هم سازگاری می یابند. نوع دوستی مختص بشر نیست، بلکه در برخی جانوران دیگر، مانند گرگ ها و بعضی حشرات، نیز دیده می شود. (نیز ← ایثار)